Sprawdź się
Tekst do ćwiczenia 1.
Groch przy drodzeOszukany gospodarz turbował sięturbował się srodzesrodze:
Zjedli mu przechodzący groch zeszłyzeszły przy drodze.
Chcąc wetowaćwetować i pewnym cieszyć się profitemprofitem,
Drugiego roku wszystek groch posiał za żytem.
Przyszło zbierać; gdy mniemał mieć korzyśćmniemał mieć korzyść obfitą,
Znalazł i groch zjedzony, i stłoczone żytostłoczone żyto.
Niech się miary trzymają i starzy, i młodzi:
I ostrożność zbyteczna częstokroć zaszkodzi.
Tekst do ćwiczeń 2–4
Wyżeł i brytanWyżeł, czołgacz podchlebny, zdrajca skryty w duchu,
Chcąc się panu przymilić stawał na podsłuchu
I nosił raz w raz plotki, układny i tajny,
Jak to jemu podobnych obyczaj zwyczajny,
Wtem złodziej, co na dobrą porę w nocy czekał,
Nakarmił wyżła skrycie i wyżeł nie szczekał;
A gdy i brytanowi przysmaczka użyczył,
Rzucił wierny pieczenia, złodzieja skaleczył.
Uciekł ten; wyżeł pobiegł tymczasem do pana,
Dzikim, wściekłym zabójcą mianował brytana.
I wypchnięto go z domu; a złodziej skradłskradł w nocy.
Poznał pan poniewczasie, jak był ku pomocy
Ów, którego wypędził, więc nazad powrócił,
A wyżeł zdrajca, co się lizał, bałamucił,
Gdy na nowo zamyślał, jak kogo uwięziuwięzi,
Zyskał, czego był godzien: uwiązłuwiązł na gałęzi.
Scharakteryzuj bohaterów bajki Wyżeł i brytan. W tym celu uzupełnij mapę myśli, w której zgromadzisz jak najwięcej potrzebnego słownictwa.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Wacława Borowego, a następnie wyjaśnij, na czym polega ironia w bajce Wyżeł i brytan.
O bajkach Krasickiego[…] obiektywizm narracyjny Krasickiego bywa często ironiczny. Ironia jest naczelnym środkiem, przy którego pomocy zaznacza on w bajkach udział swojej indywidualności uczuciowej, dystans, jaki go dzieli od zjawisk przedstawionych. Są pewne bajki, które od początku do końca są ironiczne.
Tekst do ćwiczenia 5.
Kogut i kotKot sprawiedliwy koguta dławiłdławił
Za to, iż się czynami zbyt złymi osławiłosławił.
A te czyny były takie:
Budził zwierzęta wszelakie,
A budzić się nie godzi,
Sen przerwany zdrowiu szkodzi.
Małżeńskiej wiary koty wielbiciele —
On miał żon wiele;
A co gorzej nieprzykładnie,
Szkaradnie,
Bez względu na pokrewieństwa
Wchodził w małżeństwa.
Dławiącemu,
Jak mógł, rzekł po swojemu
DławnyDławny:
«Sędzio sławny!
Przykładny kocie!
Wiem ja o twojej żarliwej cnocie
I kiedy się jej dziwię,
Pozwól, niech się też usprawiedliwię:
Mój ród jeśli rozpładzam,
Ludziom przeto dogadzam,
Piejąc budzę do pracy:
I majętni, i żebracy
Dlatego mnie chowają».
«Na tobie się nie znają —
Rzekł kot. — A że ja głodny,
Więc ty życia niegodny».
Udowodnij, że w bajce Kogut i kot Ignacego Krasickiego występują konwencjonalne postaci, a utwór jest alegoryczny. W tym celu uzupełnij formularz.
kogut | kot | alegoria |
---|---|---|
Zgromadź po trzy argumenty świadczące o tym, że w bajkach Ignacego Krasickiego można odnaleźć nawiązania do takich nurtów filozoficznych jak empiryzm i racjonalizm. Swoje spostrzeżenia uzupełnij odpowiednimi cytatami.
nurt filozoficzny | argumenty | cytaty |
---|---|---|
empiryzm | ||
racjonalizm |
Zapoznaj się z fragmentem tekstu starożytnego filozofa Sekstusa Empiryka i wyjaśnij, na czym polega sceptycyzm Ignacego Krasickiego w bajkach. Przytocz odpowiednie cytaty.
Zarysów Pirrońskich księga pierwsza, druga i trzeciaSceptyk tedy, widząc tak wielką rozbieżność w świecie, wstrzymuje się od wyrokowania, że coś jest z natury dobre czy też złe, albo że w ogóle winno być zrobione, za czym i w tej dziedzinie stroni od dogmatycznej karkołomności, idzie zaś, beż żadnych uroszczeń stanowieńczych, tylko za doświadczeniem życiowym i dlatego pozostaje zgoła nieczuły na rzeczy urojone, a rzeczy narzucone musem odczuwa w sposób umiarkowany.
Ignacy Krasicki – mentor, dydaktyk czy moralizator? Omów zagadnienie na podstawie bajek. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.