Sprawdź się
Na podstawie zamieszczonych w tabeli danych zaznacz prawidłową odpowiedź na pytanie o wpływ poglądów politycznych na kwestię członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Potencjalne elektoraty | Stosunek do członkostwa Polski w UE | ||
---|---|---|---|
zwolennicy | przeciwnicy | niezdecydowani | |
w procentach | |||
Platforma Obywatelska | 98 | 0 | 2 |
Kukiz’15 | 92 | 5 | 3 |
Prawo i Sprawiedliwość | 90 | 6 | 4 |
Przeanalizuj poniższy wykres i wskaż, w jaki sposób zmieniała się ocena skutków członkostwa i integracji z Unią Europejską dla Polski.
Przeczytaj poniższy tekst i wymień korzyści, jakie płyną z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
„Polityka spójności to najbardziej proinwestycyjna polityka UE. Polska jest beneficjentem już trzeciej puli unijnych funduszy. Korzystaliśmy z unijnych budżetów na lata: 2004‑2006, 2007‑2013, nadal korzystamy z tego na lata 2014‑2020. Europejskie pieniądze przekładają się na osiągnięcie wyższego tempa wzrostu gospodarczego. Wzmacniają bowiem aktywność inwestycyjną oraz krajowy rynek pracy, a co za tym idzie wpływają na wzrostu liczby zatrudnionych i podniesienia ich kwalifikacji.
Wyższe – niż w scenariuszu zakładającym brak środków z polityki spójności – tempo wzrostu gospodarczego, przekłada się na przyspieszenie tempa, w jakim Polska i jej regiony, pod względem poziomu życia, stopniowo zbliżają się do średniej unijnej. Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej dystans pomiędzy stopniem jej rozwoju społeczno- gospodarczego – mierzonym wysokością Produktu Krajowego Brutto na mieszkańca w porównaniu do średniego poziomu rozwoju we Wspólnocie, wyraźnie się zmniejszył. O ile jeszcze w 2004 roku PKB per capita wynosił w Polsce niespełna połowę średniej unijnej, to w 2017 roku zbliżył się do 70 procent. Szacuje się, iż około 2020 roku Polska ma szansę osiągnąć około 75 procent średniego poziomu PKB per capita dla Unii Europejskiej. Rośnie również aktywność zawodowa Polaków. W 2004 i 2018 roku było to odpowiednio 57 i 72,2 procent. Wyraźnie pokazuje to, że Fundusze Europejskie istotnie wpływają na nasz rozwój ekonomiczno‑społeczny.
Największy, około 36 procentowy, udział w wykorzystaniu dofinansowania UE miały projekty z zakresu poprawy dostępności terytorialnej, czyli na przykład budowa dróg, kolei i infrastruktury lotniczej. Istotne miejsce w naszych wydatkach, bo aż 19 procent, zajął także rozwój kapitału ludzkiego poprzez podnoszenie kwalifikacji zawodowych, godzenie życia rodzinnego z zawodowym, rozwój żłóbków i przedszkoli. Na kolejnych miejscach uplasowały się inwestycje w przedsiębiorczość, innowacyjność oraz badania i rozwój oraz ochronę środowiska. Odpowiednio 17 i 12 procent.
Co oznacza to jednak w praktyce?
blisko 15,5 tysiąca kilometrów wybudowanych i zmodernizowanych autostrad, dróg ekspresowych, dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych.
prawie 4,5 tysiąca wybudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych.
niemal 60 tysięcy projektów w przedsiębiorstwach za 146, 5 miliardów złotych.
ponad 7,5 tysiąca kilometrów sieci wodociągowej.
przeszło 450 nowych oczyszczalni ścieków.
ponad 3 tysiące ekologicznych autobusów, tramwajów i trolejbusów jeżdżących po ulicach polskich miast.
prawie 2,7 milionów bezrobotnych objętych wsparciem.
blisko 22 tysiące nauczycieli, którzy podnieśli swoje kompetencje poprzez udział w projektach unijnych.
ponad 290 tysięcy osób, które otrzymały wsparcie na otwarcie działalności gospodarczej”
Indeks górny Źródło: funduszeeuropejskie.gov.pl/Strony/Wiadomosci/15‑lat‑w-Unii‑Europejskiej‑Bilans‑czlonkostwa Indeks górny koniecŹródło: funduszeeuropejskie.gov.pl/Strony/Wiadomosci/15‑lat‑w-Unii‑Europejskiej‑Bilans‑czlonkostwa
Przeczytaj informacje zawarte w tabeli poniżej i wskaż, jakie są największe plusy i minusy członkostwa Polski w Unii Europejskiej i które kwestie zmieniły się w znacznym stopniu w okresie 2014‑2019.
