Augustyn Aureliusz Solilokwia

– Chcę poznać Boga i duszę.
– Czy nic więcej?
– Nic zgoła. […] 
– Szukam […] prawdy, w którą mógłbym uwierzyć. Możemy powiedzieć słusznie, że wierzymy we wszystko to, co wiemy, ale nie możemy twierdzić, że wiemy wszystko to, w co wierzymy.
– Odrzucasz więc w tym wypadku wszelkie świadectwo zmysłów?
– Całkowicie odrzucam.
– A tego przyjaciela, o którym mówisz, że go dotąd nie znasz, chcesz poznać zmysłami, czy rozumem?
– Ta wiedza o nim, którą dały mi zmysły, o ile dają one jakąkolwiek wiedzę, jest licha i już mi nie wystarczy, rozumem natomiast usiłuję sięgnąć do tego, co czyni z niego mego przyjaciela, to jest do samej jego duszy.

augustyn Źródło: Augustyn Aureliusz, Solilokwia.

Augustyn Solilokwia

Umysł bowiem ma jakby oczy – są nimi wewnętrzne zmysły duszy, a niewątpliwe prawdy nauki są niczym przedmioty, które musi oświecić słońce, aby stały się widzialnymi, jak na przykład ziemia i inne rzeczy ziemskie. Sam zaś Bóg jest tym, który oświeca. Ja – rozum – jestem tym w umyśle, czym w oczach jest wzrok. Nie dość bowiem mieć oczy, aby patrzeć, patrzenie nie wystarczy, aby widzieć. Trzech zatem rzeczy potrzebuje dusza: musi mieć oczy, którymi by umiała dobrze się posługiwać, musi patrzeć, musi widzieć. Zdrowymi oczami jest myśl nie skalana żadną zmazą ciała, to znaczy uwolniona już i oczyszczona od pożądań rzeczy ziemskich. Czystość tę na początku może dać duszy jedynie wiara. Widzieć bowiem może tylko dusza zdrowa; jeśli więc nie uwierzy, że inaczej nie ujrzy tego światła, którego nie można jej pokazać, póki jest jeszcze dotknięta chorobą i splamiona występkami, nie będzie się starała o zdrowie.

augustyn2 Źródło: Augustyn, Solilokwia.