1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
RdI36HDA2h8As
Zaznacz konsekwencje nietolerancji. Możliwe odpowiedzi: 1. dyskryminacja pojedynczych osób lub całych grup społecznych przez ograniczanie przysługujących im praw i wolności, 2. konflikty interpersonalne i społeczne, 3. narastające poczucie krzywdy, lęku, zagrożenia, bezradności, bezsilności u osób, które dotknął problem nietolerancji, 4. tworzenie się wspólnot narodowych
RQ7OWP38ZM7BA1
Ćwiczenie 2
Zaznacz, co nie jest wykluczeniem społecznym. Możliwe odpowiedzi: 1. brak możliwości zwiedzania muzeum dla osoby z trudnościami w poruszaniu się, 2. zakaz wchodzenia z psem na plac zabaw koło przedszkola, 3. odrzucenie wniosku urzędowego, ponieważ jest napisany odręcznie, 4. rejestracja do lekarza wyłącznie przez telefon
RrPUH2WhZe7Kk1
Ćwiczenie 3
Połącz pojęcia z definicjami. tolerancja Możliwe odpowiedzi: 1. Żadna z definicji nie pasuje do tego pojęcia., 2. Postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy., 3. Brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań czy postępowania., 4. Proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom lub grupom społecznym., 5. Uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami. nietolerancja Możliwe odpowiedzi: 1. Żadna z definicji nie pasuje do tego pojęcia., 2. Postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy., 3. Brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań czy postępowania., 4. Proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom lub grupom społecznym., 5. Uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami. akceptacja Możliwe odpowiedzi: 1. Żadna z definicji nie pasuje do tego pojęcia., 2. Postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy., 3. Brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań czy postępowania., 4. Proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom lub grupom społecznym., 5. Uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami. stygmatyzacja Możliwe odpowiedzi: 1. Żadna z definicji nie pasuje do tego pojęcia., 2. Postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy., 3. Brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań czy postępowania., 4. Proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom lub grupom społecznym., 5. Uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami. inkluzywność Możliwe odpowiedzi: 1. Żadna z definicji nie pasuje do tego pojęcia., 2. Postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy., 3. Brak szacunku, wyrozumiałości dla cudzych poglądów, upodobań czy postępowania., 4. Proces nadawania określeń dotyczących zachowania jednostkom lub grupom społecznym., 5. Uznanie czegoś, aprobata, potwierdzenie czegoś, pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić, uznanie czyichś cech postępowania za zgodne z oczekiwaniami.
R13QEsbecuyYV1
Ćwiczenie 4
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Jedną z przyczyn nietolerancji jest szukanie winnych za własne porażki i niepowodzenia. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Można być akceptującym wobec jakiegoś zjawiska, jednocześnie go nie tolerując. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Nietolerancja jest równoznaczna ze stygmatyzacją. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Stereotypy mogą dotyczyć pozytywnych cech. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 5
1
Agnieszka Molska Tolerancja w Polsce

Na największe przejawy nietolerancji są narażeni ludzie biedni, niepełnosprawni, chorzy, innej narodowości, z nałogami i innymi poglądami niż te ogólnie przyjęte. Można przytoczyć wiele przykładów tolerancji w naszym społeczeństwie, ja natomiast posłużę się kilkoma z nich. Jako pierwszy rozważę problem tolerancji wśród Polaków.

Polacy uważają się za naród tolerancyjny. Niestety nie do końca tak jest. Mamy problem z tolerowaniem innych poglądów, innego stylu życia.

Nie toleruje się osób żyjących w wolnych związkach, bo nie jest to zgodne z naszą wiarą. Nie toleruje się singli, chociaż to jest właśnie ich sposób na życie. Bardzo często spotkać się można z agresją słowną i nie tylko wobec obcokrajowców.

