Sprawdź się
Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej.
- ewakuacja Aten na Salaminę
- złupienie Aten przez Mardoniosa
- bitwa u przylądka Mykale
- bitwa pod Termopilami
- złupienie Aten przez Kserksesa
- bitwa pod Salaminą
- bitwa pod Platejami
Zaznacz, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Medyzm wśród Greków był rzadkością. | □ | □ |
| Ateńczycy stawili Kserksesowi czoła w mieście, ale jedynie na Akropolu. | □ | □ |
| Temistokles sprawował oficjalne i faktyczne dowództwo nad flotą Związku Hellenów. | □ | □ |
| Kserkses podjął próby sforsowania muru istmijskiego. | □ | □ |
| Persowie podjęli próby rozbicia sojuszu Hellenów poprzez przekonanie Spartan do przejścia na ich stronę. | □ | □ |
| Grecy z poleis małoazjatyckich do końca pozostali wierni Persom. | □ | □ |
Uzupełnij tekst.
Po klęsce pod Termopilami Spartanie i ich sojusznicy wycofali się na Peloponez, zdecydowani bronić się na ............. Ateńczycy przetransportowali całą ludność i majątek na .................., do Trojzeny i Hermione. Persowie zajęli i zniszczyli ............, a równocześnie ich flota stanęła naprzeciw w pobliżu wyspy floty greckiej. Ateński przywódca ...................... podstępem nakłonił sprzymierzonych Greków do przyjęcia bitwy. Zakończyła się ona pogromem floty perskiej. Król Persji ................ szybko wycofał się drogą lądową do Azji, pozostawiając w Beocji .................... z dużymi siłami. W następnym roku ............ p.n.e. Grecy rozgromili pod .................. armię perską, a równocześnie sprzymierzona flota, która popłynęła ku wybrzeżom Azji Mniejszej, zniszczyła flotę perską w morsko-lądowej bitwie pod .............
Przyporządkuj bitwę do fragmentu źródłowego.
Tymczasem Temistokles […] wymyślił taki oto podstęp. Przekonał pewnego człowieka, by zbiegł do Kserksesa i zapewnił go, że okręty […] mają w niedługim czasie stamtąd umknąć i zebrać się na Istmie
[Diod. 11, 17, 1]., Jak długo Mardoniosowi i jego doborowym oddziałom udawało się odpierać niebezpieczeństwo, barbarzyńcy odważnie znosili straszliwą walkę. Gdy jednak Mardonios poległ po zaciekłej walce […], nastroje barbarzyńców zupełnie się zmieniły
[Diod. 11, 31, 2]., Otóż gdy Hellenowie byli przygotowani, ruszyli naprzeciw barbarzyńcom. Kiedy już szli, przeleciała wieść po całym wojsku […]. A wieść wśród nich rozeszła się taka, że Hellenowie zwyciężyli armię Mardoniosa, walcząc w Beocji
[Hdt. 9, 100].
| Fragment źródłowy | Bitwa |
|---|---|
Tymczasem Temistokles […] wymyślił taki oto podstęp. Przekonał pewnego człowieka, by zbiegł do Kserksesa i zapewnił go, że okręty […] mają w niedługim czasie stamtąd umknąć i zebrać się na Istmie[Diod. 11, 17, 1]. |
|
Jak długo Mardoniosowi i jego doborowym oddziałom udawało się odpierać niebezpieczeństwo, barbarzyńcy odważnie znosili straszliwą walkę. Gdy jednak Mardonios poległ po zaciekłej walce […], nastroje barbarzyńców zupełnie się zmieniły[Diod. 11, 31, 2]. |
|
Otóż gdy Hellenowie byli przygotowani, ruszyli naprzeciw barbarzyńcom. Kiedy już szli, przeleciała wieść po całym wojsku […]. A wieść wśród nich rozeszła się taka, że Hellenowie zwyciężyli armię Mardoniosa, walcząc w Beocji[Hdt. 9, 100]. |
Na podstawie analizy ilustracji wyjaśnij, dlaczego poniższy model nie przedstawia triery.
Zapoznaj się z opisem ilustracji. Wyjaśnij, dlaczego poniższy model nie przedstawia triery.
Na podstawie ilustracji przedstawiającej miejsce bitwy pod Salaminą podaj argument potwierdzający tezę zawartą w opracowaniu historycznym. Kolorem niebieskim oznaczono ustawienie floty greckiej, czerwonym – perskiej.
