Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R15WWT4osRCCv1

Ćwiczenie 1

Połącz opisy związków z ich nazwami.

Stosowany w produkcji insektycydów i fungicydów. To także popularny środek przeciw molom i odświeżacz powietrza., Wykorzystywany w produkcji materiałów wybuchowych., Ze względu na swoją toksyczność, jest wycofywany jako rozpuszczalnik.

benzen
toluen
naftalen

RGy5cR7T7UBTE1

Ćwiczenie 2

Uzupełnij tekst.

Pochodne azulenu możemy odnaleźć w ........................................, pozyskiwanych z roślin, jak np. z ................... Związki te charakteryzują się szeregiem właściwości, tj. przeciw.................., ................................, uspokajających czy ................bójczych, przez co są wykorzystywane w medycynie. Ich regenerujące właściwości stosowane są również w ...................... do pielęgnacji skóry. Ponadto pochodne azulenu wykazują intensywnie .................... zabarwienie, dlatego są wykorzystywane jako barwniki.

R1U1q4G79a83V1

Ćwiczenie 3

Jaki warunek musi spełniać liczba elektronów $π$ w cyklicznym związku, aby był on aromatyczny? Wskaż poprawną odpowiedź.

4n + 2
4n
3n + 2
3n

R5hXEgv4Kesyx2

Ćwiczenie 4

Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R88bz6qWbafPM2

Ćwiczenie 4

R17utLyPubgoy2

Ćwiczenie 5

Wskaż, jak na strukturę wiązań w pierścieniu aromatycznym wpływają zdelokalizowane wiązania $π$ w związku aromatycznym.

Wszystkie wiązania są identyczne i mają charakter pośredni między wiązaniem pojedynczym a podwójnym.
Wszystkie wiązania są podwójne.
Wiązania podwójne i pojedyncze występują naprzemiennie.
Wszystkie wiązania są pojedyncze.

Ćwiczenie 6

Uzupełnij potrzebne informacje dotyczące związków, których wzory przedstawiono poniżej.

RwNPReBuzwev6

Ilustracja przedstawiająca wzór cyklobuta-1,3-dienu zbudowanego z czteroczłonowego pierścienia, w którym występują naprzemiennie wiązania podwójne i pojedyncze, w sumie dwa wiązania podwójne i dwa pojedyncze. — Informacja do podpunktu A
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R16SNA2jFrFOB

Cykliczny: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.
Pierścień wykazuje płaską konformację: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.
Liczba elektronów

π

: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.
Czy spełnia regułę Hückla: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.
Zdelokalizowane wiązania

π

: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.
Aromatyczny: 1.

8

, 2. nie, 3.

10

, 4.

6

, 5. tak, 6. tak, 7. tak, 8.

2

, 9. nie, 10.

4

, 11. nie, 12. nie, 13. tak, 14. tak, 15. nie.

nie, nie, 8, nie, tak, 10, tak, tak, tak, 2, nie, 4, tak, nie, 6

Cykliczny: .............
Pierścień wykazuje płaską konformację: .............
Liczba elektronów $π$ : .............
Czy spełnia regułę Hückla: .............
Zdelokalizowane wiązania $π$ : .............
Aromatyczny: .............

RjYf6C6NOkUMI

Ilustracja przedstawiająca dianion cyklooktatetraenu. Wzór związku stanowi ośmioczłonowy pierścień, w którym przy pierwszym i czwartym atomie węgla zlokalizowane są ładunki ujemne, a w cząsteczce występują ponadto trzy wiązanie podwójne pomiędzy drugim a trzecim, piątym a szóstym oraz siódmym a ósmym atomem węgla. — Informacja do podpunktu B
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RZcUyI8hegfhT

Cykliczny: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.
Pierścień wykazuje płaską konformację: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.
Liczba elektronów

π

: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.
Czy spełnia regułę Hückla: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.
Zdelokalizowane wiązania

π

: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.
Aromatyczny: 1. nie, 2. tak, 3. tak, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7.