Kolejny przykład tolerancji, a raczej jej braku, można zauważyć już u małych dzieci w przedszkolach i szkołach. Wybierają one do grona swoich kolegów tylko dzieci bogate, które mają szereg elektronicznych błyskotek, chodzą w markowych ciuchach, grają w najnowsze gry. Dzieci z rodzin ubogich bardzo często w szkołach są na marginesie, poza klasową przynależnością. To okrutne, że już dzieci klasyfikują inne dzieci pod względem zamożności.

kultura Źródło: Agnieszka Molska, Tolerancja w Polsce, „Res Humana” 2012, nr 1, s. 24.
RknwBv9rWY2rr
Podaj, jakie są przykładowe przejawy nietolerancji w Polsce. Omów ich przyczyny. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Małgorzata Wójcik Bez przerwy dzielimy ludzi na swoich i obcych. Co za tym stoi? Nasza natura

W dzień po zamachu na Martina Luthera Kinga Jr. w 1968 r., Jane Elliott, nauczycielka w amerykańskiej podstawówce, postanowiła pokazać swojej klasie (składającej się wyłącznie z białych uczniów), jak odczuwa się dyskryminację na własnej skórze. Podzieliła klasę na „lepszych niebieskookich” oraz „gorszych ciemnookich” i udowodniła, że wystarczył jeden dzień, aby niebieskoocy zaczęli gorzej traktować ciemnookich kolegów: unikać ich, wyśmiewać i dokuczać. Co więcej, „gorsze” dzieci uzyskiwały w tym dniu znacznie niższe wyniki niż normalnie, były niepewne, smutne i drażliwe. Kolejnego dnia grupy zamieniły się, aby każdy mógł doświadczyć tego samego.

Psycholog społeczny Muzafer Sherif w znanym eksperymencie przeprowadzonym podczas letniego obozu dla młodzieży „Robbers Cave” pokazał, że podział na grupy i prosta rywalizacja doprowadziły do wrogich zachowań – wyzwisk, bójek i kradzieży pomiędzy chłopcami z grup Grzechotników i Orłów. Chłopcy wypracowali silną tożsamość grupową – każda grupa miała nazwę, szefa, herb, flagę, ustalone normy i reguły zachowania.

Poczucie tożsamości i przynależności do grupy własnej jest dla nas bardzo ważne, ale też silnie obciążone emocjonalnie i wartościujące. Chcemy być odrębni, ale też lepsi niż oni, faworyzujemy więc grupę własną i dewaluujemy członków innych grup. Stereotypy są szczególnie uciążliwe z punktu widzenia stereotypizowanych jednostek, zwłaszcza gdy są szeroko podzielone społecznie – ograniczają dostęp do zasobów, odcinają od rynku pracy, dobrej edukacji, kontaktów międzygrupowych.

cyt1 Źródło: Małgorzata Wójcik, Bez przerwy dzielimy ludzi na swoich i obcych. Co za tym stoi? Nasza natura, 8.11.2017 r., dostępny w internecie: newsweek.pl [dostęp 4.02.2020 r.].
R1OMV37BaVz9i
Przedstaw, jak przynależność do określonej grupy społecznej wpływa na powstawanie stereotypów. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się ze źródłem i wykonaj polecenie.

Rzg5KHfv3WVNG
Anna Tuleja, Stowarzyszenie Sursum Corda, Portal Pomocy Postpenitencjarnej.
Źródło: dostępny w internecie: codalej.info [dostęp 6.02.2020 r.], tylko do użytku edukacyjnego.
RzBHywNoJ3GTW
Opisz, z jakim problemem społecznym próbuje zmierzyć się kampania społeczna „Nie skazuj mnie drugi raz”. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.

1
Anna Wojnarowska Wykluczenie polityczne jako aspekt życia społecznego w Polsce

Jednym z najciekawszych aspektów wykluczenia społecznego jest wykluczenie polityczne, oznaczające brak partycypacji politycznej. Ten rodzaj wykluczenia wydaje się być zagadnieniem najbardziej aktualnym, szczególnie w ostatnich latach. Oznacza ono życie poza nawiasem prawa i przywilejów społeczeństwa. Tworzony jest pewien system rang, a ich suma stanowi system stratyfikacyjny danego społeczeństwa, kształtowany przez miejsce w strukturze społecznej, przeszłe doświadczenia życiowe, oczekiwania i politykę władzy. Do pogłębiania podziałów i niechęci społeczeństwa może przyczyniać się język polityki, który jest coraz bardziej obraźliwy i brutalny, a widoczna napastliwość, niedomówienia wśród osób pełniących najwyższe funkcje państwowe, wykonujące zawody publicznego zaufania i wśród przedstawicieli mediów jest nierzadko metodą w walce o wygraną. W związku z  tym zauważalne są pewne zachowania społeczne Polaków, w efekcie których pogłębia się absencja wyborcza w Polsce, a wiele grup społecznych czuje się osamotnionych w społeczeństwie i porzuconych, uznając, że nikt dobrze nie reprezentuje ich interesów. Absencja wyborcza może oznaczać, że wciąż wiele osób dobrowolnie rezygnuje ze swoich praw, narażając się na wykluczenie polityczne.

