Sprawdź się
Rozwiąż krzyżówkę.
- Ustrój Aten z czasów procesu Sokratesa.
- Najsławniejszy uczeń Sokratesa.
- Zapytał wyrocznię o mądrość Sokratesa.
- Jeden z oskarżycieli Sokratesa.
- Kapłanka w Delfach, która orzekła o mądrości Sokratesa.
1 | |||||||||||
2 | |||||||||||
3 | |||||||||||
4 | |||||||||||
5 |
Zaznacz zdania prawdziwe.
Prawda | Fałsz | |
Treścią dialogu Obrona Sokratesa jest mowa obrońcy Sokratesa przed sądem ateńskim. | □ | □ |
Sokrates nie opowiadał się wprost w kwestiach ustroju politycznego Aten. | □ | □ |
Sokrates został uznany przez Pytię za najmądrzejszego z ludzi. | □ | □ |
Niechęć obywateli Aten do Sokratesa wynikała z jego działalności politycznej. | □ | □ |
Z czym wiązała się mądrość Sokratesa?
Z czym wiązała się mądrość Sokratesa? Zaznacz poprawną odpowiedź.
Zapoznaj się z poniższym fragmentem Obrony Sokratesa.
Wyjaśnij w krótkim tekście, co chce nam powiedzieć Sokrates o mądrości ludzi. Jaką radę nam przekazuje?
Obrona SokratesaTrzeba było iść dalej, dojść, co ma znaczyć wyrocznia, iść do wszystkich, którzy wyglądali na to, że coś wiedzą. I dalipies, obywatele - bo przed wami potrzeba prawdę mówić - ja, doprawdy, odniosłem takie jakieś wrażenie: ci, którzy mieli najlepszą opinię, wydali mi się bodajże największymi nędzarzami, kiedym tak za wolą boską robił poszukiwania, a inni, lichsi z pozoru, byli znacznie przyzwoitsi, naprawdę, co do porządku w głowie.
Jaka cecha charakteru właściwa jest człowiekowi, o którym Sokrates pisze w następujący sposób:
Odpowiedz na pytanie. Jaka cecha charakteru właściwa jest człowiekowi, o którym Sokrates pisze w następujący sposób:
Obrona SokratesaWięc kiedy się tak w nim rozglądam – nazwiska wymieniać nie mam potrzeby: to był ktoś spośród polityków, który na mnie takie jakieś z bliska zrobił wrażenie, obywatele – otóż kiedym tak z nim rozmawiał, zaczęło mi się zdawać, że ten obywatel wydaje się mądrym wielu innym ludziom, a najwięcej sobie samemu, a jest? Nie!
Drugim obok Platońskiego dialogu źródłem wiedzy o procesie Sokratesa jest utwór Ksenofonta Apologia (obrona) Sokratesa. Przeczytaj fragmenty obu utworów, w których autorzy odmiennie przedstawiają postawę Sokratesa wobec przewidywanego wyroku śmierci. Opisz różnice tkwiące w tych przedstawieniach i oceń ze swojego punktu widzenia.
Drugim obok Platońskiego dialogu źródłem wiedzy o procesie Sokratesa jest utwór Ksenofonta Apologia (obrona) Sokratesa. Zapoznaj się z fragmentami obu utworów, w których autorzy odmiennie przedstawiają postawę Sokratesa wobec przewidywanego wyroku śmierci. Opisz różnice tkwiące w tych przedstawieniach i oceń ze swojego punktu widzenia.
