Najpoprawniej relację pomiędzy pojęciami „tomizm” i „scholastyka” ukazuje zdanie: Możliwe odpowiedzi: 1. Pojęcie „tomizm” zawiera się w pojęciu „scholastyka”, choć dla uproszczenia nieraz używa się tych terminów synonimicznie., 2. „Tomizm” i „scholastyka” to synonimy, gdyż w praktyce nie ma pomiędzy nimi żadnej różnicy., 3. „Tomizm” jest pojęciem o wiele szerszym znaczeniowo niż „scholastyka”, gdyż scholastyka nie jest jedyną formą tomizmu., 4. „Tomizm” i „scholastyka” traktowane są jako synonimy, od kiedy pojęcia „neotomizm” i „neoscholastyka” stały się synonimami.
R18gQp5zfIFIJ1
Ćwiczenie 2
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
1
Ćwiczenie 2
R7V7zywX9eFiz
Wskaż przedstawicieli neotomizmu. Możliwe odpowiedzi: 1. Arystoteles, 2. Św. Tomasz z Akwinu, 3. Jacques Maritain, 4. Emmanuel Mounier, 5. Étienne Gilson
Wskaż przedstawicieli neotomizmu.
Arystoteles
Św. Tomasz z Akwinu
Jacques Maritain
Emmanuel Mounier
Étienne Gilson
RxY0smm62EuGr1
Ćwiczenie 3
Za przedstawicieli szeroko rozumianej neoscholastyki można uznać... Możliwe odpowiedzi: 1. Papieża Leona XIII., 2. Immanuela Kanta., 3. Jacquesa Maritaina., 4. Emmanuela Mouniera., 5. Étienne’a Gilsona.
Za przedstawicieli szeroko rozumianej neoscholastyki można uznać...
Papieża Leona XIII.
Immanuela Kanta.
Jacquesa Maritaina.
Emmanuela Mouniera.
Étienne’a Gilsona.
RcmRi5ej04SQz1
Ćwiczenie 4
Poniższe zestawienie zawiera twierdzenia dotyczące neotomizmu. Zaznacz te poprawne. Neotomizm był odpowiedzią na encyklikę papieża Leona XIII Æterni Patris, którą myśliciele chrześcijańscy potraktowali niemal jako manifest. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm był nurtem niejednorodnym – nie okazał się ruchem, którego przedstawiciele nawiązywali do św. Tomasza w z góry ustalony sposób. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm możemy zasadniczo dzielić na dwa kierunki, z których pierwszy podchodzi do myśli Akwinaty ortodoksyjnie, zaś drugi stara się ją dostosować do nowych czasów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm jest na tyle niejednorodny, że nawet niektórych personalistów chrześcijańskich, którzy byli z nim dość luźno związani, uważa się często za jego przedstawicieli. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Poniższe zestawienie zawiera twierdzenia dotyczące neotomizmu. Zaznacz te poprawne. Neotomizm był odpowiedzią na encyklikę papieża Leona XIII Æterni Patris, którą myśliciele chrześcijańscy potraktowali niemal jako manifest. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm był nurtem niejednorodnym – nie okazał się ruchem, którego przedstawiciele nawiązywali do św. Tomasza w z góry ustalony sposób. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm możemy zasadniczo dzielić na dwa kierunki, z których pierwszy podchodzi do myśli Akwinaty ortodoksyjnie, zaś drugi stara się ją dostosować do nowych czasów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Neotomizm jest na tyle niejednorodny, że nawet niektórych personalistów chrześcijańskich, którzy byli z nim dość luźno związani, uważa się często za jego przedstawicieli. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Poniższa tabela zawiera twierdzenia dotyczące neotomizmu. Zaznacz te poprawne.
Twierdzenie
Prawda
Fałsz
Neotomizm był odpowiedzią na encyklikę papieża Leona XIII Æterni Patris, którą myśliciele chrześcijańscy potraktowali niemal jako manifest.
Prawda
□
Fałsz
□
Neotomizm był nurtem niejednorodnym – nie okazał się ruchem, którego przedstawiciele nawiązywali do św. Tomasza w z góry ustalony sposób.
Prawda
□
Fałsz
□
Neotomizm możemy zasadniczo dzielić na dwa kierunki, z których pierwszy podchodzi do myśli Akwinaty ortodoksyjnie, zaś drugi stara się ją dostosować do nowych czasów.
Prawda
□
Fałsz
□
Neotomizm jest na tyle niejednorodny, że nawet niektórych personalistów chrześcijańskich, którzy byli z nim dość luźno związani, uważa się często za jego przedstawicieli.
Prawda
□
Fałsz
□
21
Ćwiczenie 5
Własnymi słowami wyjaśnij, czym jest personalizm etyczny.
