Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RvYgtbsJJPlPb1
Ćwiczenie 1
Dokończ zdanie.
Regionalna izba obrachunkowa to … Możliwe odpowiedzi: 1. państwowy, zewnętrzny i niezależny organ kontroli i nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce., 2. prywatny, wewnętrzy i niezależny organ kontroli i nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce., 3. państwowy, wewnętrzny i zależny organ kontroli i nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce., 4. państwowy, zewnętrzny i niezależny organ kontroli i nadzoru nad jednostkami rządowymi w Polsce.
2
Ćwiczenie 2
RFtTCMz0tXglq
Wskaż, kiedy wprowadzony został w Rzeczypospolitej Polskiej samorząd terytorialny na poziomie gminy. (Uzupełnij).
R1KO3u9u8DnDJ
Zaznacz odpowiedź najbliższą swojej. Możliwe odpowiedzi: 1. 15 marca 1991 r., 2. 17 października 1991 r., 3. 6 lutego 1989 r., 4. 8 marca 1990 r.
31
Ćwiczenie 3
R3IuA6w3t413d
Wyjaśnij pojęcie „samorząd terytorialny”. (Uzupełnij).
R16VkuHFW1tzF2
Ćwiczenie 4
Zaznacz zdania fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Samorząd terytorialny powstaje tylko z mocy prawa krajowego i działa w granicach przez prawo określonych., 2. Członkami wspólnoty samorządowej z mocy prawa są tylko obywatele polscy zamieszkujący jednostkę samorządu terytorialnego., 3. Regionalna izba obrachunkowa (RIO) to państwowy, zewnętrzny i niezależny organ kontroli finansowej i nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce., 4. Prezes Rady Ministrów opiniuje statuty miast powyżej 100 000 mieszkańców.
RGDFsqFOZAVQR2
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj odpowiednie organy wykonawcze do organów uchwałodawczo-kontrolnych. sejmik województwa Możliwe odpowiedzi: 1. prezydent, 2. wójt, 3. burmistrz, 4. zarząd województwa, 5. zarząd powiatu, 6. starosta, 7. marszałek rada powiatu Możliwe odpowiedzi: 1. prezydent, 2. wójt, 3. burmistrz, 4. zarząd województwa, 5. zarząd powiatu, 6. starosta, 7. marszałek rada gminy Możliwe odpowiedzi: 1. prezydent, 2. wójt, 3. burmistrz, 4. zarząd województwa, 5. zarząd powiatu, 6. starosta, 7. marszałek

Tekst źródłowy do zadań 6–7.

1
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Rozdział VII

Samorząd terytorialny

Art. 163

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

Art. 164

  1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.

  2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa.

  3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

Art. 165

  1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe.

  2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej.

Art. 166

  1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne.

  2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych.

  3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne.

Art. 167

  1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.

  2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

  3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie.

  4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

Art. 168

Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie.

Art. 169

  1. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych.

  2. Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa.

  3. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa.

  4. Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw, ich organy stanowiące.

Art. 170

Członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego. Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określa ustawa.

Art. 171

  1. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności.

  2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe.

  3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.

Art. 172

  1. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo zrzeszania się.

  2. Jednostka samorządu terytorialnego ma prawo przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych oraz współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

  3. Zasady, na jakich jednostki samorządu terytorialnego mogą korzystać z praw, o których mowa w ust. 1 i 2, określa ustawa.

cyt1 Źródło: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 2.01.2020 r.].
31
Ćwiczenie 6
R1VqUXPAnNius
Wskaż źródła finansowania działań samorządu terytorialnego zawarte w Konstytucji RP. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
RZ4sSLLHVE0k7
Wyjaśnij, co oznacza zapis w Konstytucji RP z art. 164: „1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina”. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z fragmentem Kodeksu wyborczego i wykonaj polecenie.

1
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (stan prawny na dzień 10 sierpnia 2019 r.)

