Sprawdź się
OgólnikiI
Gdy z wiosną życia duch Artysta
Poi się jej tchem jak motyle,
Wolno mu mówić tylko tyle:
„Ziemia jest krągła -- jest kulista!”II
Lecz gdy późniejszych chłodów dreszcze
Drzewem wzruszą -- i kwiatki zlecą --
Wtedy dodawać trzeba jeszcze:
„U biegunów -- spłaszczona nieco...”II
Ponad wszystkie wasze uroki --
Ty! poezjo, i ty, wymowo --
Jeden wiecznie będzie wysoki:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Odpowiednie dać rzeczy słowo!
Wyjaśnij metaforyczne sformułowania o młodych i doświadczonych poetach:
Wolno mu mówić tylko tyle: Ziemia – jest krągła – jest kulista!
Wtedy dodawać trzeba jeszcze: U biegunów – spłaszczona – nieco…REQLOGGJXVM3M
Wyjaśnij, w jakim celu Norwid posłużył się historią ewolucji wyobrażeń ludzi na temat globu ziemskiego.
Na podstawie wiersza Ogólniki wyjaśnij, na czym – według Cypriana Norwida – polega rola poety.
CiemnośćI
Ty skarżysz się na ciemność mojej mowy;
– Czy też świécę zapalałeś sam?
Czy sługa ci zawsze niósł pokojowy
Światłość?... patrz – że ja cię lepiej znam.II
Knot, gdy obejmiesz iskrą, wkoło płonie,
Grzeje wosk, a ten kulą wstawa
I w biegunie jej nagle płomień tonie;
Światłość jego jest mdła – bladawa –III
Już – już mniemasz, że zgaśnie, skoro z dołu
Ciecz rozgrzana światło pochłonie –
Wiary trzeba – nie dość skry i popiołu...
Wiarę dałeś?... patrz – patrz, jak płonie!...IV
Podobnie są i słowa me, o! człeku,
A ty im skąpisz chwili marnéj,
Nim – rozgrzawszy pierwej zimnotę wieku –
Płomień w niebo rzucą... ofiarny.
Wyjaśnij tytuł wiersza Cypriana Norwida Ciemność. Swoje propozycje zapisz w formie mapy myśli.
Zapoznaj się z fragmentem listu Cypriana Norwida do Kajetana Koźmiana (1771‒1856), który był konserwatywnym krytykiem literackim. Odpowiedz na pytanie, czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że „ciemność” poezji Norwida można interpretować jako sytuację komunikacyjną. Określ swoje stanowisko i sformułuj co najmniej trzy argumenty uzasadniające twoją opinię.
Miejcie trochę pokory i wyznajcie, żem nie wariat — że nie ciemno piszę, ale wy ciemno czytacie.
Grafik-montażysta. O pracach graficznych Cypriana NorwidaTrzeba zaznaczyć, że Norwid tytułował tylko grafiki oraz większe studia akwarelowe i rysunkowe, zaś drobne szkice pozostawiał niepodpisane. W tytułach ujawnia się język, ustawiany i wstawiany do wewnątrz kompozycji plastycznej przez Norwida poetę. W języku zawiera się myśl – twórcza intencja, nieuformowana w jeden kształt, ale określana przez słowo. Norwid tytuły wybiera nieprzypadkowo: Echo ruin, Solo, Scherzo, Skrzypek niepotrzebny, Alleluja (Na cmentarzu). Grafiki te konstruowane są jak rebusy. Myśl, a zatem esencja „całości”, staje się rdzeniem struktury, na której budowany jest każdorazowo wewnętrzny porządek przedstawienia. Myśl ta pojawia się w postaci motywu. Oplatana, obklejana dodatkowymi elementami – pęcznieje. Można też powiedzieć, że struktury tych kompozycji przypominają sieć, w którą „złapane” zostały elementy tworzące coś na kształt rebusu. Wydaje się jednak, że istniej jądro każdego z tych przedstawień, ale nie jest ono w nich powierzchniowo obecne, nie ukrywa się w żadnym pojedynczym elemencie. Znalezienie, a raczej stworzenie Myśli – a zatem dotarcie do pierwotnego rdzenia struktury obrazowej – jest zadaniem odbiorcy, a który musi ustalić zależności, dopasować do siebie i na koniec złożyć w całość poszczególne cząstki kompozycji.