2

, 8. nie, 9. nie, 10.

4

, 11.

6

, 12.

10

, 13. nie, 14.

8

, 15. tak.

tak, 2, tak, 6, nie, nie, tak, tak, tak, nie, 4, nie, 10, nie, 8

RMCf6pd2mU2EJ

Ilustracja przedstawiająca wzór cząsteczki heksa-1,3,5-trienu zbudowanego z sześciowęglowego łańcucha węglowodorowego, którym występują trzy wiązania podwójne pomiędzy pierwszym a drugim, trzecim a czwartym i piątym a szóstym atomem węgla. — Informacja do podpunktu C
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RSUduEdfihDBY

Cykliczny: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

.
Pierścień wykazuje płaską konformację: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

.
Liczba elektronów

π

: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

.
Czy spełnia regułę Hückla: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

.
Zdelokalizowane wiązania

π

: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

.
Aromatyczny: 1.

8

, 2. tak, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. tak, 7. nie, 8.

10

, 9. nie, 10. tak, 11.

4

, 12.

2

, 13. tak, 14. nie, 15.

6

tak, tak, nie, tak, nie, tak, 8, 2, tak, 6, nie, nie, 10, 4, nie

Ćwiczenie 7

Który z poniższych związków jest związkiem aromatycznym? Odpowiedź uzasadnij.

R1RugZ4AfIXGl

Ilustracja — Informacja do ćwiczenia $8$
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1I8PMV0ZLcpZ

Odpowiedź:

Związkiem aromatycznym jest związek b).
Uzasadnienie: w obu związkach występują zdelokalizowane wiązania $π$ , a liczba elektronów $π$ spełnia warunek reguły Hückla. Jednak aby związek był aromatyczny, musi być płaski. Związek a) jest pofałdowany, w związku z czym nie może być związkiem aromatycznym.

R1auduc4LFL873

Ćwiczenie 7

Ćwiczenie 8

Gwajazulen jest jedną z pochodnych azulenu. Uzupełnij poniższe informacje i określ, czy związek ten należy do węglowodorów aromatycznych. Oceń, czy obecność podstawników wpływa na aromatyczny charakter gwajazulenu.

R14yKg6kurAhs

Rwr8oZvg9vubs

Cykliczny: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.
Pierścień wykazuje płaską konformację: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.
Liczba elektronów

π

: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.
Czy spełnia regułę Hückla: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.
Zdelokalizowane wiązania

π

: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.
Aromatyczny: 1.

4

, 2. nie, 3. nie, 4. tak, 5. nie, 6. nie, 7. tak, 8.

10

, 9. nie, 10.

6

, 11. tak, 12.

10

, 13. tak, 14.

8

, 15.

2

, 16. tak.

nie, 2, tak, tak, 10, 10, nie, tak, 6, tak, 4, nie, nie, 8, nie, tak

RRPDI2ekPD7ds

RHJGLrFJ7dJr1

Cykliczny: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

.
Pierścień wykazuje płaską konformację: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

.
Liczba elektronów

π

: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

.
Czy spełnia regułę Hückla: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

.
Zdelokalizowane wiązania

π

: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

.
Aromatyczny: 1. tak, 2. tak, 3. nie, 4. nie, 5. tak, 6. tak, 7. nie, 8.

4

, 9. nie, 10. nie, 11.

10

, 12.

6

, 13.

2

, 14. tak, 15.

8

6, tak, tak, nie, 4, tak, tak, nie, nie, tak, 8, nie, 10, nie, 2

R1RMpcXCwpdSq

Odpowiedź:

Wprowadzone podstawniki nie wpływają na aromatyczny charakter związku, co można również udowodnić na podstawie takego samego przebiegu układu zdelokalizowanych wiązań $π$ w gwajazulenie, zaznaczonych pogrubioną kreską.

RZqTkvw1MSs1s

RPNOrfsZ2Y5T73

Ćwiczenie 8

Film samouczek

Dla nauczyciela