Rozkaz Komendy Głównej Batalionów Chłopskich o akcji przeciw kontyngentom, 31 lipca 1943 r.

Rozkaz Nr 14

1. W uzgodnieniu z Centr. Kier. Ruchu polecam komendantom Okręgów Chłostry wszczęcie na podległych im terenach akcji przeciwkontyngentowej.

2. Akcję przeciwkontyngentową w zależności od miejscowych warunków wykonać należy przez:

a) ukrycie względnie zniszczenie bębnów w młocarniach, motorów do młocarń, lokomobil itp. w majątkach zarządzanych lub pilnowanych przez Niemców;

b) niszczenie pustych magazynów przeznaczonych na zsyp zboża kontyngentowego;

c) skażanie środkami cuchnącymi, lecz nie trującymi, budynków przeznaczonych na magazyny zapasowe;

d) niszczenie wszystkich akt kontyngentowych, będących w posiadaniu spółdzielni rolniczo‑handlowych, gmin, sołtysów itp., jak również rozpędzanie personelu przyjmującego kontyngent;

e) ewentualnie inne środki, odpowiednie na danym terenie.

3. Akcję przeciwkontyngentową przeprowadzić należy w ten sposób, by w jak najmniejszym stopniu narażać na ewentualne represje ludność miejscową. Nie zaleca się dlatego zawracania wiozących kontyngent i niszczenia magazynów zapełnionych zbożem.

4. Do akcji przystąpić należy niezwłocznie, wydając odpowiednie rozkazy Komendantom Obwodów. Wyniki akcji komunikować szczegółowo w raportach miesięcznych.

Z upow. Komendanta Głównego

Poręba [pseudonim Stanisława Kotera, inspektora głównego Batalionów Chłopskich]

E Źródło: Rozkaz Komendy Głównej Batalionów Chłopskich o akcji przeciw kontyngentom, 31 lipca 1943 r., [w:] Tadeusz Tarnogrodzki, Od Westerplatte do Berlina. Teksty źródłowe do nauczania historii Polski, Warszawa 1979, s. 57.

1943, marzec, 28, Warszawa. Wezwanie w sprawie bojkotu imprez rozrywkowych (autorstwa Edmunda Wiercińskiego) na łamach konspiracyjnej „Rzeczypospolitej Polskiej”

Zdrowa opinia publiczna, a wiec stojąca na gruncie oporu i walki z najeźdźcą, potępiła już dawno polskie imprezy teatralne, które świadomie czy nieświadomie wysługują się propagandzie niemieckiej.

Prasa podziemna niejednokrotnie poruszała sprawę udziału w tych imprezach aktorów i uczęszczania na nie publiczności. Ponieważ jednak część publiczności nadal uczęszcza do teatrów i teatrzyków, przypominamy o obowiązku (nakazie) bezwzględnego stałego bojkotu wszystkich bez wyjątku teatrów i teatrzyków, na równi z bojkotem kin, wydawnictw w rodzaju „Fali” i „7 Dni” oraz wszelkich publikacji „Wydawnictwa Polskiego”.

Zbyt dobrze znane są zbrodnie hitlerowskie wobec kultury polskiej, jej dorobku, instytucyj i pracowników, aby jeszcze trzeba było uzasadniać, że wymienione imprezy i wydawnictwa obliczone są na stworzenie cynicznych pozorów, że życie kulturalne w okupowanej Polsce (GG) istnieje i rozwija się.

Stwierdzamy, że celem tych imprez i widowisk jest deprawowanie i obniżanie poziomu kulturalnego i moralnego społeczeństwa polskiego. Kto chce bawić się na bezmyślnych, nikczemnie beztroskich i rozwydrzonych widowiskach w czasach niszczenia prawdziwej sztuki i kultury polskiej, w czasach mordowania narodu polskiego po więzieniach i obozach, ten wystawia sobie hańbiące świadectwo głupoty, schamienia duchowego, zatracenia wstydu i godności.

Wyłamywanie się zaś z zarządzonego bojkotu będzie traktowane jako przewina niepodporządkowania się nakazom czynników miarodajnych.

F Źródło: 1943, marzec, 28, Warszawa. Wezwanie w sprawie bojkotu imprez rozrywkowych (autorstwa Edmunda Wiercińskiego) na łamach konspiracyjnej „Rzeczypospolitej Polskiej”, [w:] Prawdziwa historia Polaków. Ilustrowane wypisy źródłowe 1939–1945, t. 2, 1943–1944, oprac. D. Baliszewski, A.K. Kunert, Warszawa 1999, s. 983.

Akcja zbrojna? – Tak – lecz ograniczona

(„Biuletyn Informacyjny” 1 IV 1943, nr 13, s. 1‑2)

[…]

Prowadząc tę walkę ograniczoną, uderzając nie na oślep, lecz tam, gdzie trzeba – równocześnie kategorycznie sprzeciwiamy się przedwczesnym nastrojom powstańczym i jakimś odruchowym aktom zbrojnej rozpaczy. […]

Stwierdzamy: obecna faza walki zbrojnej w Kraju jest fazą walki ograniczonej, nie masowej – lecz prowadzonej przez oddziały specjalne. Nie bezładnej – lecz planowo, we właściwym czasie i miejscu podejmowanej. Niezależnej od nastrojów – lecz m.in. powiązanej z zachowaniem Niemców: na wzmożone bestialstwa wroga odpowiada i nasza wzmożona reakcja.