R1UBgpkj6GGlt
(Uzupełnij).
Czy pamiętasz, że nazwa tego nurtu wywodzi się od łacińskiego słowa persona, oznaczającego osobę?
Personalizm etyczny jest nurtem etyki i nauk moralnych, które uważają osobę ludzką (i jej właściwy rozwój moralny) za główny cel dążeń szeroko rozumianej etyki.
2
Ćwiczenie 6
Poniższa wypowiedź Jacquesa Maritaina dotyczy relacji pomiędzy filozofami o orientacji chrześcijańskiej a filozofami świeckimi. Zapoznaj się z nią, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie oddaje jej treść.
JacquesMaritainPisma filozoficzne
Sądzę, że nic nie przynosi większej szkody normalnemu postępowi i rozwojowi filozofii, niż wzajemne lekceważenie, z jakim niektórzy chrześcijańscy filozofowie lekceważą świeckie filozofie za zarozumiałą głupotę, a niektórzy filozofowie świeccy filozofię chrześcijańską za służalczy dogmatyzm. Taka obustronna pogarda oparta jest na obustronnej nieznajomości, która może i powinna być przezwyciężoną (…). Wzajemne zrozumienie i wzajemna intelektualna sprawiedliwość są możliwe – ale niemożliwa jest obustronna zgoda. W tym sensie napięcie między filozofią chrześcijańską a filozofiami nie‑chrześcijańskimi nigdy nie może być przezwyciężone.
R1TXfHdc0Ddm9
Możliwe odpowiedzi: 1. Maritain uważa, że filozofowie o obu orientacjach (chrześcijańskiej i świeckiej) mogą się wzajemnie szanować (co byłoby pożytkiem dla nich obu), nawet pomimo faktu, że wypracowanie wspólnego stanowiska między nimi nie jest możliwe., 2. Maritain w zawoalowany sposób przedstawia tu twierdzenie św. Tomasza, które głosi, że wiara i rozum są dwoma skrzydłami tego samego ptaka (są równorzędne i potrzebują się nawzajem)., 3. Maritain ostro potępia filozofów świeckich za niezrozumienie, jakie przejawiają względem filozofów chrześcijańskich, którzy przecież tworzą koncepcje o wiele doskonalsze i wartościowsze dla człowieka., 4. Maritain uważa, że przeszkodą na drodze rozwoju szeroko rozumianej filozofii jest konflikt pomiędzy filozofami chrześcijańskimi a filozofami świeckimi, zaś dopiero ostateczne zwycięstwo intelektualne jednej ze stron konfliktu przyniesie rozwiązanie problemu.
Maritain uważa, że filozofowie o obu orientacjach (chrześcijańskiej i świeckiej) mogą się wzajemnie szanować (co byłoby pożytkiem dla nich obu), nawet pomimo faktu, że wypracowanie wspólnego stanowiska między nimi nie jest możliwe.
Maritain w zawoalowany sposób przedstawia tu twierdzenie św. Tomasza, które głosi, że wiara i rozum są dwoma skrzydłami tego samego ptaka (są równorzędne i potrzebują się nawzajem).
Maritain ostro potępia filozofów świeckich za niezrozumienie, jakie przejawiają względem filozofów chrześcijańskich, którzy przecież tworzą koncepcje o wiele doskonalsze i wartościowsze dla człowieka.
Maritain uważa, że przeszkodą na drodze rozwoju szeroko rozumianej filozofii jest konflikt pomiędzy filozofami chrześcijańskimi a filozofami świeckimi, zaś dopiero ostateczne zwycięstwo intelektualne jednej ze stron konfliktu przyniesie rozwiązanie problemu.
1 Źródło: JacquesMaritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 141.
3
Ćwiczenie 7
Przeanalizuj poniższą wypowiedź Jacquesa Maritaina, a następnie wskaż zdanie, które poprawnie wyraża jej treść.
JacquesMaritainPisma filozoficzne
Celem społeczeństwa jest dobro wspólne, dobro państwa (…). Wspólnym dobrem jest dobre ludzkie życie mas, masy osób; jest to ich wspólnota w dobrym życiu. Pod groźbą wynaturzenia dobro takie zakłada i żąda uznania podstawowych praw osoby (i praw rodziny, w którą osoby są włączone w bardziej podstawowy sposób życia wspólnotowego niż w społeczność polityczną) (…). Tylko pod warunkiem, że wspólne dobro jest zgodne ze sprawiedliwością i z dobrem moralnym, jest ono tym, czym jest: dobrem narodu, dobrem państwa, a nie „dobrem” związku gangsterów (…). Dlatego perfidia, lekceważenie umów i słów wypowiadanych pod przysięgą, mord polityczny czy niesprawiedliwa wojna – wszystko to może być użyte dla rządu i zapewnić choćby czasowe korzyści narodom, które uciekają się do tych środków; lecz zarazem upadla i niszczy, jeśli w tym leży wspólne dobro narodów. Wspólne dobro jest rzeczą etycznie dobrą. A owo wspólne dobro zawiera w sobie jako istotny element możliwie najpełniejszy rozwój osób ludzkich, tych osób, które tworzą masy.
