Sprawdź się
Przeanalizuj tabelę przedstawiającą strony konfliktu podczas hiszpańskiej wojny domowej. Wskaż dwie błędne informacje.
Strony konfliktu
| Republikanie | Nacjonaliści |
| Hiszpania □ | Hiszpania □ |
| Front Ludowy □ | III Rzesza □ |
| Kraj Basków □ | Włochy □ |
| Katalonia □ | Portugalia □ |
| ZSRS □ | Brygady Międzynarodowe □ |
| Wielka Brytania □ |
Podane przyczyny hiszpańskiej wojny domowej podziel na długofalowe, krótkofalowe i bezpośrednie.
pogłębianie się podziałów politycznych, kryzys ekonomiczny, zwycięstwo w wyborach Frontu Ludowego, przewrót wojskowy, podziały społeczne, zabójstwo lidera prawicowej opozycji
| Długofalowe przyczyny | |
|---|---|
| Krótkofalowe przyczyny | |
| Bezpośrednie przyczyny |
Przeanalizuj mapy przedstawiające przebieg hiszpańskiej wojny domowej i określ, jakim kolorem zostały oznaczone siły republikańskie, a jakim nacjonalistyczne, a następnie uzasadnij odpowiedź.
Przeanalizuj poniższe fragmenty i wskaż te, które opisują sytuacje odnoszące się do republikanów.
- Nie posiadali silnego wojskowego przywództwa. Poszczególne oddziały działały na własną rękę, nie chcąc się podporządkować jednemu centralnemu dowództwu. Działania wojenne polegały na rozgrywaniu wielu pomniejszych potyczek, a nie prowadzeniu jednej decydującej kampanii.
- Początkowo brakowało im jedności, ale w ciągu kilku pierwszych tygodni trwania wojny wyłonili ze swojego grona osobę, która przejęła dowództwo militarne i polityczne, stała się głową rządu i państwa.
- Mieli duże poparcie państw europejskich. Otrzymywali też pomoc militarną lepszej jakości niż ta udzielana stronie przeciwnej. Obejmowała ona nie tylko żołnierzy, ale także samoloty, czołgi i nowoczesną broń. Pomoc ta, dostarczana przez cały okres trwania wojny domowej, była dla nich kluczowym atutem.
- Wśród nich występowały duże podziały przede wszystkim polityczne. Główny podział przebiegał między tymi, którzy chcieli natychmiastowych reform społecznych i ekonomicznych, a tymi, którzy uważali, że należy je odłożyć do czasu, aż zwyciężą w wojnie domowej. Różnice w podejściu do spraw politycznych doprowadziły do wybuchu czterodniowych zamieszek w Barcelonie w maju 1937 r.
Przeczytaj poniższy tekst i na podstawie jego treści sformułuj trzy argumenty, które zdaniem autora świadczyły o tym, że konflikt w Hiszpanii „będzie początkiem przyszłej europejskiej walki”.
Ktoś powiedział, że ta wojna będzie początkiem przyszłej wojny europejskiej – walki między dwoma światami, komunizmem i faszyzmem. Tak się też stało w istocie. Po cudzoziemskich samolotach, po amunicji, po obcych karabinach zwykłych i maszynowych zjawiły się rosyjskie czołgi, wielkie wojskowe ciężarówki, malowane na kolor khaki armaty. A po junkerskich [tj. niemieckich bombowcach] i innych narzędziach wojny zjawili się wreszcie i ludzie. I to nie tylko lotnicy obcokrajowcy, o których obecności donosiły gazety. Obecnie są to już całe oddziały wojskowe. Stawili się tu wszyscy: Niemcy, Włosi, Polacy, Żydzi, Francuzi. Cała międzynarodówka antyfaszystowska i komunistyczna przybyła tu, aby ramię przy ramieniu stanąć na przedpolach Madrytu. Po drugiej stronie dzieje się to samo. Polacy z batalionu im. Dąbrowskiego mówili mi, iż w ciche wieczory w okopach przeciwników słychać polskie pieśni. […]
Bratobójcza walka Hiszpanów, jak to się zawsze dzieje w wojnie domowej, wyszła poza ramy jednego narodu i stała się bratobójczą walką wszystkich ludów Europy, zyskując przez to na zaciętości. Jest to zrozumiałe. Po latach podziemnej walki emigrant włoski ze stokroć większą zaciętością skieruje lufę zenitówki przeciwko Savoia‑Marchetti. Uciekinier z Niemiec całą nienawiść, nagromadzoną w czasie trzyletniego pobytu w obozie koncentracyjnym, wyładuje w walce z przeciwnikami Niemcami. Sierp i swastyka splotły się wreszcie w walce, o której marzyły.Cytat za: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1998, s. 111.
Przeanalizuj poniższą alegorię II Republiki Hiszpańskiej i odwołując się do elementów graficznych, opisz jej przesłanie.
Przeanalizuj poniższą ilustrację oraz przeczytaj fragment opracowania. Następnie rozstrzygnij, do jakiego stopnia informacje zawarte w tekście znajdują potwierdzenie w przesłaniu karykatury.
Ufny Tony: Żeby zniechęcić do oszukiwania, założę kaftan bezpieczeństwa i pozwolę wam rozegrać moje rozdanie, chłopcy.
Historia powszechna. Wiek XX[…] lewicowy rząd francuski, mimo wyraźnej sympatii dla władz w Madrycie, wahał się przed udzieleniem mu pomocy, ponieważ obawiał się przekształcenia wojny domowej w Hiszpanii w konflikt międzynarodowy. Nie chciał zadrażniać też sytuacji wewnętrznej we Francji, prawica bowiem zdecydowanie sprzeciwiała się udzieleniu pomocy hiszpańskiej lewicy. Na postawę rządu w Paryżu wpłynęła także opinia Londynu przeciwnego interwencji w Hiszpanii. W konsekwencji Francja zajęła neutralną pozycję wobec konfliktu.
Rząd premiera Baldwina [premier brytyjski] obawiał się, że interwencja innych krajów w wojnie domowej w Hiszpanii może spowodować rozszerzenie się konfliktu. Pozostawał pod wpływem konserwatystów, aby nie czynił nic, co mogłoby wspierać komunistów, a za taki uważano republikański rząd hiszpański […]. Bierna postawa obu mocarstw zachodnich ośmieliła państwa faszystowskie, zwłaszcza III Rzeszę, do podjęcia w niedalekiej przyszłości bardziej ekspansywnej polityki.Źródło: Edward Czapiewski, Jakub Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010, s. 311.
W hiszpańskiej wojnie domowej brało udział wielu Polaków zarówno po stronie republikanów, jak i nacjonalistów, mimo że oficjalnie państwo polskie przyjęło postawę neutralną wobec konfliktu, a nawet karało utratą obywatelstwa tych, którzy nie podporządkowali się zakazowi służenia w obcej armii bez zezwolenia władz polskich. Do tych, którzy zdecydowali się udać do Hiszpanii, by wesprzeć siły rządowe, należeli Stanisław Matuszczak (po stronie sił republikańskich) i por. Ludwik Karol hr. Lubicz‑Orłowski (w obozie zwolenników gen. Franco). Wybierz jednego z nich i napisz w jego imieniu odezwę nawołującą Polaków do wzięcia udziału w hiszpańskiej wojnie domowej.