Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1QV7ouqWpOor1

Ćwiczenie 1

Zaznacz inną nazwę toluenu.

metylobenzen
toluidyna
tymoloftaleina
tymina

Ćwiczenie 2

R4ylOaXOcXg9m1

Informacja do ćwiczenia

Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 2

RvQhXNIuPjEUP

Toluen jest zbudowany z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego podstawionego grupą metylową ${CH}_{3}$ . We wzorze co drugie wiązanie w pierścieniu jest zaznaczone jako podwójne, a pozostałe stanowią wiązania pojedyncze.

R7sB90zuCavbf1

Ćwiczenie 3

Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby było prawdziwe.

Podczas reakcji metylobenzenu z manganianem(VII) potasu, metylobenzen ulega {redukcji}/{#utlenieniu} do kwasu benzoesowego. W wyniku reakcji roztwór w probówce {#staje się bezbarwny}/ {zyskuje barwę malinową}.

Ćwiczenie 4

RG5JWhKqTOSkm2

Informacja do ćwiczenia

Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R175JabqIQ0PZ

Ćwiczenie 5

Połącz w pary substraty i produkty reakcji utlenienia pochodnych metylobenzenu za pomocą manganianu( $VII$ ) potasu.

R1eGra4NHO9Qn

Ilustracja — Informacja do ćwiczenia
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R7vbjDh2pPfSZ

B, C, D, A

1
2
3
4

RkRZ9llRdjsJF

211

Ćwiczenie 6

Poniżej przedstawiono schemat pewnej reakcji. Dobierz odpowiednie współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego. Zapisz nazwy systematyczne utleniacza i reduktora.

Zapoznaj się ze schematem pewnej reakcji. Dobierz odpowiednie współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego. Zapisz nazwy systematyczne utleniacza i reduktora.

R166MdWmopAen

Ilustracja przedstawia równanie reakcji nieuwzględniające stechiometrii reakcji. Toluen zbudowanegy z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego podstawionego grupą metylową CH3. Dodać manganian(<math aria‑label="siedem">VII) potasu KMnO4, dodać kwas siarkowy(<math aria‑label="sześć">VI) H2SO4. Strzałka w prawo, za strzałką kwas benzoesowy zbudowany z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego, w którym jeden z atomów węgla zamiast atomem wodoru podstawiony jest grupą karboksylową COOH, dodać siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) manganu(<math aria‑label="dwa">II) MnSO4, dodać siarczan(<math aria‑label="sześć">VI) potasu K2SO4, dodać wodę H2O. — Schemat reakcji utleniania toluenu
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1bVO1PixSvL1

Odpowiedź:

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Reduktor:

Utleniacz:

RhAxZMUtxpLzM

Utleniacz: manganian( $VII$ ) potasu.
Reduktor: toluen (metylobenzen).
Utlenianie:

\overset{- III}{C_{6} H_{5} {CH}_{3}} + 8 H_{2} O \to \overset{III}{C_{6} H_{5} COOH} + 6 e^{-} + 6 H_{3} O^{+} | \cdot 5

Redukcja:

\overset{VII}{{MnO}_{4}^{-}} + 5 e^{-} + 8 H_{3} O^{+} \to \overset{II}{{Mn}^{2 +}} + 12 H_{2} O | \cdot 6

5 C_{6} H_{5} {CH}_{3} + 40 H_{2} O \to 5 C_{6} H_{5} COOH + 30 e^{-} + 30 H_{3} O^{+}

6 {MnO}_{4}^{-} + 30 e^{-} + 48 H_{3} O^{+} \to 6 {Mn}^{2 +} + 72 H_{2} O

5 C_{6} H_{5} {CH}_{3} + 40 H_{2} O + 6 {MnO}_{4}^{-} + 30 e^{-} + 4818 H_{3} O^{+} \to 5 C_{6} H_{5} COOH + 30 e^{-} + 30 H_{3} O^{+} + 6 {Mn}^{2 +} + 72 32 H_{2} O

5 C_{6} H_{5} {CH}_{3} + 6 {MnO}_{4}^{-} + 18 H_{3} O^{+} \to 5 C_{6} H_{5} COOH + 6 {Mn}^{2 +} + 32 H_{2} O

RbCJgDQUZH1jC

Ilustracja przedstawia równanie reakcji utlenienia grupy alkilowej w cząsteczce toluenu. Pięć cząsteczek toluenu zbudowanego z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego podstawionego grupą metylową CH3. Dodać sześć cząsteczek manganianu(<math aria‑label="siedem">VII) potasu KMnO4, dodać dziewięć cząsteczek kwasu siarkowego(<math aria‑label="sześć">VI) H2SO4. Strzałka w prawą stronę, za strzałką pięć cząsteczek kwasu benzoesowego zbudowanego z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego, w którym jeden z atomów węgla zamiast atomem wodoru podstawiony jest grupą karboksylową COOH, dodać sześć cząsteczek siarczanu(<math aria‑label="sześć">VI) manganu(<math aria‑label="dwa">II) MnSO4, dodać trzy cząsteczki siarczanu(<math aria‑label="sześć">VI) potasu K2SO4, dodać czternaście cząsteczek wody H2O. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