2014 | 2019 | |
---|---|---|
FUNDUSZE UNIJNE | ||
Korzyści finansowe, napływ pieniędzy z funduszy unijnych, dotacje i projekty unijne – ogólnie | 30% | 34% |
Inwestycje w infrastrukturę drogową i kolejową | 11% | 9% |
Rozwój kraju, rozwój miast i wsi, poprawa infrastruktury – ogólnie | 8% | 9% |
Dotacje dla firm, dofinansowanie gospodarki | 2% | 2% |
Wspieranie przedsiębiorczości, fundusze na rozpoczęcie działalności gospodarczej | 2% | 1% |
Korzyści dla oświaty, szkolnictwa: budowa/remonty szkół, przedszkoli; programy unijne w szkołach | 3% | 1% |
Korzyści dla środowiska naturalnego, walka ze smogiem przy wsparciu UE, dopłaty do ogrzewania | 1% | 1% |
Zbliżamy się do UE, wyrównywanie poziomu w Polsce i innych krajach UE | 1% | 1% |
Wsparcie rynku pracy, promocja zatrudnienia: dofinansowywanie staży dla bezrobotnych | 2% | 0% |
Korzyści dla nauki, finansowanie nauki, współpraca naukowa | 1% | 0% |
Inwestycje sportowe: orliki, stadiony | 1% | 0% |
Korzyści dla kultury: modernizacja zabytków | 1% | 0% |
Skok cywilizacyjny, odbudowa kraju – ogólnie | 1% | 0% |
OTWARTE GRANICE: KORZYŚCI DLA OBYWATELI | ||
Otwarcie granic, swoboda przemieszczania się, strefa Schengen, brak wiz | 31% | 27% |
Swoboda podejmowania pracy w UE, otwarty rynek pracy, przepływ pracowników | 17% | 10% |
Swoboda podróżowania, rozwój turystyki | 3% | 5% |
Możliwość kształcenia, studiowania za granicą | 2% | 1% |
Korzyści dla młodych, szanse dla młodych | 2% | 1% |
Możliwość emigracji, osiedlenia się za granicą | 0% | 1% |
Łatwiejszy dostęp do opieki medycznej za granicą | 1% | 0% |
GOSPODARKA I WARUNKI ŻYCIA | ||
Korzyści dla gospodarki – rozwój gospodarczy, swobodny przepływ kapitału, polskie inwestycje za granicą | 10% | 11% |
Rozwój handlu – brak barier celnych, rynki zbytu | 6% | 6% |
Poprawa materialnych warunków życia, likwidacja biedy | 1% | 2% |
ROLNICTWO | ||
Korzyści dla rolnictwa – dopłaty do rolnictwa, poprawa sytuacji | 13% | 11% |
BEZPIECZEŃSTWO POLSKI I JEJ POZYCJA NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ | ||
Bezpieczeństwo kraju, całej Europy, pokój, współpraca w dziedzinie obronności, obrona przed Rosją | 5% | 3% |
Lepsza pozycja Polski w Europie: wpływ na decyzje UE, wzrost znaczenia Polski | 1% | 3% |
WSPÓLNOTA POLITYCZNA | ||
Wsparcie państw unijnych, nie jesteśmy sami, pomoc w razie problemów – ogólnie | 0% | 2% |
Wspólna polityka i współpraca w różnych dziedzinach, wspólne działanie | 1% | 2% |
Ujednolicenie prawa, prymat prawa europejskiego nad polskim, lepsze prawo, praworządność | 1% | 2% |
Kontrola i nadzór UE, Unia nas pilnuje, egzekwowanie praworządności | 1% | 2% |
Wspólna tożsamość: jesteśmy Europejczykami, poczucie wspólnoty i więzi | 0% | 2% |
Wspólnota polityczna, integracja polityczna – ogólnie | 0% | 1% |
