Sprawdź się
Podstawowym świętem żydowskim jest (tu wybierz) 1. sobotę, 2. Chanuka, 3. przekazania Mojżeszowi przykazań, 4. do niedzieli, 5. pierwszy dzień miesiąca, 6. siódmy dzień tygodnia, 7. całą dobę, 8. piątek, 9. wyjścia Żydów z Egiptu, 10. szabat, 11. Pascha, 12. trzydzieści, 13. Jom Kipur, 14. siedem, czyli (tu wybierz) 1. sobotę, 2. Chanuka, 3. przekazania Mojżeszowi przykazań, 4. do niedzieli, 5. pierwszy dzień miesiąca, 6. siódmy dzień tygodnia, 7. całą dobę, 8. piątek, 9. wyjścia Żydów z Egiptu, 10. szabat, 11. Pascha, 12. trzydzieści, 13. Jom Kipur, 14. siedem, który rozpoczyna się o zachodzie słońca w (tu wybierz) 1. sobotę, 2. Chanuka, 3. przekazania Mojżeszowi przykazań, 4. do niedzieli, 5. pierwszy dzień miesiąca, 6. siódmy dzień tygodnia, 7. całą dobę, 8. piątek, 9. wyjścia Żydów z Egiptu, 10. szabat, 11. Pascha, 12. trzydzieści, 13. Jom Kipur, 14. siedem i trwa (tu wybierz) 1. sobotę, 2. Chanuka, 3. przekazania Mojżeszowi przykazań, 4. do niedzieli, 5. pierwszy dzień miesiąca, 6. siódmy dzień tygodnia, 7. całą dobę, 8. piątek, 9. wyjścia Żydów z Egiptu, 10. szabat, 11. Pascha, 12. trzydzieści, 13. Jom Kipur, 14. siedem.
Wydarzenie przedstawione na płaskorzeźbie – pochód z łupami – miało miejsce po zdobyciu Jerozolimy przez Rzymian w 70 r. Uzasadnij to stwierdzenie, wskazując właściwy element płaskorzeźby.
2. Kodeks Hammurabiego: Jeśli obywatel „dziewiczą żonę” swą, która dzieci nie urodziła mu, odprawił, srebra tyle co wiano jej (wynosiło) da jej oraz posag, który z domu ojca swego przyniosła, zwróci jej i może ją odprawić. (par. 138). Pięcioksiąg: Jeśli mężczyzna poślubi kobietę i zostanie jej mężem, lecz nie będzie jej darzył życzliwością, gdyż znalazł u niej coś odrażającego, napisze jej list rozwodowy, wręczy go jej, potem odeśle ją od siebie. (Pwt 24:1). Cel przepisu: (tu wybierz) 1. Rozwód, ograniczenie możliwości rozwiązania małżeństwa, 2. Ochrona rodziny i małżeństwa, 3. Zapobieganie bezpodstawnemu oskarżeniu w celu odniesienia korzyści, 4. Ochrona sprawcy przed nadmierną mściwością poszkodowanego.
3. Kodeks Hammurabiego: Jeśli obywatel podczas rozprawy sądowej z fałszywym świadectwem wystąpił, oświadczenia swojego nie udowodnił, (to) jeżeli rozprawa ta (była) sprawą gardłową, człowiek ten zostanie zabity; jeżeli ze świadectwem (dotyczącym) zboża lub srebra wystąpił, karę rozprawy tej w całości poniesie. (par. 3 i 4). Pięcioksiąg: Jeśli powstanie świadek złośliwy przeciw komuś, oskarżając go o przekroczenie Prawa, dwu ludzi wiodących między sobą spór stanie […] przed sędziami […]. Jeśli ci sędziowie, zbadawszy sprawę dokładnie, dowiodą fałszu świadkowi […] uczyńcie mu, jak on zamierzał uczynić swemu bratu. (Pwt 19:16–19). Cel przepisu: (tu wybierz) 1. Rozwód, ograniczenie możliwości rozwiązania małżeństwa, 2. Ochrona rodziny i małżeństwa, 3. Zapobieganie bezpodstawnemu oskarżeniu w celu odniesienia korzyści, 4. Ochrona sprawcy przed nadmierną mściwością poszkodowanego.
