Sprawdź się
Kto jest autorem eseju Obywatelskie nieposłuszeństwo? Możliwe odpowiedzi: 1. Martin Luther King, 2. Henry David Thoreau, 3. Mahatma Gandhi, 4. Karol Marks
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Jedenaste – nie wycinaj! Spacer nieposłuszeństwa po Puszczy BiałowieskiejOkoło 700 obrońców Puszczy Białowieskiej z całej Polski i z zagranicy wzięło udział w niedzielnym (13.08) spacerze obywatelskiego nieposłuszeństwa w samym jej sercu. Mimo deszczu maszerowano, domagając się natychmiastowego zaprzestania jej wycinki. Skandowano: »Cała Puszcza parkiem narodowym!«. Spacerowicze wyruszyli w trasę z inspiracji nieformalnej grupy »Lokalsi przeciwko wycince Puszczy Białowieskiej« skupiającej mieszkańców Białowieży i puszczańskich gmin. Około dwukilometrową drogę do jednej z wielu puszczańskich wycinek (nawet ponadstuletnich świerków) – nieopodal szlaków orlika krzykliwego i królewskich dębów – przemierzali pokojowo w samo niedzielne południe z parkingu w Starej Białowieży. Spacer protest zorganizowano pod hasłem: »Nasza Puszcza – wspólne dziedzictwo. Jedenaste – nie wycinaj!«.
Źródło: Maciej Chołdowski, Jedenaste – nie wycinaj! Spacer nieposłuszeństwa po Puszczy Białowieskiej, 13.08.2017 r., dostępny w internecie: bialystok.wyborcza.pl [dostęp 11.07.2019 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
21 postulatów z 17 sierpnia 1980 roku
„1. Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych wynikających z ratyfikowanych przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczących wolności związków zawodowych.
2. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym.
3. Przestrzegać zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań.
4. Przywrócić do poprzednich praw:
– ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 r., studentów wydalonych z uczelni za przekonania,
– zwolnić wszystkich więźniów politycznych (w tym Edmunda Zadrożyńskiego, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego),
– znieść represje za przekonania.”
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
To była noc 10 czerwca 1963 roku. Duc zadzwonił do mnie, mówiąc: Panie Browne, proszę przyjść do takiej i takiej pagody jutro o szóstej rano. Wydarzy się coś naprawdę istotnego. Od razu wiedziałem, że jest nietypowo – zgromadził się tam tłum buddyjskich mnichów i mniszek, wiele z nich płakało. Dwóch młodych mnichów wyciągnęło plastikowy kanister z benzyną, polało nią starszego i zrobiło krok w tył. Thich Quang Duc zapalił zapałkę, którą trzymał na brzuchu i podpalił się. Oniemiałem, oblał mnie zimny pot, z najwyższym trudem skupiłem się na ostrości, naświetlaniu, robieniu zdjęcia. Byłem przerażony.
Wielokrotnie pytano mnie, czy mogłem powstrzymać samobójstwo. Nie mogłem. Stała tam zwarta grupa około dwustu mnichów gotowych zablokować mnie, gdybym spróbował się ruszyć. Kilku z nich rzuciło się pod koła wozu strażackiego. Po latach mam jednak poczucie, że przyczyniłem się do tej śmierci. Że starszy mnich nie zrobiłby tego, gdyby nie był pewny obecności reportera, który przekaże relację światu.
/Źródło: Malcolm BrowneMalcolm Browne, „Teraz Rock” nr 2(36), luty 2006./
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.
Na śmierć Jana Palacha
„W Saigonie podpalali się buddyści,
Nikt nie przeszkadzał im płonąć do końca,
Ludzie stali na placu dokoła,
Patrzyli aż wyschnie
Na ogniu czarny,
Siedzący w kucki
Kościany
Strup.
Myśleliśmy że to religia
Znieczula im śmierć,
Że można umierać z wyboru,
Z własnej woli iść w pożar
By wcześniej o kwadrans
Osiągnąć niebyt
Wieczysty.
Myśleliśmy, że oni są inni,
Że to gdzie indziej
Że tam inaczej,
I mało kto gotów był
Biec przez ocean,
Dopaść ich jeszcze żywych,
Odczytać twarz zwęgloną
I zapisany w niej sens.
Ale teraz wiemy już wszystko.
Teraz ten pożar jest nasz.
Tu pali się ktoś
Za siebie i za nas,
Pali się z własnej woli
Pośrodku własnego narodu.
Nikt z odludnego świata
Nie przeszkadza mu płonąć do końca:
Pośnięci w kucki
Czekają na placach
Aż poszczerbiony żużel
Rozpadnie się w proch.