OTWARCIE NA ŚWIAT | ||
Otwarcie na świat, integracja ze światem, kontakty, wzajemne poznanie | 3% | 2% |
INNE KONKRETNE PLUSY | ||
Wolność, prawa i swobody obywatelskie | 1% | 1% |
Demokracja, wartości demokratyczne | 1% | 0% |
OGÓLNIE: same plusy, jest lepiej | 1% | 2% |
BRAK PLUSÓW, BRAK KORZYŚCI | 6% | 2% |
NIE WIEM, NIE INTERESUJĘ SIĘ | 13% | 11% |
2014 | 2019 | |
---|---|---|
PRAWO I SUWERENOŚĆ | ||
Nadmiernie ograniczona suwerenność, ingerencja w sprawy Polski, rządy Brukseli, presja unijna | 8% | 23% |
Konieczność dostosowania prawa polskiego do prawa unijnego, prawo unijne jest ponad prawem polskim | 6% | 6% |
Brak równości Polski z innymi krajami unijnymi, dominacja Niemiec i Francji, słaba pozycja Polski w UE | 2% | 5% |
Zastrzeżenia do przepisów prawa unijnego, biurokracja: nadmierne regulacje prawne, drobiazgowe przepisy | 12% | 4% |
Nagonka na Polskę, złe traktowanie Polski – ogólnie | 0% | 1% |
Reforma wymiaru sprawiedliwości – spór Polski z UE | 0% | 1% |
Zaostrzenie przepisów dotyczących ochrony środowiska, zbyt duże wymogi w tym zakresie | 1% | 0% |
GOSPODARKA I WARUNKI ŻYCIA | ||
Niekorzystne skutki gospodarcze: za dużo kapitału zagranicznego, wypływanie pieniędzy z kraju, nadmierny import | 5% | 2% |
Perspektywa wprowadzenia euro, konieczność wprowadzenia euro | 3% | 2% |
Złe warunki życia, wysokie koszty utrzymania: wzrost cen, niskie dochody | 5% | 1% |
Różnice w poziomie życia w Polsce i w UE, polskie zarobki, ceny unijne | 2% | 1% |
Emigracja zarobkowa Polaków i jej złe skutki | 1% | 1% |
Bezrobocie | 4% | 0% |
Za mało wolnego rynku, za dużo regulacji | 2% | 0% |
ROLNICTWO | ||
Problemy rolnictwa i producentów żywności: niższe dopłaty dla rolników, wysokie koszty produkcji rolnej, limity produkcyjne, kwoty mleczne | 6% | 2% |
ZAGROŻENIA DLA TRADYCJI, OBYCZAJÓW, KULTURY | ||
Imigracja, napływ uchodźców | 1% | 3% |
Zagrożenia dla tradycji, obyczajów, kultury: narzucanie lewicowej ideologii, gender, zagrożenie dla tożsamości narodowej | 2% | 2% |
FINANSOWE SKUTKI INTEGRACJI | ||
Duże koszty członkostwa, konieczność wpłacania składek | 2% | 1% |
Nierówny, niesprawiedliwy podział pieniędzy z UE | 0% | 1% |
Zadłużanie kraju, miast, regionów | 1% | 0% |
Obawa, że trzeba będzie zwracać pieniądze z UE | 1% | 0% |
Słabe wykorzystywanie pieniędzy unijnych, niewłaściwe rozliczanie funduszy unijnych | 1% | 0% |
INNE | ||
Zła ocena polskich europarlamentarzystów i Donalda Tuska | 0% | 1% |
Niekorzystne skutki związane z zaangażowaniem międzynarodowym, wyjazdy na misje wojskowe | 1% | 0% |
Problemy w innych sferach życia | 1% | 1% |
OGÓLNIE: krytycznie o członkostwie w UE | 1% | 0% |
NIE WIDZĘ MINUSÓW, POZYTYWNE OPINIE O UE | 19% | 29% |
TRUDNO POWIEDZIEĆ | 28% | 24% |
Przeczytaj poniższy tekst i oceń prawdziwość zdań.
