Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R14An84Udfpik1

Ćwiczenie 1

Zaznacz zdanie prawdziwe.

Wszystkie sole kwasu azotowego(V) są nierozpuszczalne w wodzie.
W temperaturze 25°C stała dysocjacji kwasu azotowego(V) wynosi 27,5.
Kwas azotowy(III) nie wykazuje toksycznego działania względem organizmu człowieka.

R120LThMgCB4W1

Ćwiczenie 2

Łączenie par. Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając odpowiednie pola w kolumnie „Prawda”, gdy zdanie jest prawdziwe, lub w kolumnie „Fałsz”, gdy zdanie jest fałszywe.. Kwas azotowy(

V

) jest bezbarwną cieczą.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Gęstość stężonego kwasu azotowego(

V

) jest mniejsza niż gęstość wody w temperaturze pokojowej.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kwas azotowy(

III

) jest trwały w rozcieńczonym, wodnym roztworze.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Saletry wykazują właściwości utleniające.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając odpowiednie pola w kolumnie „Prawda”, gdy zdanie jest prawdziwe, lub w kolumnie „Fałsz”, gdy zdanie jest fałszywe.

	Prawda	Fałsz
Kwas azotowy(V) jest bezbarwną cieczą.	□	□
Gęstość stężonego kwasu azotowego(V) jest mniejsza niż gęstość wody w temperaturze pokojowej.	□	□
Kwas azotowy(III) jest trwały w rozcieńczonym, wodnym roztworze.	□	□
Saletry wykazują właściwości utleniające.	□	□

R1H0ZCCZ5DnDc1

Ćwiczenie 3

Dopasuj nazwę pojęcia do podanej niżej definicji.

Zdolność substancji do utleniania innej substancji, przy redukowaniu samej siebie., właściwości redukujące

Nazwa pojęcia	Definicja
	Zdolność substancji do utleniania innej substancji, przy redukowaniu samej siebie.

R1XXEizmlP6Kx2

Ćwiczenie 4

Przyporządkuj nazwę systematyczną soli kwasu azotowego(V) do nazwy zwyczajowej oraz odpowiedniego wzoru sumarycznego.

Azotan(V) potasu, Azotan(V) amonu, Saletra chilijska, $Ca ({NO}_{3})_{2}$

Nazwa systematyczna soli	Nazwa zwyczajowa soli	Wzór sumaryczny soli
Azotan(V) potasu
	Saletra chilijska
		$Ca ({NO}_{3})_{2}$
Azotan(V) amonu

Ćwiczenie 5

RXruZI6YhKDu62

Źródło: dostępny w internecie: www.wikipedia.org, domena publiczna.

R1Mn34kVXAC66

Wskaż opisy piktogramów, które dotyczą kwasu azotowego(V).

substancja utleniająca
toksyczność ostra substancji
substancja o działaniu żrącym
materiał niebezpieczny dla środowiska
materiał wybuchowy
gaz pod ciśnieniem

R1WBsYa0bNZEu2

Ćwiczenie 6

Uzgodnij poniższe równania reakcji. 1.

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

{HNO}_{3}

\overset{światło}{\to}

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

{NO}_{2}

+

O_{2}

+

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

H_{2} O

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

Na

+

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

{KNO}_{3}

\to

K_{2} O

+

8

, 2.

5

, 3.

6

, 4.

2

, 5.

4

, 6.

2

, 7.

4

, 8.

2

, 9.

10

, 10.

3

, 11.

2

, 12.

9

, 13.

3

, 14.

4

, 15.

1

, 16.

5

, 17.

2

, 18.

1

, 19.

7

, 20.

5

, 21.

8

, 22.

3

, 23.

1

, 24.

10

, 25.

9

, 26.

6

, 27.

7

K_{2} O

+

N_{2} ↑

Uzgodnij poniższe równania reakcji.