Na podstawie opisu ilustracji przedstawiającej miejsce bitwy pod Salaminą podaj argument potwierdzający tezę zawartą w opracowaniu historycznym.
Źródło A
Źródło B
Historia starożytnych Greków do końca wojen perskichBitwa rozpoczynająca się o wschodzie słońca toczyła się w warunkach niepomyślnych dla floty perskiej, […] niezdolnej do wykorzystania swej przewagi liczebnej.
Źródło: [w:] Benedetto Bravo, Ewa Wipszycka, Historia starożytnych Greków do końca wojen perskich, Warszawa 1988, s. 284.
Na podstawie analizy źródeł historycznych wyjaśnij, czym była „karta przetargowa”, o której mowa we fragmencie opracowania historycznego.
Źródło 1
Wojny perskieFragment opracowania historycznego
Próbując skłonić Ateńczyków do negocjacji, Mardonios popełnił jednak fatalny błąd: dał Ateńczykom kartę przetargową w rozgrywce z mieszkańcami Peloponezu, którzy nie chcieli go opuścić.
A. Wolicki, Wojny perskie, w: Maraton. 2500 lat od wielkiej bitwy. Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Pomocnik Historyczny Polityki” 10, 2010, s. 122.
Źródło 2
Biblioteka historycznaPonieważ wieści o animozjach pomiędzy Ateńczykami i pozostałymi Grekami szeroko się rozprzestrzeniły, przybyli do Aten posłańcy od Persów […]. Posłowie przysłani przez Persów powiedzieli, że dowódca Mardonios oświadcza Ateńczykom, iż jeśli przejdą na stronę Persów, przyzna im dowolnie wybrane terytorium w Helladzie, odbuduje mury i świątynie i pozwoli miastu zachować autonomię.
Źródło: Diodor Sycylijski, Biblioteka historyczna, t. ks. 11, rozdz. 28, ust. 1, tłum. I. Ptaszek.
Źródło 3
DziejeSkoro bowiem tylko dowiedzieli się Peloponezyjczycy, że Leonidas ze swoimi ludźmi zginął pod Termopilami, zbiegli się z miast i stanęli obozem na Istmie, a wodzem ich był Kleombrotos, syn Anaksandridasa, brat Leonidasa. Obozując na Istmie […] w myśl powziętego na obradach postanowienia zaczęli wznosić mur przez Istmos. A że było wielu ludzi i każdy pracował, więc dzieła dokonano. Bo i kamienie, i cegły, i drzewo, i kosze pełne piasku znoszono, a obrońcy nie ustawali w pracy ani na chwilę, czy to w nocy, czy w dzień.
Źródło: Herodot, Dzieje, t. ks. 8, rozdz. 71, tłum. S. Hammer.
Na podstawie tekstu źródłowego traktującego o epizodzie poprzedzającym bitwę pod Platejami wyjaśnij, dlaczego we fragmencie opracowania historycznego połączono Leonidasa z Amomfaretosem.
Źródło 1
Wojny perskieFragment opracowania historycznego
Jedenastego dnia Mardonios zdecydował się wydać Grekom bitwę. Tego dnia jednak do niej nie doszło, tylko perska konnica tak dokuczała Grekom, że następnej nocy postanowili przenieść się na wyspę na rzece Oeroe. Wzór […] Leonidasa zadziałał jednak w niespodziewany sposób na wyobraźnię Spartan: Amomfaretos, jeden z wyższych spartańskich oficerów, odmówił [wykonania rozkazu].
A. Wolicki, Wojny perskie, w: Maraton. 2500 lat od wielkiej bitwy. Grecja i Grecy epoki klasycznej, czyli korzenie Europy, „Pomocnik Historyczny Polityki” 10, 2010, s. 122.
Źródło 2
DziejeFragment źródła historycznego
Skoro tylko [Grecy] wyruszyli, umykali skwapliwie przed jazdą [perską] do miasta Platejów i w swej ucieczce dotarli do świątyni Hery […]. Tu przybywszy, zatrzymali się przed świątynią […]. Pauzaniasz zaś widząc ich wychodzących z obozu, rozkazał także Lacedemończykom wziąć broń i iść za innymi […]. Wtedy inni dowódcy oddziałów byli gotowi usłuchać Pauzaniasza, ale Amomfaretos, syn Poliadesa, który wiódł oddział Pitanatów [ze Sparty], oświadczył, że nie będzie uciekał przed obcymi.
Źródło: Herodot, Dzieje, t. ks. 9, tłum. S. Hammer.