Ry2OI5I5zPLOr
Możliwe odpowiedzi: 1. W tym cytacie Maritain podkreśla, w jaki sposób ideologie i rządy wykorzystują dobro obywatela do własnych celów., 2. Dobro osoby jako obywatela zawsze jest związane z dobrem państwa, a zatem jednostka musi zawsze poświęcać się dla dobra państwa., 3. Maritain uważa, że prawdziwą perfidią jest konflikt między jednostką a narodem, w jakim ona żyje., 4. Zdaniem Maritaina przestrzeganie umów międzynarodowych i wewnątrznarodowych jest wspólnym mianownikiem wszelkiego dobra moralnego.
W tym cytacie Maritain podkreśla, w jaki sposób ideologie i rządy wykorzystują dobro obywatela do własnych celów.
Dobro osoby jako obywatela zawsze jest związane z dobrem państwa, a zatem jednostka musi zawsze poświęcać się dla dobra państwa.
Maritain uważa, że prawdziwą perfidią jest konflikt między jednostką a narodem, w jakim ona żyje.
Zdaniem Maritaina przestrzeganie umów międzynarodowych i wewnątrznarodowych jest wspólnym mianownikiem wszelkiego dobra moralnego.
2 Źródło: JacquesMaritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 339.
3
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z poniższym fragmentem papieskiej encykliki, a następnie wskaż zdania, które poprawnie oddają jego treść.
Leon XIIIEncyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej
Po pierwsze, filozofia, jeśli tylko jest właściwie wykorzystywana przez uczonych, zdolna jest w jakiś sposób wyrównać i utorować drogę do prawdziwej wiary i jak najstosowniej przysposobić umysły swoich uczniów na przyjęcie Objawienia. (…) I zaiste, najdobrotliwszy Bóg w tym, co dotyczy spraw bożych, w świetle wiary ujawnił jedynie te prawdy, których rozum ludzki nie jest w stanie pojąć mocą samych tylko swoich naturalnych zdolności poznawczych, ale bynajmniej nie ujawnił żadnych takich prawd, które byłyby dla rozumu ludzkiego w ogóle nie do przebycia, aby – dzięki udzielającemu się autorytetowi Boga – stały się one od razu i bez domieszki jakiegokolwiek błędu dla wszystkich jasne. Z tej to właśnie przyczyny pewne prawdy – a mianowicie te, które bywają podawane do wierzenia na ogół mocą boskiego natchnienia, albo też w jakiś inny sposób związane są z doktryną wiary – nawet sami pogańscy mędrcy byli w stanie poznać, posługując się jedynie naturalnym światłem rozumu ludzkiego, a co więcej – potrafili je uzasadnić i obronić odpowiednimi argumentami rozumowymi.
RQmRwI0Fw69SN
Możliwe odpowiedzi: 1. Prawdy objawione to te prawdy, które Bóg wyjawił nam niejako z konieczności, bo są to jedynie prawdy, jakie musimy znać, a przekraczają nasze zdolności poznawcze., 2. Wszelkie prawdy, jakie pochodzą od Boga, to prawdy, w które musimy wierzyć, gdyż żadnej z nich nie da się przeniknąć rozumem., 3. Nawet myśliciele, którzy żyli przed Chrystusem, byli w stanie poznać prawdy boskie, które zamykają się w granicach ludzkiego poznania., 4. Prawdy dotyczące rzeczywistości, jakie jesteśmy w stanie przeniknąć, nazywa papież prawdami, które przenika rozum ludzki.
Prawdy objawione to te prawdy, które Bóg wyjawił nam niejako z konieczności, bo są to jedynie prawdy, jakie musimy znać, a przekraczają nasze zdolności poznawcze.
Wszelkie prawdy, jakie pochodzą od Boga, to prawdy, w które musimy wierzyć, gdyż żadnej z nich nie da się przeniknąć rozumem.
Nawet myśliciele, którzy żyli przed Chrystusem, byli w stanie poznać prawdy boskie, które zamykają się w granicach ludzkiego poznania.
Prawdy dotyczące rzeczywistości, jakie jesteśmy w stanie przeniknąć, nazywa papież prawdami, które przenika rozum ludzki.
3 Źródło: Leon XIII, Encyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej, 1879.