Praktyka dowiodła, że polityka walki ograniczonej daje dobre wyniki. Zaś głosy dochodzące z Londynu upewniają nas, że jest to także polityka jedynie słuszna nie tylko z punktu widzenia interesów Polski, lecz i Zjednoczonych Narodów jako całości.

Potwierdzeniem tego, że w Europie nie czas jeszcze na masowe akcje, niech będzie chociażby apel króla Jugosławii – Piotra – z dnia 28 marca br., wzywający ludność swego kraju, aby nie rozpoczynała akcji powstańczej na większą skalę, zanim nie nadejdzie odpowiednia chwila. Oraz tego samego dnia (28 III br.), po raz bodaj piąty powtórzone, wezwanie radiostacji angielskich do ludności Francji: dopóki nie nadejdzie właściwy czas – należy działać opanowanie i oszczędzać siły narodowe do ostatecznej rozprawy.

G Źródło: Akcja zbrojna? – Tak – lecz ograniczona, [w:] Marek Ney-Krwawicz, Armia Krajowa. Siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2009, s. 264–267.

Rozkaz do oddziałów Gwardii Ludowej, wyruszających w pole, 15 maja 1942 r.

Gwardziści, Partyzanci!

Dziś, zgodnie z obowiązkiem wiernych synów Polski, wyruszacie w pole. Wyruszacie w momencie zaostrzających się zmagań na froncie wschodnim, w momencie, kiedy dowództwo rozbójniczej armii hitlerowskiej czyni rozpaczliwe próby utrzymania swych pozycji i przejścia do ofensywy, kiedy rzuca na front ostatnie rezerwy w ludziach i materiale wojennym, aby odwlec moment swej niechybnej klęski.

Nie jesteście pierwsi. Pierwsze oddziały partyzanckie wyszły w pole jeszcze jesienią 1941 r., a wczesną wiosną, jeszcze przy śniegu, rozpoczęły ożywioną działalność nowe oddziały na terenie Lubelszczyzny, a trochę później w Brzeskiem i w „Galicji”. Poszczególne wystąpienia miały miejsce i w środkowej Polsce. Okres walki partyzanckiej jest już na dobre rozpoczęty. Zadaniem waszym jest przenieść walkę partyzancką do centrum Polski. Inne oddziały rozpoczną ją na terenach wcielonych do Rzeszy i w pozostałych dzielnicach.

[…]

Idźcie zgodnie do walki z każdym, kto jej szczerze pragnie. Nie jesteście ostatni. Za Wami pójdą nowe setki i tysiące. Polskie bory, pola, drogi, wsie zaludnią się oddziałami partyzantów – bojowników o wolność.

[…]

DOWÓDZTWO GŁÓWNE GWARDII LUDOWEJ

H Źródło: Rozkaz do oddziałów Gwardii Ludowej, wyruszających w pole, 15 maja 1942 r., [w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole. Naród polski w okresie II wojny światowej, t. 8, oprac. J. Gras, T. Tarnogrodzki, Warszawa 1968, s. 39–40.

Relacja dowódcy kompanii dywersji bojowej

Akcja w dniu 13.3.1944 r.

Zadanie: bezzwłocznie zlikwidować oficera żandarmerii niemieckiej Bujnisa – komendanta komisariatu żandarmerii niemieckiej z ul. Dworkowa‑Willowa.

Wykonanie: patrol D. B. w sile l plus 10 zorganizował zasadzkę na szosie Warszawa‑Konstancin w rejonie cmentarza w Powsinie. Po rozpoznaniu i zidentyfikowaniu Bujnisa, powracającego z inspekcji samochodem wraz z czterema podoficerami żandarmerii niemieckiej – patrol D. B. ukryty na cmentarzu wykonał likwidację w następujący sposób.

Gdy samochód znalazł się na odległości około 60 metrów, dowódca oddał strzał z kb do kierowcy, co było jednocześnie sygnałem do otwarcia ognia przez patrol. Kierowca został zabity, a samochód zjechał z drogi i zatrzymał się w rowie w odległości 7‑10 metrów przed stanowiskiem patrolu. Żandarmi zostali zaskoczeni, nie zorientowali się skąd otrzymali ogień. Rozpoczęli wściekłą strzelaninę z broni maszynowej i kb we wszystkich kierunkach. Po walce, która trwała około 4 minut, strzały z samochodu ucichły. Wobec tego dowódca patrolu dał sygnał przerwania ognia i z podchorążym Adolfem podeszli do samochodu celem ostatecznego wykończenia akcji.

cw8 Cytat za: Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej. Tom III Armia Krajowa, Londyn 1950, str. 476.