1
Pokaż ćwiczenia:
R1dmmznmvL9Lp1
Ćwiczenie 1
Najpoprawniej relację pomiędzy pojęciami „tomizm” i „scholastyka” ukazuje zdanie: Możliwe odpowiedzi: 1. Pojęcie „tomizm” zawiera się w pojęciu „scholastyka”, choć dla uproszczenia nieraz używa się tych terminów synonimicznie., 2. „Tomizm” i „scholastyka” to synonimy, gdyż w praktyce nie ma pomiędzy nimi żadnej różnicy., 3. „Tomizm” jest pojęciem o wiele szerszym znaczeniowo niż „scholastyka”, gdyż scholastyka nie jest jedyną formą tomizmu., 4. „Tomizm” i „scholastyka” traktowane są jako synonimy, od kiedy pojęcia „neotomizm” i „neoscholastyka” stały się synonimami.
R18gQp5zfIFIJ1
Ćwiczenie 2
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
1
Ćwiczenie 2
R7V7zywX9eFiz
Wskaż przedstawicieli neotomizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Arystoteles, 2. Św. Tomasz z Akwinu, 3. Jacques Maritain, 4. Emmanuel Mounier, 5. Étienne Gilson
RxY0smm62EuGr1
Ćwiczenie 3
Za przedstawicieli szeroko rozumianej neoscholastyki można uznać... Możliwe odpowiedzi: 1. Papieża Leona XIII., 2. Immanuela Kanta., 3. Jacquesa Maritaina., 4. Emmanuela Mouniera., 5. Étienne’a Gilsona.
RcmRi5ej04SQz1
Ćwiczenie 4
Poniższe zestawienie zawiera twierdzenia dotyczące neotomizmu. Zaznacz te poprawne. Neotomizm był odpowiedzią na encyklikę papieża Leona XIII Æterni Patris, którą myśliciele chrześcijańscy potraktowali niemal jako manifest. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm był nurtem niejednorodnym – nie okazał się ruchem, którego przedstawiciele nawiązywali do św. Tomasza w z góry ustalony sposób. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm możemy zasadniczo dzielić na dwa kierunki, z których pierwszy podchodzi do myśli Akwinaty ortodoksyjnie, zaś drugi stara się ją dostosować do nowych czasów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm jest na tyle niejednorodny, że nawet niektórych personalistów chrześcijańskich, którzy byli z nim dość luźno związani, uważa się często za jego przedstawicieli. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 5

Własnymi słowami wyjaśnij, czym jest personalizm etyczny.

R1UBgpkj6GGlt
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 6

Poniższa wypowiedź Jacquesa Maritaina dotyczy relacji pomiędzy filozofami o orientacji chrześcijańskiej a filozofami świeckimi. Zapoznaj się z nią, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść.

Jacques Maritain Pisma filozoficzne

Sądzę, że nic nie przynosi większej szkody normalnemu postępowi i rozwojowi filozofii, niż wzajemne lekceważenie, z jakim niektórzy chrześcijańscy filozofowie lekceważą świeckie filozofie za zarozumiałą głupotę, a niektórzy filozofowie świeccy filozofię chrześcijańską za służalczy dogmatyzm. Taka obustronna pogarda oparta jest na obustronnej nieznajomości, która może i powinna być przezwyciężoną (…). Wzajemne zrozumienie i wzajemna intelektualna sprawiedliwość są możliwe – ale niemożliwa jest obustronna zgoda. W tym sensie napięcie między filozofią chrześcijańską a filozofiami nie‑chrześcijańskimi nigdy nie może być przezwyciężone.

R1TXfHdc0Ddm9
Możliwe odpowiedzi: 1. Maritain uważa, że filozofowie o obu orientacjach (chrześcijańskiej i świeckiej) mogą się wzajemnie szanować (co byłoby pożytkiem dla nich obu), nawet pomimo faktu, że wypracowanie wspólnego stanowiska między nimi nie jest możliwe., 2. Maritain w zawoalowany sposób przedstawia tu twierdzenie św. Tomasza, które głosi, że wiara i rozum są dwoma skrzydłami tego samego ptaka (są równorzędne i potrzebują się nawzajem)., 3. Maritain ostro potępia filozofów świeckich za niezrozumienie, jakie przejawiają względem filozofów chrześcijańskich, którzy przecież tworzą koncepcje o wiele doskonalsze i wartościowsze dla człowieka., 4. Maritain uważa, że przeszkodą na drodze rozwoju szeroko rozumianej filozofii jest konflikt pomiędzy filozofami chrześcijańskimi a filozofami świeckimi, zaś dopiero ostateczne zwycięstwo intelektualne jednej ze stron konfliktu przyniesie rozwiązanie problemu.
1 Źródło: Jacques Maritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 141.
3
Ćwiczenie 7

Przeanalizuj poniższą wypowiedź Jacquesa Maritaina, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie wyraża jej treść.

