Stanisław Rospond Gramatyka historyczna języka polskiego

Języki słowiańskie należą do wielkiej i pradawnej rodziny indoeuropejskiej, zajmującej dziś obszar od Indii aż po zachodnie krańce Europy, od Morza Śródziemnego aż do północnych jej krańców. W budowie gramatycznej i w słownictwie zespół prasłowiański najbliższy był bałtyckiemu. W jego najbliższym sąsiedztwie byli Germanowie od północnego zachodu oraz Iranowie od południowego wschodu. Zob. schemat ugrupowania dialektów indoeuropejskich około r. 2000 p.n.e., s. 18.

rospond Źródło: Stanisław Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1973, s. 17.

Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania warszawskiego

Zlatujemy. Sypiemy na bombki. Jest ich ze dwadzieścia. Ze trzydzieści. Na kupie. Na podeście. Znów tam na tym prawie trzecim piętrze. Palą się, syczą. I już załapuje od nich ogień ściana. Ziemia świetnie robi. Jednak. Sypiemy. Czy pomoże? Bo przecież to bucha i bucha. Pomaga. Ale tam już i te ściany prawe i lewe. Palą się. Lecimy na dół. Mijamy się. Dobrze, że jest nas trochę. I że te kobiety. Dają gotowe już kubły z ziemią (nie jestem pewien, czy wody nagle nie zabrakło). Podają nam przez dziurę w murze, żebyśmy nie musieli niepotrzebnie przelatywać. Donoszą do schodów. Łapiemy od nich. Wlatujemy. Pamiętam, że leciałem po tych bombkach. Że po nich deptałem. Bo nie było inaczej jak. Gasiło się je po drodze. Już dogasające. Cała ta sterta. Ale co najlepsze: ściany w płomieniach coraz mniejszych. Nie do wiary. Za którymś sypnięciem ogień się skurczył do zaniku. Cud! I ugasiliśmy. W tym piekle. Akcja skończona. Wracamy.

1 Źródło: Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 2014, s. 21–22.

Steven Pinker Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku

Ludzie często mnie pytają, czy w dzisiejszych czasach komukolwiek zależy na dobrym stylu. Językowi pisanemu – powiadają – zagraża nowe niebezpieczeństwo, związane z rozwojem internetu z jego krótkimi wiadomościami tekstowymi, tweetami, e‑mailami i czatami. […] Problem z teorią, że to internet czyni z nas analfabetów, polega, rzecz jasna, na tym, iż marne pisarstwo doskwierało czytelnikom we wszystkich epokach. […]

Dzisiejsi czarnowidze wydają się nie zauważać, że niekorzystne trendy, nad którymi tak bardzo ubolewają, wiążą się z faktem, iż media ustne – radio, telefon i telewizja – ustępują miejsca mediom pisanym. Nie tak dawno mówiono, że to radio i telewizja są przyczyną degradacji języka. Dzisiaj w większym stopniu niż kiedykolwiek wcześniej walutą naszego życia społecznego i kulturalnego jest słowo pisane. Nie, to nieprawda, że sprowadza się ono do naszpikowanych błędami tyrad internetowych trolli. Wystarczy przez chwilę posurfować po internecie, żeby się przekonać, iż wielu internautów ceni jasność, poprawność gramatyczną, dobrą pisownię i właściwą interpunkcję – nie tylko w książkach i mediach tradycyjnych, ale także w e‑zinach, blogach, hasłach Wikipedii, opiniach konsumentów, a nawet w e‑mailach. […] Przedstawiciele pokolenia internetowego – podobnie jak wszyscy użytkownicy języka – dostosowują wybór słów do okoliczności i odbiorców i na ogół dobrze wyczuwają, co jest właściwe w tekstach formalnych.

2 Źródło: Steven Pinker, Piękny styl. Przewodnik człowieka myślącego po sztuce pisania XXI wieku, tłum. A. Nowak–Młynikowska, Sopot 2016, s. 24–25.