Jacques Maritain Pisma filozoficzne

Sądzę, że nic nie przynosi większej szkody normalnemu postępowi i rozwojowi filozofii, niż wzajemne lekceważenie, z jakim niektórzy chrześcijańscy filozofowie lekceważą świeckie filozofie za zarozumiałą głupotę, a niektórzy filozofowie świeccy filozofię chrześcijańską za służalczy dogmatyzm. Taka obustronna pogarda oparta jest na obustronnej nieznajomości, która może i powinna być przezwyciężoną (…). Wzajemne zrozumienie i wzajemna intelektualna sprawiedliwość są możliwe – ale niemożliwa jest obustronna zgoda. W tym sensie napięcie między filozofią chrześcijańską a filozofiami nie‑chrześcijańskimi nigdy nie może być przezwyciężone.

R1TXfHdc0Ddm9

Możliwe odpowiedzi: 1. Maritain uważa, że filozofowie o obu orientacjach (chrześcijańskiej i świeckiej) mogą się wzajemnie szanować (co byłoby pożytkiem dla nich obu), nawet pomimo faktu, że wypracowanie wspólnego stanowiska między nimi nie jest możliwe., 2. Maritain w zawoalowany sposób przedstawia tu twierdzenie św. Tomasza, które głosi, że wiara i rozum są dwoma skrzydłami tego samego ptaka (są równorzędne i potrzebują się nawzajem)., 3. Maritain ostro potępia filozofów świeckich za niezrozumienie, jakie przejawiają względem filozofów chrześcijańskich, którzy przecież tworzą koncepcje o wiele doskonalsze i wartościowsze dla człowieka., 4. Maritain uważa, że przeszkodą na drodze rozwoju szeroko rozumianej filozofii jest konflikt pomiędzy filozofami chrześcijańskimi a filozofami świeckimi, zaś dopiero ostateczne zwycięstwo intelektualne jednej ze stron konfliktu przyniesie rozwiązanie problemu.

• Maritain uważa, że filozofowie o obu orientacjach (chrześcijańskiej i świeckiej) mogą się wzajemnie szanować (co byłoby pożytkiem dla nich obu), nawet pomimo faktu, że wypracowanie wspólnego stanowiska między nimi nie jest możliwe.
• Maritain w zawoalowany sposób przedstawia tu twierdzenie św. Tomasza, które głosi, że wiara i rozum są dwoma skrzydłami tego samego ptaka (są równorzędne i potrzebują się nawzajem).
• Maritain ostro potępia filozofów świeckich za niezrozumienie, jakie przejawiają względem filozofów chrześcijańskich, którzy przecież tworzą koncepcje o wiele doskonalsze i wartościowsze dla człowieka.
• Maritain uważa, że przeszkodą na drodze rozwoju szeroko rozumianej filozofii jest konflikt pomiędzy filozofami chrześcijańskimi a filozofami świeckimi, zaś dopiero ostateczne zwycięstwo intelektualne jednej ze stron konfliktu przyniesie rozwiązanie problemu.

1 Źródło: Jacques Maritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 141.

Jacques Maritain Pisma filozoficzne

Celem społeczeństwa jest dobro wspólne, dobro państwa (…). Wspólnym dobrem jest dobre ludzkie życie mas, masy osób; jest to ich wspólnota w dobrym życiu. Pod groźbą wynaturzenia dobro takie zakłada i żąda uznania podstawowych praw osoby (i praw rodziny, w którą osoby są włączone w bardziej podstawowy sposób życia wspólnotowego niż w społeczność polityczną) (…). Tylko pod warunkiem, że wspólne dobro jest zgodne ze sprawiedliwością i z dobrem moralnym, jest ono tym, czym jest: dobrem narodu, dobrem państwa, a nie „dobrem” związku gangsterów (…). Dlatego perfidia, lekceważenie umów i słów wypowiadanych pod przysięgą, mord polityczny czy niesprawiedliwa wojna – wszystko to może być użyte dla rządu i zapewnić choćby czasowe korzyści narodom, które uciekają się do tych środków; lecz zarazem upadla i niszczy, jeśli w tym leży wspólne dobro narodów. Wspólne dobro jest rzeczą etycznie dobrą. A owo wspólne dobro zawiera w sobie jako istotny element możliwie najpełniejszy rozwój osób ludzkich, tych osób, które tworzą masy.

