Sprawdź się
Zaznacz poprawne odpowiedzi. Jaką rolę odgrywa muzyka w spektaklu Król Edyp?
Przeczytaj treść pierwszej pieśni Chóru Króla Edypa i zaznacz na czerwono fragmenty, które zostały włączone do sztuki. Zastanów się, czemu może służyć pominięcie pewnych fragmentów w adaptacji.
Reżyser zrezygnował z występów chóru — śpiewu i pantomimy. Odpowiedz na pytanie, czemu może służyć taki zabieg?
Scharakteryzuj krótko innowacje, jakie wprowadził reżyser do adaptacji i oceń ich wartość dla tekstu.
Autorzy sztuki pokazują Edypa wchodzącego po schodach. W sensie dosłownym momenty te mają swoje uzasadnienie fabularne — Edyp „chowa się” w pałacu po rozmowach przeprowadzanych na placu. Jednak w drugim ujęciu schody mają również znaczenie symboliczne. Zastanów się i napisz, co symbolizują w sztuce Laco Adamika schody.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu na temat kostiumu w teatrze greckim. Zwróć uwagę na stroje, jakie noszą bohaterowie sztuki Laco Adamika. Zastanów się i napisz, co te dwa rodzaje kostiumów mają wspólnego, a co je różni – co mogą symbolizować stroje w sztuce Adamika?
Dzieje teatruUżywając najprostszych terminów możemy powiedzieć, że podstawowym składnikiem stroju był chiton, luźna szata spływająca od szyi do kostek. Oczywiście, chiton noszono również w życiu codziennym, jednak sceniczny odróżniał się od zwykłego kilkoma szczegółami. 1. Ateńczycy unikali rękawów, uważając je za objaw degeneracji i zniewieściałości. Natomiast strój sceniczny posiadał rękawy długie aż do przegubu dłoni. 2. Podczas gdy zwykły chiton był przepasany w talii, na scenie pas noszono tuż pod piersiami. Przypisać to należy, jak zobaczymy, chęci przesadnego podwyższania wzrostu aktora tragicznego. 3. Chiton taki, zamiast się składać z materiałów białych lub jednobarwnych, często odznaczał się wieloma jaskrawymi barwami i bywał ozdobiony bądź wzorami konwencjonalnymi, bądź też malowanymi zwierzętami, figurami lub formami symbolicznymi. To bogactwo kolorów należy zawsze mieć na uwadze, kiedy się mówi o „posągowym” charakterze klasycznych przedstawień ateńskich.
Na chiton narzucano płaszcz - himation albo chlamys. Pierwszy z nich stanowił długie okrycie zarzucane na prawe ramię, drugi — krótki płaszcz zarzucany na ramię lewe. Oba, podobnie jak chiton, odznaczały się wspaniałymi barwami, sądząc zaś z opisu Polluxa możemy zaryzykować przypuszczenie, że kolorów używano dla efektów symbolicznych. Tak na przykład zdaje się, że ciemne lub przyćmione barwy oznaczały smutek lub żałobę (symbolika uczuć) i że królowe nosiły stroje, w których purpura odgrywała rolę dominującą (symbolika stanowiska). Według wszelkiego prawdopodobieństwa środki te były pomocne greckim dramaturgom przy kreśleniu charakteru i stanu duszy. Nie da się też zaprzeczyć, że o ile normalnie wszystkie główne postaci w greckiej tragedii nosiły owe konwencjonalne kostiumy, to od czasu do czasu używano specjalnych ubiorów dla oznaczenia bądź zawodu danej osoby, bądź jej aktualnego stanu.
Źródło: Allardyce Nicoll, Dzieje teatru, oprac. Wydawnictwo PIW, Warszawa 1974, s. 34–35.
Zapoznaj się z fragment tekstu Antoniego Kępińskiego pt.: Twarz i ręka. Następnie spójrz na kadry, które w zbliżeniach ukazują twarze bohaterów tragedii. Napisz przy każdym z nich, jakie emocje może odczytać widz z ich twarzy.
Twarz i rękaW pierwszym zetknięciu z drugim człowiekiem najważniejsza jest twarz. Stwierdzenie to odnosi się z dużym prawdopodobieństwem również do zwierząt, przynajmniej wyższych.[...] Należy przypuszczać, że u wyższych przynajmniej kręgowców głowa jest istotnym czynnikiem we wzajemnym rozpoznawaniu się i w rozpoznawaniu podstawowych stanów emocjonalnych. Na pewno jest tak u człowieka — „twarz” jest jego legitymacją. [...] Twarz pozwala zidentyfikować nie tylko osobę, lecz też jej reakcje emocjonalne. Twarz jest najważniejszą częścią „społecznego zwierciadła”. W niej każdy może obejrzeć samego siebie. Z wyrazu twarzy orientuje się, jak go „odbiera” druga osoba. Twarz jest może jednym z najważniejszych elementów w dynamice stosunków międzyludzkich. Według niej człowiek rozeznaje się w reakcjach emocjonalnych swego partnera, co pozwala mu przyjąć odpowiednią wobec niego postawę. Jest to pewnego rodzaju wymiana bardzo istotnych informacji, bo tyczących zasadniczego nastawienia uczuciowego,[...] „Twarz nie kłamie”; łatwiej jest pokierować reakcjami ruchowymi innego typu, np. ruchami rąk, całego ciała itp. reakcjami werbalnymi, niż mimiką twarzy.
Źródło: Antoni Kępiński, Twarz i ręka, [w:] Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja nr 2 (32), 1977, s. 9–34.