Rozdział 2

Obsadzenie mandatów bez głosowania

Art. 380
Jeżeli w okręgu wyborczym w wyborach do rady zarejestrowana liczba kandydatów jest równa liczbie radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym lub od niej mniejsza, głosowania nie przeprowadza się, a za wybranych na radnych terytorialna komisja wyborcza uznaje zarejestrowanych kandydatów, a odpowiednio pozostałe mandaty pozostają nieobsadzone.

Art. 381

§ 1. W przypadku, o którym mowa w art. 380, właściwa terytorialna komisja wyborcza niezwłocznie zawiadamia wyborców danego okręgu wyborczego o przyczynach obsadzenia mandatów bez głosowania, w formie obwieszczenia, którego druk i rozplakatowanie zapewnia odpowiednio wójt, starosta i marszałek województwa. Jeden egzemplarz obwieszczenia przekazuje się niezwłocznie komisarzowi wyborczemu.

§ 2. Komisja wyborcza sporządza odpowiedni protokół z obsadzenia mandatu radnego bez głosowania w okręgu wyborczym, którego wzór ustala Państwowa Komisja Wyborcza. Przepisy art. 445–449 stosuje się odpowiednio.

cyt2 Źródło: Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (stan prawny na dzień 10 sierpnia 2019 r.), dostępny w internecie: pkw.gov.pl [dostęp 2.01.2020 r.].
RLXzBvEJSE7Ho
Wyjaśnij, czy można zostać radnym gminnym bez konieczności przeprowadzania wyborów. Uzasadnij swoją odpowiedź. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Zapoznaj się z fragmentem artykułu z „Gazety Pomorskiej” i wykonaj polecenie.

1
Regionalna Izba Obrachunkowa pozytywnie oceniła plan naprawczy Grudziądza. Jakie ma zastrzeżenia?

Przypomnijmy, że w ramach przyjętego przez radę miejską programu naprawczego, zaplanowano cały szereg działań. Wśród nich jest m.in. zwiększenie dochodów (m.in. z tytułu podwyżek cen biletów komunikacji miejskiej, opłat w strefie płatnego parkowania, za nieruchomości), zmniejszenie wydatków (m.in. na kursowanie komunikacji miejskiej, promocję, inwestycje), przekształcenie szpitala w spółkę kapitałową oraz sprzedaż udziałów w spółkach miejskich na rzecz Grudziądzkiego Holdingu Komunalnego.

RIO zauważa m.in., że np. zaplanowane podwyżki cen biletów oraz stawek żywnościowych w szkołach są zbyt niskie, aby pokryć rzeczywiste koszty tych usług. Miasto i tak będzie musiało do nich dokładać. Wątpliwości izby budzą także optymistycznie założone efekty planowanych zmian. Głównym elementem programu naprawczego naszego miasta jest pozyskanie 320 mln zł pożyczki z budżetu państwa. Oceniając możliwości jej otrzymania, izba przypomniała wątpliwości, które zawarła już w szeroko na naszych łamach opisywanym raporcie o stanie finansów Grudziądza, m.in.: kwota, jaką chce pozyskać nasze miasto, jest wyższa niż ta, która ma być wpisana do przyszłorocznego budżetu państwa na pomoc wszystkim samorządom w kraju. Generalnie jednak RIO zauważa, że zrealizowanie założeń programu naprawczego poprawi sytuację finansową miasta. I stąd, mimo zastrzeżeń, wydało pozytywną jego ocenę.

cyt3 Źródło: Regionalna Izba Obrachunkowa pozytywnie oceniła plan naprawczy Grudziądza. Jakie ma zastrzeżenia?, dostępny w internecie: pomorska.pl [dostęp 2.01.2020 r.].
R1bpfxVSHTEOH
Wskaż, jakie są zadania regionalnej izby obrachunkowej względem samorządu terytorialnego. (Uzupełnij).