4. Kodeks Hammurabiego: Jeśli obywatel oko obywatelowi wybił, oko wybiją mu; jeżeli kość obywatela złamał, kość mu złamią. Jeśli oko muśkenowi [osoba o niższym statusie społecznym niż obywatel] wybił lub kość muśkena złamał, 1 minę srebra zapłaci. Jeśli oko niewolnika obywatela wybił lub kość niewolnika obywatela złamał, połowę ceny jego zapłaci. (par. 196–199). Pięcioksiąg: […] oko za oko, ząb za ząb, rękę za rękę, nogę za nogę, oparzenie za oparzenie, ranę za ranę, siniec za siniec. (Wj 21:23–25). Cel przepisu: (tu wybierz) 1. Rozwód, ograniczenie możliwości rozwiązania małżeństwa, 2. Ochrona rodziny i małżeństwa, 3. Zapobieganie bezpodstawnemu oskarżeniu w celu odniesienia korzyści, 4. Ochrona sprawcy przed nadmierną mściwością poszkodowanego.
Zapoznaj się z tekstami dotyczącymi opisu pojedynku Dawida z Goliatem. Odnajdź w pierwszym tekście informację o wzroście Goliata i określ ją w centymetrach. Następnie odpowiedz na pytania.
Tekst 1
Historyczna wiarygodność Starego TestamentuFilistyni zgromadzili swe wojska na wojnę […]. Natomiast Saul i Izraelici zgromadzili się i rozłożyli obozem w Dolinie Terebintu, przygotowując się do walki z Filistynami. […] Wtedy wystąpił z obozu filistyńskiego pewien harcownik imieniem Goliat, pochodzący z Gat. Był wysoki na sześć łokci i jedną piędź*. […] Stanąwszy naprzeciw, krzyknął w kierunku wojsk izraelskich te słowa: «Po co się ustawiacie w szyku bojowym? Czyż ja nie jestem Filistynem, a wy sługami Saula? Wybierzcie spośród siebie człowieka, który by przeciwko mnie wystąpił. Jeżeli zdoła ze mną walczyć i pokona mnie, staniemy się waszymi niewolnikami, jeżeli zaś ja zdołam go zwyciężyć, wy będziecie naszymi niewolnikami i służyć nam będziecie». Stary Testament, Księga Samuela
Źródło: Alfred J. Palla, Historyczna wiarygodność Starego Testamentu, Warszawa , s. 49–99.
Informacja pomocnicza: łokieć w starożytnym Izraelu mierzył 44,45 cm, piędź ok. 22,2 cm.
Tekst 2
Historyczna wiarygodność Starego TestamentuW języku hebrajskim, tak jak greckim i łacińskim, cyfry zapisuje się literami. Prowadziło to do błędnego odczytywania starych manuskryptów przez ich czytelników i uznawania niekiedy treści biblijnych za nierealne. Przykładowo, według jednej z wersji pojedynku Dawida z Goliatem, Goliat mierzył blisko 3 metry. Jednak gdy weźmie się pod uwagę, że litery służące do zapisu 6 i 4 są podobne, to uzyskujemy ok. 200 cm. Istnienie osób o takim wzroście jest faktem.
Źródło: Alfred J. Palla, Historyczna wiarygodność Starego Testamentu, Warszawa , s. 49–99.
Dekalog jest fundamentem judaizmu i w ślad za nim chrześcijaństwa. Istnieją jednak różnice w jego interpretacji w judaizmie i chrześcijaństwie. Zapoznaj się z fragmentem Dekalogu opisującego pierwsze cztery przykazania oraz ilustracją wnętrza synagogi i odpowiedz na pytania.
Biblia Tysiąclecia Wydawnictwa Księży Pallotynów, wydanie IV (Stary Testament, Księga Wyjścia (Wj 20,1-7))Wtedy mówił Bóg wszystkie te słowa: «Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!
Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!
Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań.
Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy.
Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego.
Źródło: Biblia Tysiąclecia Wydawnictwa Księży Pallotynów, wydanie IV (Stary Testament, Księga Wyjścia (Wj 20,1-7)).