Jacques Maritain Pisma filozoficzne

Celem społeczeństwa jest dobro wspólne, dobro państwa (…). Wspólnym dobrem jest dobre ludzkie życie mas, masy osób; jest to ich wspólnota w dobrym życiu. Pod groźbą wynaturzenia dobro takie zakłada i żąda uznania podstawowych praw osoby (i praw rodziny, w którą osoby są włączone w bardziej podstawowy sposób życia wspólnotowego niż w społeczność polityczną) (…). Tylko pod warunkiem, że wspólne dobro jest zgodne ze sprawiedliwością i z dobrem moralnym, jest ono tym, czym jest: dobrem narodu, dobrem państwa, a nie „dobrem” związku gangsterów (…). Dlatego perfidia, lekceważenie umów i słów wypowiadanych pod przysięgą, mord polityczny czy niesprawiedliwa wojna – wszystko to może być użyte dla rządu i zapewnić choćby czasowe korzyści narodom, które uciekają się do tych środków; lecz zarazem upadla i niszczy, jeśli w tym leży wspólne dobro narodów. Wspólne dobro jest rzeczą etycznie dobrą. A owo wspólne dobro zawiera w sobie jako istotny element możliwie najpełniejszy rozwój osób ludzkich, tych osób, które tworzą masy.

Ry2OI5I5zPLOr
Możliwe odpowiedzi: 1. W tym cytacie Maritain podkreśla, w jaki sposób ideologie i rządy wykorzystują dobro obywatela do własnych celów., 2. Dobro osoby jako obywatela zawsze jest związane z dobrem państwa, a zatem jednostka musi zawsze poświęcać się dla dobra państwa., 3. Maritain uważa, że prawdziwą perfidią jest konflikt między jednostką a narodem, w jakim ona żyje., 4. Zdaniem Maritaina przestrzeganie umów międzynarodowych i wewnątrznarodowych jest wspólnym mianownikiem wszelkiego dobra moralnego.
2 Źródło: Jacques Maritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 339.
3
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z poniższym fragmentem papieskiej encykliki, a następnie wskaż zdania, które poprawnie oddają jego treść.

Leon XIII Encyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej

Po pierwsze, filozofia, jeśli tylko jest właściwie wykorzystywana przez uczonych, zdolna jest w jakiś sposób wyrównać i utorować drogę do prawdziwej wiary i jak najstosowniej przysposobić umysły swoich uczniów na przyjęcie Objawienia. (…) I zaiste, najdobrotliwszy Bóg w tym, co dotyczy spraw bożych, w świetle wiary ujawnił jedynie te prawdy, których rozum ludzki nie jest w stanie pojąć mocą samych tylko swoich naturalnych zdolności poznawczych, ale bynajmniej nie ujawnił żadnych takich prawd, które byłyby dla rozumu ludzkiego w ogóle nie do przebycia, aby – dzięki udzielającemu się autorytetowi Boga – stały się one od razu i bez domieszki jakiegokolwiek błędu dla wszystkich jasne. Z tej to właśnie przyczyny pewne prawdy – a mianowicie te, które bywają podawane do wierzenia na ogół mocą boskiego natchnienia, albo też w jakiś inny sposób związane są z doktryną wiary – nawet sami pogańscy mędrcy byli w stanie poznać, posługując się jedynie naturalnym światłem rozumu ludzkiego, a co więcej – potrafili je uzasadnić i obronić odpowiednimi argumentami rozumowymi.

RQmRwI0Fw69SN
Możliwe odpowiedzi: 1. Prawdy objawione to te prawdy, które Bóg wyjawił nam niejako z konieczności, bo są to jedynie prawdy, jakie musimy znać, a przekraczają nasze zdolności poznawcze., 2. Wszelkie prawdy, jakie pochodzą od Boga, to prawdy, w które musimy wierzyć, gdyż żadnej z nich nie da się przeniknąć rozumem., 3. Nawet myśliciele, którzy żyli przed Chrystusem, byli w stanie poznać prawdy boskie, które zamykają się w granicach ludzkiego poznania., 4. Prawdy dotyczące rzeczywistości, jakie jesteśmy w stanie przeniknąć, nazywa papież prawdami, które przenika rozum ludzki.
3 Źródło: Leon XIII, Encyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej, 1879.