Obrona SokratesaGdzie człowiek raz stanie do szeregu, bo to uważał za najlepsze, albo gdzie go zwierzchnik postawi, tam trzeba, sądzę, trwać mimo niebezpieczeństwa; zgoła nie biorąc w rachubę ani śmierci, ani niczego innego oprócz hańby (…). Bo obawiać się śmierci, obywatele, to nic innego nie jest jak tylko mieć się za mądrego, choć się nim nie jest. Bo to znaczy myśleć, że się wie to, czego człowiek nie wie. Bo przecież o śmierci żaden człowiek nie wie, czy czasem nie jest dla nas największym ze wszystkich dobrem, a tak się jej ludzie boją, jakby dobrze wiedzieli, że jest największym złem. A czyż to nie jest głupota, i to ta najpaskudniejsza: myśleć, że się wie to, czego człowiek nie wie? (...) Więc gdybyście mi na to powiedzieli: Sokratesie, my teraz nie posłuchamy Anytosa, tylko cię uwolnimy, pod tym jednakże warunkiem, abyś się nigdy więcej takimi poszukiwaniami nie bawił ani nie filozofował dalej, a jeśliby cię znowu na tej robocie schwytano, to zginiesz – jeślibyście mnie, jak mówię, pod tymi a warunkami puścić mieli, tobym wam powiedział, że ja was, obywatele, kocham całym sercem, ale posłucham boga raczej aniżeli was i póki mi tchu starczy, póki sił, bezwarunkowo nie przestanę filozofować i was pobudzać, i pokazywać drogę każdemu, kogo tylko spotkam (…).
Pisma sokratyczne– Już dwa razy zabierałem się do przygotowania obrony, ale nie pozwolił mi na to głos boży.
– Dziwne opowiadasz historie – zdumiał się Hermogenes.
– To są dla ciebie dziwne historie – odparł Sokrates – że nawet sam bóg uznaje, iż lepiej jest dla mnie, abym już umarł? Aż do chwili obecnej nikomu nie przyznałbym, że lepiej przeżył życie ode mnie. Sprawia mi bowiem największą przyjemność świadomość, że przez całe życie postępowałem sprawiedliwie i bogobojnie. Na podstawie takiego świadectwa sumienia zawsze miałem dla siebie szacunek i zdawałem sobie zarazem sprawę, że ludzie z mego otoczenia mają o mnie to samo mniemanie. Obecnie jednak, jeżeli będę jeszcze żył dłużej, będę musiał doznawać na sobie skutków starości, to znaczy, będę coraz słabiej widział, gorzej słyszał, trudniej się uczył, łatwiej zapominał to, czego się nauczyłem. Jeżeli więc stwierdzam, że z każdym dniem coraz bardziej staję się niedołężny, jeżeli sam sobie wnet zacznę przyganiać, jak mógłbym powiedzieć, że chciałbym żyć dłużej? (…) Widzę, mówił, że słusznie bogowie przeciwstawiali się moim próbom opracowania obrony wtedy, kiedy mi się zdawało, że wszelkimi sposobami należy szukać ratunku i uniknąć wyroku skazującego (…). A jeśli przez swoją szczerość narażę się sędziom, wolę raczej zginąć, niż jak niewolnik żebrać o przedłużenie mi życia i w rezultacie uzyskać życie stokroć gorsze od śmierci.
Na podstawie źródeł znalezionych samodzielnie odpowiedz na pytanie: Co oznacza nazwanie Sokratesa przez siebie samego gzem, drętwą i akuszerką?
Na podstawie odpowiedzi na pytanie 1, poniższego tekstu H. Arendt oraz materiału lekcji wyjaśnij, jakie miała znaczenie dla obywateli Aten działalność Sokratesa. W wyjaśnieniu użyj metafor: giez, drętwa, akuszerka.
MyślenieSokrates, giez, akuszerka, drętwa, nie jest filozofem (nie naucza niczego i nie ma czego nauczać), nie jest sofistą, gdyż nie pretenduje do czynienia ludzi mądrymi. On tylko im ukazuje, że nie są mądrzy, że nikt nie jest mądry, „pogoń” ich tak zajmuje, że nie mają czasu ani na sprawy prywatne, ani na publiczne. A chociaż broni się zdecydowanie przeciw oskarżeniu o demoralizowanie młodych, to jednak też nie twierdzi, że ich doskonali moralnie.