Sprawdź się
Przedstaw argumenty dowodzące tezy, że pieśń jest opisem pośmiertnej wędrówki duszy.
Dusza z ciała wyleciałaDusza z cieła wylecieła,
Na zielone łącełące stałe.
Stawszy, silno, barzo rzewno zapłekałe.
K nie przyszedł Święty Piotr a rzeknęcyrzeknęcy:
Czemu, duszo, rzewno płaczesz?
Ona rzekłe:
Nie wola mi rzewno płakać,
A ja nie wiem, kam sie podzieć.
Rzekł święty Piotr je:
Podzi, duszo moje miła!
Powiedę cie do rejskiego,
Do krolestwe niebieskiego.
Do ktorego krolestwa dowiedzie nas
Ociec Bog, Syn i Duch Święty.
Amen.Źródło: Dusza z ciała wyleciała.
Obraz do ćwiczeń 4 i 5
![Obraz składa się z trzech części. Lewa strona tryptyku zatytułowana jest „Ziemski Raj” („Ogród Eden”). W centrum tej części znajduje się źródło życia, które swoim wyglądem przypomina dziwny kwiat. Po prawej stronie jest wąż wijący się wzdłuż drzewa poznania dobra i zła. Na dole namalowane są trzy sylwetki: Adama, Boga w postaci Jezusa i Ewy. Obok nich wyrasta drzewo życia. W tle są zwierzęta oraz pasma górskie. Na centralnej części tryptyku namalowany został tytułowy Ogród ziemskich rozkoszy. Nadzy ludzie spędzają czas na cielesnych igraszkach, jedzeniu oraz piciu. Na pierwszym planie kłębią się liczne grupy kochanków i galopujący na różnego rodzaju zwierzętach szpalery ludzi. Ta część obrazu prezentuje upadek ludzkości i zwycięstwo grzechu. Piekło to trzecia część tryptyku, znajduje się po prawej stronie. Jest najciemniejszym fragmentem obrazu. Tu pokazani przez artystę ludzie przeżywają tortury ze strony piekielnych potworów. Są zjadani przez ogromne ptactwo. Są przykuwani do ogromnych instrumentów.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rp6HufqT4OQlp/1642517696/2NWR7FrS1W661M55gcaMvOHLYAQ6eCMu.jpg)
Przeanalizuj tryptyk Hieronima Boscha Ogród rozkoszy i zastanów się nad wymową dzieła. Określ, co mogło stanowić cel stworzenia obrazu.
Uzupełnij tekst, podając przynajmniej dwa przymiotniki określające ludzi grzesznych.
Tekst do ćwiczeń 6–8
DuszaPrzez całe życie wie że jest nieśmiertelna
działając w śmiertelnym ciele
Ciałem myśli i czuje bywa poważna i żartobliwa
ciałem dotyka i kocha i patrzy
i szaleje i krzyczy i boli ją i nienawidzi
Jakże będzie to czynić pozbawiona ciała
Kiedy myślimy o tej która odeszła
też oblekamy ją w ciało
mówiąc: spotkamy się wkrótce
i staramy się utrzymać ją przy sobie
choć zawsze pragnęła mieć więcej przestrzeniŹródło: Julia Hartwig, Dusza, [w:] tejże, Przemija postać świata, 1999.
Wypisz z wiersza czasowniki i przymiotniki zestawione z tytułową duszą i określ, co poetka mówi o istocie bytu człowieka?
Wyodrębnij w utworze część opisową i refleksyjną. Odpowiedz na pytanie, który wers jest granicą między nimi? Jaki rodzaj zdania to sygnalizuje?
Zwróć uwagę na fragment zawierający refleksję o dążeniach człowieka. Odpowiedz na pytanie, na czym polega ich paradoksalność?