Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

RPWQNY6xk7V0H1

Ćwiczenie 1

Wskaż zdanie prawdziwe.

Kwas etanowy nie reaguje z tlenkiem miedzi(II).
Rozpuszczalne w wodzie kwasy karboksylowe reagują z niektórymi metalami.
Kwas węglowy jest mocniejszy niż kwas etanowy.

RkX6a5S4Mx2iC1

Ćwiczenie 2

Wskaż zdanie fałszywe.

W wyniku reakcji magnezu z kwasem etanowym powstaje sól, etanian magnezu i wodór.
W wyniku reakcji litu z kwasem propanowym powstaje sól, propanian litu i woda.
W wyniku reakcji tlenku sodu z kwasem benzoesowym powstaje sól, benzoesan sodu i woda.
W wyniku reakcji wodorotlenku potasu z kwasem metanowym powstaje sól, metanian potasu i woda.

RIgvnD8qi0kMF2

Ćwiczenie 3

Podaj nazwy pojęć do podanych poniżej definicji. Odpowiedź zapisz małymi literami.

Nazwa pojęcia	Definicja
	liczba wyrażona w procentach lub w ułamku, ukazująca stosunek cząsteczek, które rozpadły się na jony podczas dysocjacji elektrolitycznej, do liczby cząsteczek wprowadzonej do roztworu
	stała równowagi chemicznej procesu dysocjacji jest charakterystyczna dla danego elektrolitu; jej wartość jest bezwymiarowa

Rm6rIpMMm7sPc2

Ćwiczenie 4

Oceń prawdziwość zdań, zaznaczając w kolumnie Prawda – gdy zdanie jest prawdziwe, lub w kolumnie Fałsz – gdy zdanie jest fałszywe.

Zdanie	Prawda	Fałsz
Niektóre sole wyższych kwasów karboksylowych to mydła.	□	□
Heksadekanian (palmitynian) sodu powstaje w wyniku reakcji kwasu heksadekanowego (palmitynowego) z wodorotlenkiem sodu.	□	□
Kwas etanowy jest mocniejszy niż kwas metanowy.	□	□
W wyniku reakcji kwasu karboksylowego z wodorkiem sodu powstaje sól kwasu karboksylowego oraz wodór.	□	□
Sole kwasów tłuszczowych powstają w reakcji kwasów tłuszczowych z metalami.	□	□

REYZuQkBOGNkp21

Ćwiczenie 5

Przyporządkuj ogólną nazwę reakcji do konkretnego przykładu równania reakcji. reakcja kwasu karboksylowego z metalem Możliwe odpowiedzi: 1.

{CH}_{3} {CONH}_{2} + NaOH \overset{H_{2} O}{\to} {CH}_{3} COONa + {NH}_{3}

, 2.

2 HCOOH + K_{2} O \to 2 HCOOK + H_{2} O

, 3.

Mg + 2 HCOOH \to {(HCOO)}_{2} Mg + H_{2}

reakcja kwasu karboksylowego z tlenkiem metalu Możliwe odpowiedzi: 1.

{CH}_{3} {CONH}_{2} + NaOH \overset{H_{2} O}{\to} {CH}_{3} COONa + {NH}_{3}

, 2.

2 HCOOH + K_{2} O \to 2 HCOOK + H_{2} O

, 3.

Mg + 2 HCOOH \to {(HCOO)}_{2} Mg + H_{2}

reakcja amidu pierwszorzędowego z wodorotlenkiem metalu Możliwe odpowiedzi: 1.

{CH}_{3} {CONH}_{2} + NaOH \overset{H_{2} O}{\to} {CH}_{3} COONa + {NH}_{3}

, 2.

2 HCOOH + K_{2} O \to 2 HCOOK + H_{2} O

, 3.

Mg + 2 HCOOH \to {(HCOO)}_{2} Mg + H_{2}

Przyporządkuj ogólną nazwę reakcji do konkretnego przykładu równania reakcji.

<span aria-label="C H indeks dolny, trzy, koniec indeksu dolnego, C O N H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, plus, N a O H H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O powyżej, strzałka, C H indeks dolny, trzy, koniec indeksu dolnego, C O O N a, plus, N H indeks dolny, trzy, koniec indeksu dolnego, strzałka do góry" role="math"><math><msub><mi>CH</mi><mn>3</mn></msub><mspace width="-0.4em"></mspace><msub><mi>CONH</mi><mn>2</mn></msub><mo>+</mo><mi>NaOH</mi><mover><mo>→</mo><mrow><mo> </mo><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo> </mo><mo> </mo><mo> </mo></mrow></mover><msub><mi>CH</mi><mn>3</mn></msub><mspace width="-0.2em"></mspace><mi>COONa</mi><mo>+</mo><msub><mi>NH</mi><mn>3</mn></msub><mi>↑</mi></math></span>, <span aria-label="M g, plus, dwa H C O O H, strzałka, nawias H C O O zamknięcie nawiasu indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, M g, plus, H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, strzałka do góry" role="math"><math><mo> </mo><mi>Mg</mi><mo>+</mo><mn>2</mn><mo> </mo><mi>HCOOH</mi><mo>→</mo><mo>(</mo><mi>HCOO</mi><msub><mo>)</mo><mn>2</mn></msub><mi>Mg</mi><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mo>↑</mo></math></span>, <span aria-label="dwa H C O O H, plus, K indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O, strzałka, dwa H C O O K, plus, H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O" role="math"><math><mn>2</mn><mo> </mo><mi>HCOOH</mi><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">K</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mo>→</mo><mn>2</mn><mo> </mo><mi>HCOOK</mi><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><mi mathvariant="normal">O</mi></math></span>

reakcja kwasu karboksylowego z metalem
reakcja kwasu karboksylowego z tlenkiem metalu
reakcja amidu pierwszorzędowego z wodorotlenkiem metalu