Nikt nie dopada żywych,
Nie chce odczytać
Co napisane
Na twarzy Pragi:
Tam dopełniła się nagle
Przysypana popiołem
Tradycja ognia.
Złote miasto,
Nie odprowadzaj młodego człowieka
Do gnilnej ziemi,
Na cmentarz:
Oddaj go nam,
Upiornym cmentarzom
Naszego życia.
On spłonął i płonie,
Umiera i żyje,
Świeci pośrodku,
Chce jak najwcześniej
Wyjść poza pogrzeb
Z całopalenia:
Wmieszać się w przyszłość,
W idący tłum.
Nie oddawaj go ziemi,
Nie wstrzymuj w drodze,
Nam go potrzeba:
Może napadnie nas ogniem,
Wszystkich pośniętych,
Uderzy nim w naszą noc.”
/Źródło: Kazimierz Wierzyński, 25 stycznia 1969, w dniu pogrzebu Jana Palacha w Pradze./
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.
Fragment rozmowy z Andrzejem Rozpłochowskim, przywódcą strajku w Hucie Katowice w sierpniu 1980 roku, sygnatariuszem Porozumienia Katowickiego i jednym z liderów Solidarności, internowanym po wprowadzeniu stanu wojennego – rozmawiała Agnieszka Konieczny.
„Gdzie zastał Pana stan wojenny?
13 grudnia, wczesnym rankiem wróciłem do Katowic z ostatniego posiedzenia Komisji Krajowej NSZZ Solidarność w Gdańsku. Razem ze mną było kilkanaście osób: działacze Zarządu Regionu Śląsko‑Dąbrowskiego, przewodniczący Leszek Waliszewski i dziennikarze. Po wyjściu z pociągu zaskoczyła nas pustka w tunelu dworca. Nagle pojawiła się spora grupa cywili. Osoba idąca z przodu zatrzymała się przy mnie i spytała: Rozpłochowski? Tak. Jesteś gnojku aresztowany. Jak będziesz stawiał opór to cię s... zastrzelę. Rękę trzymał w kieszeni, ale nie miałem wątpliwości, że na kaburze pistoletu. Równocześnie poczułem mocne uderzenie w plecy. Jeden z naszych kolegów krzyknął: »Pomocy. Tu Solidarność«. W tym momencie został zaatakowany gazem w twarz. Wszyscy zostaliśmy zatrzymani i przewiezieni do Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Katowicach, gdzie nas rozdzielono.
Spodziewał się Pan, że władza będzie strzelać do robotników?
Nie. Wiedziałem, że użyją całej siły państwa, ale strzelać i zabijać, to jest coś zupełnie innego, niż nawet bić. Prawdopodobnie pierwsze strzały z broni palnej miały paść w Hucie Katowice. Tak wynika z ostatnich informacji, które do mnie docierają. Jednak po szturmie na bramę główną, opanowaniu jednego z wydziałów i straszliwym pobiciu ludzi, oddziały ZOMO wycofały się. Strajk w tym zakładzie trwał jedenaście dni. To był najdłuższy w Polsce strajk na powierzchni.
Kiedy dowiedział się Pan o górnikach zabitych w kopalni Wujek?
Już 16 grudnia, nie wiem, w jaki sposób, chyba szeptem, który przeszedł od celi do celi.
Jak długo był Pan przetrzymywany?
Na wolność wyszedłem dopiero w sierpniu 1984 roku. Najpierw byłem internowany, ale gdy zwolniono wszystkich przetrzymywanych w obozach odosobnienia, mnie i sześciu innych członków KK aresztowano. Zostałem skuty kajdankami na terenie obozu w Uhercach i wywieziony do MSW w Warszawie, gdzie dostałem się w ręce Naczelnej Prokuratury Wojskowej. Postawiono mi zarzut zbrodni i spisku mającego na celu obalenie przemocą ustroju PRL. Zostałem osadzony w areszcie śledczym mokotowskiego więzienia, gdzie spędziłem 20 miesięcy. Areszt przedłużano co trzy miesiące. W ten sposób bez wyroku przesiedziałem prawie dwa lata. Wyszedłem na mocy amnestii. Wcześniej nie powiodły się dwie próby złamania mnie. SB proponowała mi wyjście na wolność, a ja miałem wyjechać za granicę. Okazało się, że w ten sam sposób postąpiono z pozostałą szóstką więzionych działaczy Solidarności i z czterema działaczami KOR‑u. Oni też nie dali się zaszantażować.”
/Źródło: solidarnosckatowice.pl [online, dostęp: 11.08.2019]./