Sprawdź się
Klonowanie metodą transferu genowego możemy podzielić na międzygatunkowe i wewnątrzgatunkowe. Różnica pomiędzy tymi typami polega na pochodzeniu oocytu. Jeśli pozbawiony jądra oocyt pochodzi z osobnika tego samego gatunku co jądro komórki somatycznej, mamy do czynienia z transferem wewnątrzgatunkowym.
Indeks górny Na podstawie: A. A. Borges i wsp., Potential role of intraspecific and interspecific cloning in the conservation of wild mammals, Zygote, 2019. Indeks górny koniecNa podstawie: A. A. Borges i wsp., Potential role of intraspecific and interspecific cloning in the conservation of wild mammals, Zygote, 2019.
Gatunek | Wydajność w przeliczeniu na oocyt po transferze jądra [%] | Wydajność w przeliczeniu na zarodek przeniesiony do macicy [%] |
---|---|---|
Krowa | 1,7 | 11,5 |
Koza | 6 | 6 |
Koń | 0,8 | 19 |
Świnia | 0,3 | 5–13 |
Owca | 0,3 | 3,4–5,9 |
Indeks górny Skuteczność procedur klonowania różnych gatunków. Na podstawie: C. L. Keefer, Artificial cloning of domestic animals, PNAS, 2015. Indeks górny koniecSkuteczność procedur klonowania różnych gatunków. Na podstawie: C. L. Keefer, Artificial cloning of domestic animals, PNAS, 2015.
Powyższa tabela przedstawia procentową skuteczność procedur klonowania u poszczególnych gatunków. Wyniki przedstawiono w przeliczeniu na oocyt poddany transferowi jądrowemu i uzyskane zarodki przenoszone do macicy. Wynik 3% oznacza, że w przypadku 3 ze 100 oocytów poddanych transferowi jądrowemu udało się uzyskać żywe klony.
Pewien hodowca koni postanowił zatrudnić firmę biotechnologiczną do sklonowania swojej najlepszej klaczy. Niestety klacz cierpiała na genetyczną chorobę serca. Zmutowany gen wywołujący chorobę znajduje się w mtDNA (DNA mitochondrialnym). Hodowcy zależało na tym, żeby uzyskany klon miał wszystkie cechy klaczy z wyjątkiem wspomnianej choroby. Oprócz klonowanej klaczy (A) hodowca posiada inną, zdrową klacz (B) i zdrowego ogiera (C). Hodowca zaznajomił się z podstawowymi metodami klonowania i zasugerował firmie biotechnologicznej zapłodnienie oocytu klaczy A plemnikiem ogiera C w warunkach in vitro, a następnie oddzielenie blastomerów, z których możliwe będzie uzyskanie identycznych genetycznie osobników. Druga propozycja hodowcy dotyczyła metody transferu jądrowego. Stwierdził on, że usuniecie jądra komórkowego z oocytu klaczy A i podmienienie go na jądro komórki somatycznej tej samej klaczy zaowocuje uzyskaniem pożądanego klonu. Firma biotechnologiczna odpowiedziała hodowcy, że żadna z zaproponowanych przez niego metod nie doprowadzi do uzyskania zdrowego klona.
W 2009 r. Nagrodę Nobla z dziedziny fizjologii lub medycyny za odkrycie, w jaki sposób telomery i enzym telomeraza chronią chromosomy, otrzymała trójka amerykańskich uczonych: Elizabeth H. Blackburn, Jack W. Szostak i Carol W. Greiner. Ich badania, prowadzone na przełomie lat 70 i 80 ubiegłego wieku, pozwoliły odpowiedzieć na od dawna nurtujące pytanie, w jaki sposób końcówki chromosomów zabezpieczają je przed uszkodzeniami, oraz wyjaśnić ich rolę jako licznika (replikometru) „zliczającego” podziały komórek do osiągnięcia ich limitu (…). W serii bardzo inteligentnych doświadczeń genetycznych pokazali oni, że końcówki chromosomów (telomery) mają zachowaną ewolucyjnie strukturę i funkcje. Następnie dość żmudne badania biochemiczne pozwoliły na wykrycie enzymu telomerazy, która zapobiega skracaniu telomerów w komórkach niepodlegających procesowi starzenia replikacyjnego. Do takich należą komórki rozrodcze i nowotworowe.
Indeks górny Źródło: Ewa Sikora, Telomery i telomeraza – starzenie komórkowe. Nagroda Nobla z fizjologii lub medycyny 2009, Kosmos 2010, t. 59, nr 1–2, s. 1–8. Indeks górny koniecŹródło: Ewa Sikora, Telomery i telomeraza – starzenie komórkowe. Nagroda Nobla z fizjologii lub medycyny 2009, Kosmos 2010, t. 59, nr 1–2, s. 1–8.