Sprawdź się
Jedną z wielu przyczyn poczucia samotności bohaterów Innego świata jest życie w świecie odwróconego Dekalogu
. Nie bez powodu książkę Grudzińskiego otwiera cytat:
Zapiski z martwego domuTu otwierał się inny, odrębny świat, do
niczego niepodobny; tu panowały inne,
odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki
i odruchy; tu trwał martwy za życia dom,
a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli.
Ten oto zapomniany zakątek zamierzam
tutaj opisać.
Na podstawie sztuki i lektury tekstu Herlinga‑Grudzińskiego wyjaśnij, w jakich warunkach przebywali więźniowie w sowieckich obozach pracy.
Ostatni to bohater, który w książce Grudzińskiego pojawia się jako Jewriej w Epilogu. Ostatni przychodzi do Grudzińskiego, by usłyszeć słowo: rozumiem. Ciąży bowiem na nim wielka odpowiedzialność — w obozie złożył fałszywe zeznania przeciwko kilku Niemcom, którzy zostali straceni. Ostatni jest człowiekiem samotnym przede wszystkim z powodu wyrzutów sumienia. Przeczytaj fragment wypowiedzi księdza Kaczkowskiego o godności ludzkiej i zaznacz te rodzaje godności, które Twoim zdaniem utracił Ostatni. Uzasadnij swój wybór.
Ostatni to bohater, który w książce Grudzińskiego pojawia się jako Jewriej w Epilogu. Ostatni przychodzi do Grudzińskiego, by usłyszeć słowo: rozumiem. Ciąży bowiem na nim wielka odpowiedzialność — w obozie złożył fałszywe zeznania przeciwko kilku Niemcom, którzy zostali straceni. Ostatni jest człowiekiem samotnym przede wszystkim z powodu wyrzutów sumienia. Zapoznaj się z fragmentem wypowiedzi księdza Kaczkowskiego o godności ludzkiej i zaznacz te rodzaje godności, które Twoim zdaniem utracił Ostatni. Uzasadnij swój wybór.
Życie na pełnej petardzieMamy trzy rodzaje godności: godność osobową, godność osobistą i godność osobowościową. Godność osobowa jest niezbywalna. Odnosi się ona do samego tylko faktu, że ktoś jest człowiekiem. Godność osobista to ta, którą wypracowaliśmy sobie przez całe życie. Można ją przekreślić jednym ruchem, na przykład jeśli uznany publicysta katolicki jedzie samochodem po pijaku. Godność osobowościową sami sobie przyznajemy, kiedy patrzymy w lustro i widzimy siebie jako przyzwoitego człowieka. To poczucie własnej godności też możemy bardzo łatwo stracić. A te dwie ostatnie godności nie są niezbywalne. Zawsze istnieje ryzyko, że w ramach tych dwóch kategorii w jakimś sensie się odczłowieczymy przez jakiś niegodziwy czyn.
Reżyser sztuki, Igor Grzegorzewski, postanowił pobyt Herlinga‑Grudzińskiego w celi uczynić osią kompozycyjną. Heroiczna głodówka przyszłego pisarza, która ostatecznie doprowadza go do wolności, jest główną linią narracyjną. Wydarzenia, które miały miejsce w obozie i które doprowadziły do podjęcia dramatycznej decyzji o proteście stanowią retrospekcję. Przeczytaj wiersz Zbigniewa Herberta pt.: Przesłanie Pana Cogito i zaznacz te fragmenty, które mogą odnosić się do postawy Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego.
Wymień trzy wydarzenia, które miały miejsce w więzieniu i które, Twoim zdaniem, potęgowały poczucie samotności i cierpienie Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego, ale również wpływały na jego niezłomność.
Przyczyną cierpienia i samotności wszystkich bohaterów i bohaterek Innego świata jest, najogólniej mówiąc, pobyt w obozie. Jednak i Grudziński, i wierny mu Gorzkowski pokazują cierpienie jednostkowe. Przypatrz się kadrom portretującym bohaterów i bohaterki, a następnie wskaż, co stanowi źródło ich indywidualnego cierpienia.
Przyczyną cierpienia i samotności wszystkich bohaterów i bohaterek Innego świata jest, najogólniej mówiąc, pobyt w obozie. Jednak i Grudziński, i wierny mu Gorzkowski pokazują cierpienie jednostkowe. Wyjaśnij, co stanowi źródło indywidualnego cierpienia bohaterów powieści.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego na temat samotności w obozie. Oczekiwanie na nią miało charakter dychotomicznydychotomiczny. Zastanów się i napisz, na czym owa dychotomia polegała.
Inny światMęka życia więziennego nie kończyła się w baraku, wprost przeciwnie, zamieniała się dopiero w torturę myśli o śmierci. Ale miała w sobie tajemniczy – pociągający i odpychający zarazem – urok intymności cierpienia. Leżąc samotnie na pryczy, można się było nareszcie poczuć wolnym – wolnym od pracy, od współtowarzyszy więziennych, od czasu, który płynął jak stygnąca smoła. Tylko w więzieniu łatwo jest zrozumieć, że życie bez czekania na cokolwiek nie ma najmniejszego sensu i wypełnia się po brzegi rozpaczą. Czekając na samotność, baliśmy się jej jednocześnie. Była ona jedyną namiastką wolności, za którą w chwilach zupełnego odprężenia płaciło się ulgą i fizycznym prawie bólem płaczu. Taki jest jednak zawsze pierwszy odruch beznadziejności: wiara, że w samotności cierpienie zahartuje się i wysublimuje jak w ogniu oczyszczającym. Mało ludzi potrafi naprawdę znieść samotność, ale wielu marzy o niej jak o ostatniej ucieczce. Podobnie jak myśl o samobójstwie, myśl o samotności bywa najczęściej jedyną formą protestu, na jaką nas stać, gdy wszystko zawiodło, a śmierć ma w sobie jeszcze ciągle więcej grozy niż uroku. Myśl, sama tylko myśl, gdyż rozpacz płynąca z świadomości jest większa od rozpaczy odrętwienia. Gdyby można było wyobrazić sobie, co czuje rozbitek, dopływający ostatnim wysiłkiem woli do wyspy bezludnej, jego uczucia okazałyby się podobne do naszych na godzinę przed powrotem do zony; była w nich bowiem jeszcze nadzieja. Ale czy może być większa tortura niż nagłe uświadomienie sobie, że ta nadzieja była tylko złudzeniem podnieconych zmysłów?
R1RjoRn6OcEsu
W świecie odwróconego Dekalogu bohaterowie podejmują decyzje o samobójstwie. Tak było w przypadku Kostylewa i Natalii Lwowny. Zinterpretuj i opisz, czego wyrazem jest taka decyzja.
Przeanalizuj infografikę przedstawiającą hierarchię potrzeb Maslowa. Zastanów się, dlaczego jedną z najbardziej podstawowych tortur stosowanych w obozie było morzenie więźniów głodem. Wyjaśnij, jakie to miało konsekwencje.
Przeanalizuj opis infografiki przedstawiającej hierarchię potrzeb Maslowa. Zastanów się, dlaczego jedną z najbardziej podstawowych tortur stosowanych w obozie było morzenie więźniów głodem. Wyjaśnij, jakie to miało konsekwencje.
Słownik
(gr. dichotomos – przecięty na dwie części) - podział jakiejś całości na dwie różniące się zasadniczo części