R1GRU5ldRRIi63

Ćwiczenie 6

Uzupełnij poniższe równania reakcji, przenosząc związki i liczby w odpowiednie miejsca, w taki sposób, by równania były prawidłowe i zgodne stechiometrycznie. 1. 1.

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

+

NaOH

\overset{H_{2} O}{\to}

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

+

{NH}_{3}

Mg

+

2

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

\to

{(HCOO)}_{2} Mg

+

H_{2} ↑

CuO

+

2

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

\to

{({CH}_{3} COO)}_{2} Cu

+

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

{CH}_{3} COOH

+

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

\to

{CH}_{3} COONa

+

H_{2} ↑

2

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

+

K_{2} O

\to

2

HCOOK

+

HCOOH

, 2.

H_{2} O

, 3.

{CH}_{3} COOH

, 4.

NaH

, 5.

{CH}_{3} {CONH}_{2}

, 6.

H_{2} O

, 7.

{CH}_{3} COONa

, 8.

HCOOH

Uzupełnij poniższe równania reakcji, przenosząc związki i liczby w odpowiednie miejsca, w taki sposób, by równania były prawidłowe i zgodne stechiometrycznie.

${CH}_{3}$ , ${CH}_{3}$ , $HCOOH$ , ${CH}_{3}$ , $2$ , $NaH$ , $H_{2} O$ , $HCOOH$

1. ................ $+ NaOH \overset{H_{2} O}{\to}$ ................ $+ {NH}_{3} ↑$
2. $Mg +$ ................ ................ $\to (HCOO)_{2} Mg + H_{2} ↑$
3. $CuO +$ $2$ ................ $\to ({CH}_{3}$ ................
4. ${CH}_{3}$ ................ $\to {CH}_{3}$
5. $2$ ................ $+ K_{2} O \to 2 HCOOK + H_{2} O$

Ćwiczenie 7

Na podstawie metod poznanych w dzisiejszym materiale zaproponuj dwa sposoby otrzymania mrówczanu magnezu

R1HW5v8RR8CWX

I sposób

II sposób

Reakcja kwasu karboksylowego z metalem.
$Mg + 2 HCOOH \to {(HCOO)}_{2} Mg + H_{2} ↑$
Reakcja kwasu karboksylowego z tlenkiem metalu.
$2 HCOOH + MgO \to {(HCOO)}_{2} Mg + H_{2} O$

Ćwiczenie 8

W wyniku reakcji $7,5 g$ kwasu monokarboksylowego z sodem wydzieliło się $1,4 {dm}^{3}$ wodoru. Reakcja przebiegała w warunkach normalnych. Ustal wzór oraz nazwę zalecaną kwasu, który wziął udział w opisanej powyżej reakcji.

RuMKUyG2FzaiC

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RThpznhrq1J18

2 Na + 2 R COOH \to 2 R

Rozwiązanie:

V_{H_{2}} = 1,4 {dm}^{3}

m_{R COOH} = 7,5 g

Przeliczenie objętości wodoru na liczbę moli – korzystamy z informacji o warunkach normalnych:

22,4 {dm}^{3} — 1 mol

1,4 {dm}^{3} — x

x = 0,0625 mol

Ułożenie proporcji w oparciu o równanie reakcji:

$y$ – masa molowa kwasu monokarboksylowego

2 Na + {2 R COOH}_{7,5 g}^{2 mole \cdot y} \to 2 R COONa + {H_{2}}_{0,0625 mol}^{1 mol}

2 mol y — 1 mol wodoru

7,5 g kwasu — 0,0625 mol wodoru

2 mol y = \frac{7, 5 g}{0, 0625 mol}

2 mol y = 120 g

y = 60 \frac{g}{mol}

M_{R COOH} = 60 \frac{g}{mol}

Masa molowa grupy karboksylowej:

M_{(COOH)} = 12 \frac{g}{mol} + 2 \cdot 16 \frac{g}{mol} + 1 \frac{g}{mol} = 45 \frac{g}{mol}

Masa molowa części alkilowej:

M_{(R)} = z

z + 45 \frac{g}{mol} = 60 \frac{g}{mol}

z = 15 \frac{g}{mol}

Analiza mas molowych różnych części alkilowych:

M_{({CH}_{3})} = 12 \frac{g}{mol} + 1 \frac{g}{mol} \cdot 3 = 15 \frac{g}{mol}

M_{(C_{2} H_{5})} = 12 \frac{g}{mol} \cdot 2 + 5 \frac{g}{mol} = 24 \frac{g}{mol} + 5 \frac{g}{mol} = 29 \frac{g}{mol}

${CH}_{3} COOH$ – kwas octowy

Animacja

Dla nauczyciela