311

Ćwiczenie 7

Oblicz, ile cząsteczek kwasu benzoesowego powstanie w wyniku utlenienia za pomocą manganianu( $VII$ ) potasu $3 g$ toluenu. Wydajność reakcji wynosi $100 %$ . Do obliczeń przyjmij następujące masy molowe: $M_{C} = 12,00 \frac{g}{mol}$ , $M_{H} = 1,00 \frac{g}{mol}$ , $M_{C} = 16,00 \frac{g}{mol}$ .

RfrAvSjAUYC8n

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1OzTL5obIX87

RDv76wuiYqI6E

Zapisz reakcję utlenienia toluenu.
Oblicz masę molową toluenu.
Oblicz liczbę moli toluenu.
Za pomocą proporcji oblicz, ile moli kwasu benzoesowego powstanie.
Korzystając ze stałej Avogardo, która wynosi $6,02 \cdot 10^{23}$ , oblicz, ile cząsteczek kwasu benzoesowego powstanie.

Równanie reakcji:

R1EyyhIJFsL4N

Oblicz masę molową toluenu i kwasu benzoesowego. Masa molowa toluenu:

M_{C_{7} H_{8}} = 7 \cdot M_{C} + 8 \cdot M_{H} = 2 \cdot 12,00 \frac{g}{mol} + 8 \cdot 1,00 \frac{g}{mol} = 92,00 \frac{g}{mol}

Masa molowa kwasu benzoesowego:

M_{C_{7} H_{6} O_{2}} = 7 \cdot M_{C} + 6 \cdot M_{H} + 2 \cdot M_{O} = 2 \cdot 12,00 \frac{g}{mol} + 6 \cdot 1,00 \frac{g}{mol} + 2 \cdot 16,00 \frac{g}{mol} = 122,00 \frac{g}{mol}

Obliczenie liczby moli toluenu:

n_{C_{7} H_{8}} = \frac{m}{M} = \frac{3 g}{92, 00 \frac{g}{mol}} = 0,033 mol

Obliczenie liczby moli kwasu benzoesowego powstałych z toluenu:

5 moli toluenu — 5 moli kwasu benzoesowego

0,033 — x

x = \frac{5 mol \cdot 0,033 mol}{5 mol} = 0,033 mol

Obliczenie liczby cząsteczek kwasu benzoesowego:

1 mol — 6,02 \cdot 10^{23}

0,033 mol — x

x = \frac{6,02 \cdot 10^{23} cząsteczek \cdot 0,033 mol}{1 mol} = 1,99 \cdot 10^{22}

W wyniku utlenienia $3 g$ toluenu otrzymamy $1,99 \cdot 10^{22}$ cząsteczek kwasu benzoesowego.

Ćwiczenie 8

Mając do dyspozycji kwas siarkowy( $VI$ ), $5 %$ roztwór manganianu( $VII$ ) potasu oraz łaźnię wodną, zaproponuj doświadczenie, w którym rozróżnisz etylobenzen od tert-butylobenzenu.

Schemat doświadczenia:

R1UZbJaHe7o9U

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Mając do dyspozycji kwas siarkowy( $VI$ ), $5 %$ roztwór manganianu( $VII$ ) potasu oraz łaźnię wodną, zaproponuj doświadczenie, w którym rozróżnisz etylobenzen od tert-butylobenzenu.

RzhihYIaSQpZg

Sprzęt i odczynniki:

kwas siarkowy(VI);
5% roztwór manganianu(VII);
etylobenzen;
tert-butylobenzen.

Instrukcja wykonania doświadczenia:

Zastanów się, jakie związki reagują z ${KMnO}_{4}$

Wzory szkieletowe związków:

RCeEv4phoc1nh

Ilustracja przedstawia dwa wzory. Wzór tert‑butylobenzenu jest zbudowany z sześcioczłonowego pierścienia aromatycznego podstawionego atomem węgla zwiazanym z trzema grpami metylowymi CH3. Wzór etylobenzenu stanowi sześcioczłonowy pierścień pierscień aromatyczny połączony z grupą etylową CH2CH3. — Wzory szkieletowe związków
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Cząsteczka tert-butylobenzenu nie posiada atomu wodoru przyłączonego do atomu węgla połączonego z pierścieniem aromatycznym. Przez to reakcja z manganianem( $VII$ ) potasu nie zajdzie. W przypadku etylobenzenu, w probówce nastąpi odbarwienie się roztworu manganianu( $VII$ ) potasu.

Symulacja interaktywna

Dla nauczyciela