cyt2 Źródło: Anna Wojnarowska, Wykluczenie polityczne jako aspekt życia społecznego w Polsce, [w:] Wykluczenie społeczne. Diagnoza, wymiary i kierunki badań, red. Magdalena Pokrzywa, Sławomir Wilk, Rzeszów 2013, s. 202–203.
R1QoBeazztj2D
Przedstaw przyczyny powstawania samowykluczenia politycznego w Polsce. (Uzupełnij).

Tekst źródłowy do ćwiczeń 9 i 10.

1
Sławomir Kalinowski Przejawy wykluczenia społecznego

Wykluczenie społeczne często utożsamiane jest z ubóstwem, biedą, deprywacją potrzeb czy też pauperyzacją. Jednak pomiędzy tymi zjawiskami nie można postawić znaku równości, mimo że w dużym stopniu się pokrywają, zwłaszcza na płaszczyźnie ekonomicznej. Nie trudno zauważyć, że osoby ubogie nie muszą być wykluczone, i na odwrót – osoby wykluczone nie zawsze pozbawione są odpowiednich środków do zaspokojenia potrzeb, a ich wykluczenie ma często pozaekonomiczny charakter. Mimo to współwystępowanie tych zjawisk jest znaczne, co przejawia się w silnym mechanizmie sprzężeń zwrotnych. Najprościej jest traktować wykluczenie społeczne jako zespół elementów życia codziennego związanych z sytuacją ekonomiczną oraz społeczną, w której osoby nie są w stanie realizować swoich potrzeb, w wyniku czego ich uczestnictwo w życiu zawodowym oraz usługach kulturalnych, oświatowych, zdrowotnych, a także związanych z czasem wolnym jest poważnie ograniczone. Wykluczenie powoduje znaczne utrudnienie, a niekiedy wręcz uniemożliwienie jednostce pełnienie ról społecznych zgodnie z prawem, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie dóbr oraz zdobywanie dochodów. W przyjętej 13 czerwca 2003 r. ustawie o zatrudnieniu socjalnym przyjmuje się, że wykluczenie jest sytuacją życiową, w której gospodarstwa domowe nie są w stanie realizować potrzeb, co prowadzi do ich ubóstwa, a w efekcie pozbawienia możliwości uczestnictwa w życiu codziennym.

Za moment wykluczenia można przyjąć sytuację akceptacji pomocy, co jest równoznaczne z uznaniem własnej deklasacji. W tym sensie osoba staje się biedna, gdy otrzymuje wsparcie, a nie wtedy, gdy odczuwa niedostatek. Jednak myślenie takie może być mylące, bo następuje w nim przestawienie skutku i przyczyny. Wynika z niego, że najpierw następuje pomoc, a dopiero później ubóstwo. Modyfikując to podejście, można dodać, że osoba uboga staje się wówczas faktycznie ubogą, gdy akceptuje pomoc jako jedyne rozwiązanie własnej sytuacji życiowej, i jednocześnie nie widzi innej możliwości zaspokojenia własnych potrzeb. Idąc nieco dalej, można stwierdzić, że osobą wykluczoną zostaje się wówczas, gdy brakuje dodatkowo możliwości i umiejętności ubiegania się o jakąkolwiek pomoc.

cyt3 Źródło: Sławomir Kalinowski, Przejawy wykluczenia społecznego, 17.07.2010 r., dostępny w internecie: liberte.pl [dostęp 4.02.2020 r.].
31
Ćwiczenie 9
RviXx8wuy9Rjh
Podaj, co zdaniem autora tekstu decyduje o wykluczeniu społecznym. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10
R16StI1owmTgH
Opisz, jakich dwóch zjawisk, wedle autora, nie można ze sobą utożsamiać i dlaczego. (Uzupełnij).