$8$ , $2$ , $1$ , $1$ , $6$ , $10$ , $3$ , $6$ , $3$ , $8$ , $2$ , $10$ , $2$ , $7$ , $2$ , $4$ , $9$ , $4$ , $5$ , $9$ , $1$ , $7$ , $2$ , $4$ , $5$ , $5$ , $3$

............ ${HNO}_{3} \overset{światło}{\to}$ ............ ${NO}_{2} + O_{2} +$ ............ $H_{2} O$

............ $Na +$ ............ ${KNO}_{3} \to K_{2} O +$ ............ ${Na}_{2}$

Ćwiczenie 7

Ze względu na nietrwałość kwasu azotowego( $III$ ), ulega on reakcji rozkładu. Przyczyną może być zatężanie jego roztworu. Poniżej przedstawiono schemat reakcji rozkładu kwasu azotowego( $III$ ).

{HNO}_{2} \to {HNO}_{3} + NO + H_{2} O

RpxqSvBOWUasv

a) Uzupełnij równania bilansu jonowo-elektronowego.

Reakcja utleniania:

{HNO}_{2}

+

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

\to

{NO}_{3}^{-}

+

2

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

+

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

Reakcja redukcji:

{HNO}_{2}

+

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

+

H_{3} O^{+}

\to

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

+

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

{HNO}_{3}

, 2.

4

, 3.

1

, 4.

NO

, 5.

H_{2} O

, 6.

3

, 7.

H_{2} O

, 8.

H_{3} O^{+}

, 9.

e^{-}

, 10.

2

, 11.

3

, 12.

e^{-}

, 13.

2

| \cdot 2

$H_{3} O^{+}$ , $3$ , $2$ , $NO$ , $1$ , $2$ , $e^{-}$ , $4$ , ${HNO}_{3}$ , $H_{2} O$ , $H_{2} O$ , $e^{-}$ , $3$

a) Uzupełnij równania bilansu jonowo-elektronowego.

Reakcja utleniania:

${HNO}_{2} +$ ........................ $\to {NO}_{3}^{-} + 2$ ............ $+$ ........................

Reakcja redukcji:

${HNO}_{2} +$ ........................ $+ H_{3} O^{+} \to$ ............ $+$ ........................ $| \cdot 2$

R169wgl4upB2q

b) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w omawianym równaniu reakcji (jeśli współczynnik jest równy

1

– wstaw umownie cyfrę

1

).

1.

3

, 2.

5

, 3.

4

, 4.

4

, 5.

1

, 6.

2

, 7.

2

, 8.

2

, 9.

1

, 10.

4

, 11.

5

, 12.

1

, 13.

5

, 14.

3

{HNO}_{2}

\to

3

, 2.

5

, 3.

4

, 4.

4

, 5.

1

, 6.

2

, 7.

2

, 8.

2

, 9.

1

, 10.

4

, 11.

5

, 12.

1

, 13.

5

, 14.

3

{HNO}_{3}

+

3

, 2.

5

, 3.

4

, 4.

4

, 5.

1

, 6.

2

, 7.

2

, 8.

2

, 9.

1

, 10.

4

, 11.

5

, 12.

1

, 13.

5

, 14.

3

NO

+

3

, 2.

5

, 3.

4

, 4.

4

, 5.

1

, 6.

2

, 7.

2

, 8.

2

, 9.

1

, 10.

4

, 11.

5

, 12.

1

, 13.

5

, 14.

3

H_{2} O

$4$ , $2$ , $2$ , $5$ , $5$ , $1$ , $5$ , $3$ , $1$ , $4$ , $3$ , $2$ , $1$ , $4$

b) Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w omawianym równaniu reakcji (jeśli współczynnik jest równy 1 – wstaw umownie cyfrę 1).

............ ${HNO}_{2} \to$ ............ ${HNO}_{3} +$ ............ $NO +$ ............ $H_{2} O$

RhavypBBEWl4C

${HNO}_{3}$ , ${HNO}_{3}$ , ${HNO}_{2}$ , ${HNO}_{2}$

c) Oceń, która z drobin (jon/cząsteczka) pełni w reakcji rolę

utleniacza: ............;

reduktora: .............

R17DEOW4gYrC2

reakcja dysocjacji, reakcja dysproporcjonowania

d) Podaj nazwę reakcji, w której tylko jeden pierwiastek zmienia stopień utlenienia. Część jego atomów obniża stopień utlenienia, a część podwyższa.

Jest to:.......................................................

