Spośród podanych wybierz czynniki, od których zależy temperatura na Ziemi: Możliwe odpowiedzi: 1. ruch płyt tektonicznych, 2. pożary buszu, 3. uwalnianie CO2 poprzez chemiczne wietrzenie, 4. oddychanie roślin i zwierząt, 5. działanie destruentów
R1RmoyITKcmAs1
Ćwiczenie 2
Uporządkuj według kolejności fazy powolnego cyklu węglowego. Elementy do uszeregowania: 1. wybuchy wulkanów, 2. tworzenie węglanu wapnia w oceanach, 3. słabo kwaśne opady, 4. wykorzystanie CaCO3 przez organizmy, 5. rozpuszczanie skał i uwalnianie jonów do wody, 6. tworzenie skał osadowych
Uporządkuj według kolejności fazy powolnego cyklu węglowego. Elementy do uszeregowania: 1. wybuchy wulkanów, 2. tworzenie węglanu wapnia w oceanach, 3. słabo kwaśne opady, 4. wykorzystanie CaCO3 przez organizmy, 5. rozpuszczanie skał i uwalnianie jonów do wody, 6. tworzenie skał osadowych
RXA7CrLc2HWoX1
Ćwiczenie 3
Zaznacz te zdania dotyczące obiegu węgla w przyrodzie, które są fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Oddychanie i fotosynteza są procesami odpowiedzialnymi za szybki obieg węgla w biosferze., 2. Cykl węglowy zaczyna się w atmosferze, a kończy w skałach tworzących płyty tektoniczne skorupy ziemskiej., 3. W wodach oceanicznych węgiel występuje w postaci jonów wodorowęglanowych, powstałych w wyniku rozpuszczania się CO2 w wodzie., 4. Producenci i konsumenci pobierają CO2 do wytwarzania substancji niezbędnych do życia, a nadmiar tego gazu uwalniają do atmosfery i hydrosfery.
21
Ćwiczenie 4
Stężenie dwutlenku węgla określa się jednostką ppm [ang. parts per milion, części na milion]. Oznacza ona, ile cząsteczek tego gazu znajduje się w milionie cząsteczek suchego powietrza. Na przykład w suchym powietrzu zawartość COIndeks dolny 22 to 372 ppm, a w powietrzu o wilgotności 3% wynosi ona 360,8 ppm.
R7PchfPHKZ8fX
Wyjaśnij tę różnicę. (Uzupełnij).
Czy dwutlenek węgla reaguje z wodą?
Dwutlenek węgla reaguje z wodą/parą wodną w powietrzu, tworząc słaby kwas węglowy. Związanego chemicznie gazowego COIndeks dolny 22 ubywa z atmosfery, dlatego w wilgotnym powietrzu jego zawartość się zmniejsza.
Informacja do ćwiczeń 5 i 6
Tabela przedstawia miesięczne zmiany stężenia COIndeks dolny 22 w atmosferze na półkuli północnej w ciągu roku. Dane za NOAA Earth System Research Laboratory, Mauna Loa (2018).
Miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Stężenie COIndeks dolny 22 [ppm]
0,9
0,5
0,6
0,9
0,4
-0,6
-1,7
-2,2
-1,8
0,0
1,0
1,2
2
Ćwiczenie 5
Na podstawie danych sporządź wykres liniowy.
RNDzHbI3ZfWmY
Podaj, jaka działalność człowieka jest przyczyną wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze.
Podaj, jaka działalność człowieka jest przyczyną wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze.
RwQvIHrmzoDzT
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6
R1WSRlNxkNWDe
Podaj wyjaśnienie gwałtownego spadku dwutlenku węgla w miesiącach letnich. (Uzupełnij).
Które organizmy wykorzystują najwięcej dwutlenku węgla?
Latem na półkuli północnej wiele roślin jest w pełnym rozkwicie. Znacząco zwiększa się fotosynteza – rośliny rosną i asymilują dużo dwutlenku węgla, przez co jego ilość w atmosferze zmniejsza się. Odwrotna sytuacja ma miejsce zimą.
