Stężenie dwutlenku węgla określa się jednostką ppm [ang. parts per milion, części na milion]. Oznacza ona, ile cząsteczek tego gazu znajduje się w milionie cząsteczek suchego powietrza. Na przykład w suchym powietrzu zawartość COIndeks dolny 22 to 372 ppm, a w powietrzu o wilgotności 3% wynosi ona 360,8 ppm.
R7PchfPHKZ8fX
Czy dwutlenek węgla reaguje z wodą?
Dwutlenek węgla reaguje z wodą/parą wodną w powietrzu, tworząc słaby kwas węglowy. Związanego chemicznie gazowego COIndeks dolny 22 ubywa z atmosfery, dlatego w wilgotnym powietrzu jego zawartość się zmniejsza.
Informacja do ćwiczeń 5 i 6
Tabela przedstawia miesięczne zmiany stężenia COIndeks dolny 22 w atmosferze na półkuli północnej w ciągu roku. Dane za NOAA Earth System Research Laboratory, Mauna Loa (2018).
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Stężenie COIndeks dolny 22 [ppm]
0,9
0,5
0,6
0,9
0,4
-0,6
-1,7
-2,2
-1,8
0,0
1,0
1,2
2
Ćwiczenie 5
Na podstawie danych sporządź wykres liniowy.
RNDzHbI3ZfWmY
RwQvIHrmzoDzT
21
Ćwiczenie 6
R1WSRlNxkNWDe
Które organizmy wykorzystują najwięcej dwutlenku węgla?
Latem na półkuli północnej wiele roślin jest w pełnym rozkwicie. Znacząco zwiększa się fotosynteza – rośliny rosną i asymilują dużo dwutlenku węgla, przez co jego ilość w atmosferze zmniejsza się. Odwrotna sytuacja ma miejsce zimą.
21
Ćwiczenie 7
Dokonaj analizy diagramu i sformułuj wniosek dotyczący zależności zmian temperatury powierzchni Antarktyki od stężenia COIndeks dolny 22 w ciągu ostatnich 800 tys. lat.
Rry87DCafasVu
Rwcn8dKrQIUCo
R16MTwe4z6Ojy
Czy zauważyłeś, że oba wykresy mają bardzo podobny przebieg? A co zależy od czego?
Temperatura powierzchni na Antarktydzie w ciągu ostatnich 800 tys. lat zmieniała się wprost proporcjonalnie do zawartości dwutlenku węgla w powietrzu: przy zwiększaniu ilości COIndeks dolny 22 w atmosferze temperatura wzrastała.
R1X1KXYd1tSNI2
Ćwiczenie 8
Informacja do ćwiczeń 9 i 10
Na wykresie przedstawiono wyniki badań nad pobieraniem dwutlenku węgla przez rośliny typu CIndeks dolny 33 (większość roślin) i CIndeks dolny 44 (rośliny ciepłego klimatu, np. kukurydza).
R1Wh1afYmT72N
31
Ćwiczenie 9
Korzystając z wykresu określ, która z roślin jest rośliną CIndeks dolny 44.
Ru0VsUANNGGcb
Która z roślin – CIndeks dolny 33 czy CIndeks dolny 44 – może intensywniej prowadzić fotosyntezę w wyższej temperaturze, kiedy zamyka szparki liściowe i ogranicza dopływ COIndeks dolny 22 do tkanek liścia?
Roślina A – prowadzi intensywną fotosyntezę przy mniejszej ilości dwutlenku węgla i zamkniętych szparkach.
31
Ćwiczenie 10
Rh2TWaowv5ecD
Wróć do tekstu (akapit dotyczący szybkiego cyklu węglowego).
Początkowo wzrost stężenia dwutlenku węgla przyspiesza fotosyntezę. Jednak stężenie dwutlenku węgla powyżej 0,1% działa na fotosyntezę hamująco.