\overset{III}{{HNO}_{2}} \to \overset{V}{{HNO}_{3}} + \overset{II}{NO} + H_{2} O

Reakcja utleniania:

\overset{III}{{HNO}_{2}} + 4 H_{2} O ⟶ \overset{V}{N} {O_{3}}^{-} + 2 e^{-} + 3 H_{3} O^{+}

Reakcja redukcji:

\overset{III}{{HNO}_{2}} + 1 e^{-} + H_{3} O^{+} \to \overset{II}{N} O + 2 H_{2} O | \cdot 2

\bar{3 {HNO}_{2} + 2 e^{-} + 2 {OH}^{-} \to {HNO}_{3} + NO + 2 e^{-} + 2 {OH}^{-} + H_{2} O}

3 {HNO}_{2} \to {HNO}_{3} + NO + H_{2} O

Utleniacz: ${HNO}_{3}$ .
Reduktor: ${HNO}_{3}$ .
Jest to reakcja dysporporcjonowania.

Ćwiczenie 8

Azot jest jednym z kluczowych składników pokarmowych roślin. Jednak jego cząsteczki, które występują w powietrzu, są dla nich nieprzyswajalne. Przyswajalnymi formami azotu są za to jony, np. azotanowe( $V$ ) – ( ${NO}_{3}^{-}$ ). Przygotowano roztwór przeznaczony do nawożenia roślin. W tym celu rozpuszczono $0,75$ mola azotanu( $V$ ) potasu oraz $98,4 g$ azotanu( $V$ ) wapnia i uzupełniono wodą do objętości $3000 {cm}^{3}$ . Oblicz stężenie molowe anionów azotanowych( $V$ ) w otrzymanym roztworze.

RWw2Uvsc065EN

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RaLaACK1U7XJv

Azotan( $V$ ) potasu – ${KNO}_{3}$ dysocjuje w roztworze wodnym następująco:

{KNO}_{3} \overset{H_{2} O}{\to} K^{+} + {NO}_{3}^{-}

Azotan( $V$ ) wapnia – $Ca {({NO}_{3})}_{2}$

Oblicz masę molową azotanu( $V$ ) wapnia:

M_{Ca {({NO}_{3})}_{2}} = 40 \frac{g}{mol} + 2 \cdot 14 \frac{g}{mol} + 6 \cdot 16 \frac{g}{mol}

M_{Ca {({NO}_{3})}_{2}} = 40 \frac{g}{mol} + 28 \frac{g}{mol} + 96 \frac{g}{mol} = 164 \frac{g}{mol}

Oblicz liczbę moli azotanu( $V$ ) wapnia:

$I$ sposób – proporcja:

1 mol — 164 g

x — 98,4 g

x = 0,6 mol

$II$ sposób – ze wzoru:

M = \frac{m}{n}

Po przekształceniu wzoru:

n = \frac{m}{M}

n = \frac{98,4 g}{164 \frac{g}{mol}} = 0,6 mol

Azotan( $V$ ) wapnia – $Ca {({NO}_{3})}_{2}$ dysocjuje w roztworze wodnym następująco:

Ca {({NO}_{3})}_{2} \overset{H_{2} O}{\to} {Ca}^{2 +} + 2 {NO}_{3}^{-}

Analizując równanie dysocjacji, możemy stwierdzić, że: $0,6$ mol azotanu( $V$ ) wapnia dysocjuje, a w wyniku dysocjacji powstaje $0,6$ mol kationów wapnia i $1,2$ mol anionów azotanowych( $V$ ).

Całkowita liczba moli anionów azotanowych( $V$ ) w roztworze: $0,75 mol + 1,2 mol = 1,95 mol$

Objętość roztworu: $3000 {cm}^{3} = 3,0 {dm}^{3}$

Oblicz stężenie molowe ${NO}_{3}^{-}$ .

$I$ sposób ze wzoru:

C_{{NO}_{3}^{-}} = \frac{n_{{NO}_{3}}}{V_{roztworu}} = \frac{1,95 mol}{3,0 {dm}^{3}} = 0,65 \frac{mol}{{dm}^{3}}

$II$ sposób z proporcji:

3,0 {dm}^{3} — 1,95 mol

1 {dm}^{3} — x

x = 0,65 mol \Rightarrow C = 0,65 \frac{mol}{{dm}^{3}}

Stężenie molowe anionów azotanowych( $V$ ) wynosi $0,65 \frac{mol}{{dm}^{3}}$ .

Film edukacyjny

Dla nauczyciela