21
Ćwiczenie 7
Dokonaj analizy diagramu i sformułuj wniosek dotyczący zależności zmian temperatury powierzchni Antarktyki od stężenia COIndeks dolny 22 w ciągu ostatnich 800 tys. lat.
Rry87DCafasVu
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rwcn8dKrQIUCo
(Uzupełnij).
R16MTwe4z6Ojy
Sformułuj wniosek dotyczący zależności zmian temperatury powierzchni Antarktyki od stężenia dwutlenku węgla w ciągu ostatnich 800 tys. lat. (Uzupełnij).
Czy zauważyłeś, że oba wykresy mają bardzo podobny przebieg? A co zależy od czego?
Temperatura powierzchni na Antarktydzie w ciągu ostatnich 800 tys. lat zmieniała się wprost proporcjonalnie do zawartości dwutlenku węgla w powietrzu: przy zwiększaniu ilości COIndeks dolny 22 w atmosferze temperatura wzrastała.
R1X1KXYd1tSNI2
Ćwiczenie 8
Łączenie par. W tabeli porównano cechy producentów i destruentów. Wybierz po jednej cesze w obu grupach organizmów, która ma największy wpływ na ilość dwutlenku węgla w atmosferze.. Są to organizmy samożywne.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Są zdolne do syntezy związków organicznych z prostych związków nieorganicznych przy udziale energii świetlnej.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Stanowią pierwsze ogniwo w łańcuchu pokarmowym.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Są źródłem energii dla konsumentów.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci
Łączenie par. W tabeli porównano cechy producentów i destruentów. Wybierz po jednej cesze w obu grupach organizmów, która ma największy wpływ na ilość dwutlenku węgla w atmosferze.. Są to organizmy samożywne.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Są zdolne do syntezy związków organicznych z prostych związków nieorganicznych przy udziale energii świetlnej.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Stanowią pierwsze ogniwo w łańcuchu pokarmowym.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci. Są źródłem energii dla konsumentów.. Możliwe odpowiedzi: Destruenci
Informacja do ćwiczeń 9 i 10
Na wykresie przedstawiono wyniki badań nad pobieraniem dwutlenku węgla przez rośliny typu CIndeks dolny 33 (większość roślin) i CIndeks dolny 44 (rośliny ciepłego klimatu, np. kukurydza).
R1Wh1afYmT72N
Na wykresie przedstawiono zależność intensywności procesu fotosyntezy od stężenia dwutlenku węgla, jakie osiągają rośliny A oraz B. Na osi Y umieszczono intensywność fotosyntezy, a na osi X wartości stężenia dwutlenku węgla. Przy stężeniu 0,05% dwutlenku węgla intensywność fotosyntezy jest większa dla roślin B niż A.  Przy stężeniu 0,1% dwutlenku węgla intensywność fotosyntezy roślin B już nie rośnie natomiast roślin A rośnie bardzo nieznacznie.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 9
Korzystając z wykresu określ, która z roślin jest rośliną CIndeks dolny 44.
Ru0VsUANNGGcb
Uzasadnij swój wybór. (Uzupełnij).
Która z roślin – CIndeks dolny 33 czy CIndeks dolny 44 – może intensywniej prowadzić fotosyntezę w wyższej temperaturze, kiedy zamyka szparki liściowe i ogranicza dopływ COIndeks dolny 22 do tkanek liścia?
Roślina A – prowadzi intensywną fotosyntezę przy mniejszej ilości dwutlenku węgla i zamkniętych szparkach.
31
Ćwiczenie 10
Rh2TWaowv5ecD
Mimo wzrostu stężenia dwutlenku węgla od pewnego momentu intensywność fotosyntezy nie rośnie. Uzasadnij, dlaczego się tak dzieje. (Uzupełnij).
Wróć do tekstu (akapit dotyczący szybkiego cyklu węglowego).
Początkowo wzrost stężenia dwutlenku węgla przyspiesza fotosyntezę. Jednak stężenie dwutlenku węgla powyżej 0,1% działa na fotosyntezę hamująco.