Ry2OI5I5zPLOr

Możliwe odpowiedzi: 1. W tym cytacie Maritain podkreśla, w jaki sposób ideologie i rządy wykorzystują dobro obywatela do własnych celów., 2. Dobro osoby jako obywatela zawsze jest związane z dobrem państwa, a zatem jednostka musi zawsze poświęcać się dla dobra państwa., 3. Maritain uważa, że prawdziwą perfidią jest konflikt między jednostką a narodem, w jakim ona żyje., 4. Zdaniem Maritaina przestrzeganie umów międzynarodowych i wewnątrznarodowych jest wspólnym mianownikiem wszelkiego dobra moralnego.

• W tym cytacie Maritain podkreśla, w jaki sposób ideologie i rządy wykorzystują dobro obywatela do własnych celów.
• Dobro osoby jako obywatela zawsze jest związane z dobrem państwa, a zatem jednostka musi zawsze poświęcać się dla dobra państwa.
• Maritain uważa, że prawdziwą perfidią jest konflikt między jednostką a narodem, w jakim ona żyje.
• Zdaniem Maritaina przestrzeganie umów międzynarodowych i wewnątrznarodowych jest wspólnym mianownikiem wszelkiego dobra moralnego.

2 Źródło: Jacques Maritain, Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa, Kraków 1988, s. 339.

Leon XIII Encyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej

Po pierwsze, filozofia, jeśli tylko jest właściwie wykorzystywana przez uczonych, zdolna jest w jakiś sposób wyrównać i utorować drogę do prawdziwej wiary i jak najstosowniej przysposobić umysły swoich uczniów na przyjęcie Objawienia. (…) I zaiste, najdobrotliwszy Bóg w tym, co dotyczy spraw bożych, w świetle wiary ujawnił jedynie te prawdy, których rozum ludzki nie jest w stanie pojąć mocą samych tylko swoich naturalnych zdolności poznawczych, ale bynajmniej nie ujawnił żadnych takich prawd, które byłyby dla rozumu ludzkiego w ogóle nie do przebycia, aby – dzięki udzielającemu się autorytetowi Boga – stały się one od razu i bez domieszki jakiegokolwiek błędu dla wszystkich jasne. Z tej to właśnie przyczyny pewne prawdy – a mianowicie te, które bywają podawane do wierzenia na ogół mocą boskiego natchnienia, albo też w jakiś inny sposób związane są z doktryną wiary – nawet sami pogańscy mędrcy byli w stanie poznać, posługując się jedynie naturalnym światłem rozumu ludzkiego, a co więcej – potrafili je uzasadnić i obronić odpowiednimi argumentami rozumowymi.

RQmRwI0Fw69SN

Możliwe odpowiedzi: 1. Prawdy objawione to te prawdy, które Bóg wyjawił nam niejako z konieczności, bo są to jedynie prawdy, jakie musimy znać, a przekraczają nasze zdolności poznawcze., 2. Wszelkie prawdy, jakie pochodzą od Boga, to prawdy, w które musimy wierzyć, gdyż żadnej z nich nie da się przeniknąć rozumem., 3. Nawet myśliciele, którzy żyli przed Chrystusem, byli w stanie poznać prawdy boskie, które zamykają się w granicach ludzkiego poznania., 4. Prawdy dotyczące rzeczywistości, jakie jesteśmy w stanie przeniknąć, nazywa papież prawdami, które przenika rozum ludzki.

• Prawdy objawione to te prawdy, które Bóg wyjawił nam niejako z konieczności, bo są to jedynie prawdy, jakie musimy znać, a przekraczają nasze zdolności poznawcze.
• Wszelkie prawdy, jakie pochodzą od Boga, to prawdy, w które musimy wierzyć, gdyż żadnej z nich nie da się przeniknąć rozumem.
• Nawet myśliciele, którzy żyli przed Chrystusem, byli w stanie poznać prawdy boskie, które zamykają się w granicach ludzkiego poznania.
• Prawdy dotyczące rzeczywistości, jakie jesteśmy w stanie przeniknąć, nazywa papież prawdami, które przenika rozum ludzki.

3 Źródło: Leon XIII, Encyklika Æterni Patris. O odnowie filozofii chrześcijańskiej, 1879.