Nie wolno jednak zapominać także o negatywnych skutkach akcesji do UE, wynikających z utraty części suwerenności przeniesionej na poziom ponadnarodowy, która wymaga większego zaangażowania w prowadzoną politykę oraz rozwój Wspólnoty. Wraz z akcesją Polska utraciła możliwość prowadzenia w pełni samodzielnej polityki, skoncentrowanej na własnym interesie narodowym. Tym samym stała się współodpowiedzialna za rozwiązywanie unijnych kryzysów i problemów oraz musi partycypować w ich kosztach. Przykładem jest tutaj kryzys uchodźczy i kwestia przyjmowania imigrantów przez kraje członkowskie. Niestety, tutaj zawiedliśmy UE, zwłaszcza naszych zachodnich sąsiadów, którzy na swoje terytorium przyjęli zbyt dużo uchodźców i potrzebowali pomocy. Kryzys imigracyjny (uchodźczy) mocno podzielił UE i nie pozostał bez wpływu na relacje między jej państwami członkowskimi, w tym także na stosunki polsko‑niemieckie. Ujawnił on wiele problemów międzynarodowych, ludzkich dramatów i cierpienia oraz nietolerancji wobec jednostek potrzebujących pomocy. W dużym stopniu podzielił narody i skłócił państwa europejskie oraz pokazał brak jedności i jednomyślności UE w rozwiązywaniu trudnych problemów. Podczas gdy państwa Europy Zachodniej skonfrontowane zostały z nową sytuacją, to kraje Europy Środkowej i Wschodniej opowiedziały się w tym czasie za daleko idącą izolacją wobec problemów związanych z masową imigracją ludności. Narastające różnice między Europą Zachodnią a Środkową i Wschodnią doprowadziły z jednej strony do pochopnych i nieprzemyślanych decyzji nakazujących wszystkim państwom członkowskim przyjęcie określonej liczby (kwot) imigrantów, z drugiej zaś nasiliły tendencje izolacjonistyczne, prowokując tym samym zarzuty o braku europejskiej solidarności w obliczu kryzysu imigracyjnego. Nie pozostały również bez wpływu na relacje bilateralne, w tym także na stosunki polsko‑niemieckie, które od 2015 roku znalazły się w głębokim kryzysie.
[…]
Bilans członkostwa przyniósł Polsce również negatywne konsekwencje, wynikające ze swobodnego przepływu towarów, usług i kapitału. Wejście na wspólny rynek postawiło przed polskimi przedsiębiorstwami konieczność sprostania zagranicznej konkurencji, z którą wiązały się wysokie nakłady finansowe na modernizację czynników produkcyjnych oraz podnoszenie efektywności pracy. Polskie produkty, szczególnie pochodzące z sektora rolno‑spożywczego, musiały sprostać unijnym standardom i zaostrzonym wymogom higieniczno‑sanitarnym, co w wielu przypadkach znacząco wpływało na cenę, która osłabiała ich konkurencyjność na unijnym rynku. Negatywnym zjawiskiem była dysproporcja pomiędzy rządowym wsparciem rodzimych przedsiębiorstw w porównaniu do tworzenia jak najkorzystniejszych warunków dla zagranicznych inwestorów, dla których otwarcie polskiego rynku stało się szansą na wykorzystanie taniej i stosunkowo wykształconej siły roboczej. Działania te w połączeniu ze wsparciem inwestycyjnym ze strony Unii Europejskiej wpłynęły na sytuację, w której polska gospodarka stała się silnie egzogeniczna. Tanie koszty produkcji, które były utrzymywane jako czynnik wpływający na atrakcyjność inwestycyjną Polski, doprowadziły do tzw. pułapki średniego dochodu oraz pogłębienia różnic w poziomie rozwoju i dochodu w poszczególnych regionach Polski.
Źródło: Fiszer J.M., Polska w Unii Europejskiej – sukcesy, porażki, zagrożenia i perspektywy, DOI: 10.26399/meip.1(64).2019.10/j.m.fiszer