Sprawdź się
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Śnieżne Kotły są przykładem cyrku polodowcowego występującego w Bieszczadach. | □ | □ |
| Kotły polodowcowe to efekt niszczącej działalności lodowca. | □ | □ |
| W Polsce kotły polodowcowe występują jedynie w Karkonoszach i w Tatrach. | □ | □ |
| Wszystkie stawy tatrzańskie to kotły polodowcowe wypełnione wodą. | □ | □ |
Spośród podanych niżej form ukształtowania powierzchni wybierz tę, która jest związana z erozyjną działalnością lodowca.
- ostańce deflacyjne
- grzyby skalne
- kocioł polodowcowy
- jardangi
Połącz w pary opisy z odpowiednimi określeniami.
Tatry, Karkonosze, Nisza niwalna
| W tym paśmie górskim o umiarkowanym stopniu zlodowacenia kotły polodowcowe wcinały się w stok lub w płaskie powierzchnie szczytowe – wierzchowiny. | |
| W tych górach o silnym zlodowaceniu rozrastające się kotły powodowały zanik powierzchni wierzchowinowej. Pomiędzy kotłami polodowcowymi pozostały tylko wąskie skalne granie o postrzępionej linii grzbietowej i ostre szczyty. | |
| Zagłębienie w powierzchni stoku, zwykle płytkie, o półkolistym zarysie, utworzone w wyniku niszczącej działalności płata śnieżnego, który nie zdołał przekształcić się w lodowiec górski, zwykle z powodu zbyt małej dostawy śniegu. |
Zaznacz cechy jezior cyrkowych.
- Mają strome brzegi i owalny lub kolisty kształt.
- Są płytkie.
- Powstają w głębokich obniżeniach terenu powstałych w wyniku erozji pod polem firnowym lodowca górskiego
- Mają dużą powierzchnię.
Rozwiąż krzyżówkę.
- Inaczej kocioł polodowcowy. Półkoliste, ewentualnie owalne zagłębienie otoczone z trzech stron stromymi stokami, natomiast z czwartej strony ryglem skalnym.
- Jezioro cyrkowe w Tatrach
- Najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat z licznymi jeziorami cyrkowymi.
- ... lodowcowy, czyli powierzchnia litej skały wygładzona wskutek mechanicznej działalności lodowca.
- Inaczej próg skalny.
| 1 | ||||||||||||
| 2 | ||||||||||||
| 3 | ||||||||||||
| 4 | ||||||||||||
| 5 |
Jezioro cyrkowe w Tatrach to 1. Wygład, 2. Tatry, 3. Cyrk, 4. Rygiel, 5. Morskie Oko.
Najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat z licznymi jeziorami cyrkowymi to 1. Wygład, 2. Tatry, 3. Cyrk, 4. Rygiel, 5. Morskie Oko.
1. Wygład, 2. Tatry, 3. Cyrk, 4. Rygiel, 5. Morskie Oko lodowcowy, czyli powierzchnia litej skały wygładzona wskutek mechanicznej działalności lodowca.
1. Wygład, 2. Tatry, 3. Cyrk, 4. Rygiel, 5. Morskie Oko to inaczej próg skalny.
Przyporządkuj do poszczególnych pasm górskich występujące w nich kotły polodowcowe, wybierając spośród wskazanych w ramkach obok pól.
Kocioł Łomniczki, Kocioł Czarnego Stawu Gąsienicowego, Kocioł Małego Stawu, Śnieżne Kotły, Kocioł Doliny Jarząbczej, Kocioł Mięguszowiecki
| KARKONOSZE | |
|---|---|
| TATRY |
Jan Dzierżek, Leszek Lindner, Jerzy Nitychoruk
Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie wyrażenia. Kilka wyrażeń jest podanych dodatkowo i nie pasuje do tekstu.
pierwszego, mutony, mułowcowego, firnu, glacjalnej, zboczach, najgłębszych, kopułowe wyniesienia, eolicznej, ostatniego, gołoborzy, misy (kotły) lodowcowe, detersji, poniżej, dnach, egzaracji, abrazji, półkoliste nisze, granitowego, miałkich, powyżej, akumulacji
Cyrki lodowcowe stanowią jeden z głównych elementów rzeźby .............................................. Doliny Pięciu Stawów Polskich. Tworzą one .............................................. w górnych odcinkach doliny i na jej ............................................... W czasie .............................................. zlodowacenia były one miejscem .............................................. śniegu i .............................................., który przeobrażony w lód lodowcowy wychodził jęzorami .............................................. granicy wiecznego śniegu. Rozluźnienie tektoniczne podłoża .............................................., jak też sam mechanizm ruchu jęzorów lodowcowych oraz narastanie firnu i wietrzenie zboczy skalnych cyrków prowadziło do przeobrażenia niektórych z nich w ............................................... W Dolinie Pięciu Stawów Polskich misy te ułożone są piętrowo, a w .............................................. z nich, przegłębionych w wyniku .............................................. lodowcowej, znajdują się jeziora
.
Źródło: J. Dzierżek, L. Lindner, J. Nitychoruk, Rzeźba i osady czwartorzędowe Doliny Pięciu Stawów Polskich (Wysokie Tatry), „Przegląd Geologiczny” 1987, t. 35, nr 1, s. 8–14.
Zaznacz obszar kotłów lodowcowych występujących nad Wielkim Stawem Polskim.
