Sprawdź się
Jakie stanowiska filozoficzne można przypisać Schopenhauerowi na podstawie tego fragmentu?
Świat jako wola i przedstawienieJeśli zatem poznaliśmy samą istotę świata jako wolę, a we wszystkich zjawiskach świata poznaliśmy tylko jej przedmiotowość, i jeśli prześledziliśmy je od pozbawionego poznania parcia ciemnych sił przyrody aż po najbardziej świadome ludzkie działanie, to bynajmniej nie uchylamy się od konsekwencji, że wraz z dobrowolnym zaprzeczeniem woli, rezygnacją z niej, zniesiony zostaje także wszelki jej przejaw, owo nieustanne dążenie i owa krzątanina bez celu i spoczynku, na wszystkich szczeblach przedmiotowości, w których i dzięki którym istnieje świat, że zniesiona zostaje różnorodność stopniowo następujących po sobie form, zniesiony wraz z wolą wszelki jej przejaw, a wreszcie także ogólne formy czasu i przestrzeni oraz ostatnia, podstawowa ich forma, podmiot i przedmiot. Nie ma woli, nie ma też przedstawienia, nie ma świata.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, tłum. J. Garewicz, Warszawa 2009, s. 616–621.
- Woluntaryzm.
- Idealizm.
- Realizm ontologiczny.
- Racjonalizm.
Uzasadnij swoją odpowiedź na poprzednie pytanie, wskazując, które tezy Schopenhauer stawia w powyższym fragmencie.
- Wola jest zasadą rzeczywistości.
- To, co rozumne, jest rzeczywiste.
- Wola podmiotu jest pierwotna wobec bytu.
- Byt jest pierwotny wobec woli człowieka i od niej niezależny.
Do podanych niżej wyjaśnień dopasuj odpowiednie pojęcie.
rozum, racjonalizm, pesymizm metafizyczny, libido, dusza
| Ślepe, niepowstrzymane dążenie, jakie widać już w przyrodzie nieorganicznej i roślinnej, i ich prawach, a także w wegetatywnej części naszego własnego życia. | Ponieważ wola jest rzeczą samą w sobie, wewnętrzną treścią, istotą świata, a życie, świat widomy, zjawisko jest tylko zwierciadłem woli, więc będzie ono towarzyszyło woli tak nierozerwalnie, jak ciału jego cień; a gdy istnieje wola, będzie też istniało życie, świat. |
|---|---|
2. Ponieważ wola jest rzeczą samą w sobie, wewnętrzną treścią, istotą świata, a życie, świat widomy, zjawisko jest tylko zwierciadłem woli, więc będzie ono towarzyszyło woli tak nierozerwalnie, jak ciału jego cień; a gdy istnieje wola, będzie też istniało życie, świat. Pojęcie: (tu wybierz) 1. libido, 2. dusza, 3. rozum, 4. pesymizm metafizyczny, 5. racjonalizm, 6. woluntaryzm, 7. wola.
Do podanych niżej wyjaśnień dopasuj pojęcie, do którego się odnoszą.
rozum, woluntaryzm, dusza, racjonalizm, pesymizm metafizyczny, wola, libido
1. Ślepe, niepowstrzymane dążenie, jakie widać już w przyrodzie nieorganicznej i roślinnej, i ich prawach, a także w wegetatywnej części naszego własnego życia. Pojęcie: ...........................................
2. Ponieważ wola jest rzeczą samą w sobie, wewnętrzną treścią, istotą świata, a życie, świat widomy, zjawisko jest tylko zwierciadłem woli, więc będzie ono towarzyszyło woli tak nierozerwalnie, jak ciału jego cień; a gdy istnieje wola, będzie też istniało życie, świat. Pojęcie: ...........................................
Rozpoznaj stanowisko metafizyczne, które wyraża w poniższym fragmencie Schopenhauer, i uzasadnij swoją odpowiedź.
Świat jako wola i przedstawienieBezpośrednio dany jest nam zawsze tylko brak, tj. ból. Zaspokojenie natomiast i uciechę możemy poznać tylko pośrednio, przez przypomnienie poprzednich cierpień i wyrzeczeń, które się wraz z nimi skończyły. Stąd bierze się, że naprawdę nie zdajemy sobie sprawy z dóbr i zalet, jakie rzeczywiście posiadamy, ani ich nie cenimy, lecz sądzimy, że tak być musi; uszczęśliwiają bowiem zawsze tylko negatywnie, oddalając od nas cierpienia. Dopiero gdy je utracimy, czujemy ich wartość; albowiem brak, niedostatek, cierpienie są czymś pozytywnym, co bezpośrednio daje o sobie znać.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, tłum. J. Garewicz, Warszawa 2009, s. 485–488.
Zdecyduj, które ze stwierdzeń odnoszących się do tekstu Schopenhauera są prawdziwe, a które fałszywe.
| zdanie | prawda | fałsz |
| Według tekstu Schopenhauera byt jest rozumny. | □ | □ |
| Woluntaryzm Schopenhauera przeciwstawia się racjonalizmowi. | □ | □ |
| Woluntaryzm Schopenhauera przeciwstawia się idealizmowi. | □ | □ |
| Schopenhauer jest przedstawicielem irracjonalizmu. | □ | □ |
Spośród wszystkich określeń wybierz te, które można połączyć z idealizmem niemieckim, i te, które odnoszą się do filozofii Schopenhauera.
racjonalizm, rozum, irracjonalizm, wola, woluntaryzm, świat jest zwierciadłem woli, podział na przedmiot i podmiot jest etapem rozwoju Ducha obiektywnego, idealizm obiektywny, Duch, idealizm transcendentalny, podmiot ustanawia przedmiot poznania
| idealizm niemiecki | |
|---|---|
| idealizm Schopenhauera |
Wyjaśnij, na czym polega zasadnicza różnica między idealizmem Schopenhauera a poglądami innych przedstawicieli idealizmu niemieckiego, takich jak Kant lub Hegel.
Odwołując się do poniższego fragmentu, wykaż, że Schopenhauer jest idealistą.
Świat jako wola i przedstawienieTym, co powszechnie przyjmuje się jako coś pozytywnego, a co nazywany bytem i czego negację wyraża pojęcie nicości w jego najogólniejszym sensie, jest właśnie świat jako przedstawienie, wykazałem zaś, że jest on przedmiotowością woli jako jej zwierciadło. Tą wolą i tym światem jesteśmy także my sami i do niego przynależy w ogóle przedstawienie jako jedna z jego stron; formą tego przedstawienia jest przestrzeń i czas, dlatego z tego punktu widzenia wszystko musi być gdzieś i kiedyś. Do przedstawienia zalicza się następnie także pojęcie, materiał filozofii, a wreszcie słowo, znak pojęcia. Zaprzeczenie, zniesienie, odwrócenie woli są także zniesieniem i zanikiem świata, jej zwierciadła. Gdy nie dostrzegamy jej już w tym zwierciadle, pytamy daremnie, dokąd się obróciła, i narzekamy wtedy, że zagubiła się w nicości, bo nie ma dla niej już żadnego „gdzie” ani „kiedy”.
Źródło: Arthur Schopenhauer, Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, tłum. J. Garewicz, Warszawa 2009, s. 616–621.