Jan Kochanowski Tren I

WszytkiWszytkiWszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowełzy Heraklitowełzy Heraklitowe
I lamenty, i skargi Symonidowelamenty, i skargi Symonidowelamenty, i skargi Symonidowe,
Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania
I żale, i frasunkifrasunkifrasunki, i rąk łamania,
Wszytki a wszytki zarazzarazzaraz w dom sie mój nościew dom sie mój nościew dom sie mój noście,
A mnie płakaćpłakaćpłakać mej wdzięcznejwdzięcznejwdzięcznej dziewki pomościepomościepomoście,
Z którą mię niepobożnaniepobożnaniepobożna śmierć rozdzieliła
I wszytkich moich pociechpociechapociech nagle zbawiłazbawiłazbawiła.
Tak więc smok, upatrzywszy gniazdo kryjomekryjomekryjome,
Słowiczki lichelicheliche zbiera, a swe łakome
Gardło pasie; tym czasem matka szczebiece
UbogaubogaUboga, a na zbójcę co raz sie miecemiece siesie miece.
PróznopróznoPrózno, bo i na samęna samę (…) zmierzana samę okrutnik zmierza,
A ta nieboganieboganieboga ledwe umyka pierzaledwe umyka pierzaledwe umyka pierza.
„Prózno płakać” – podobno drudzy rzeczecie.
Cóż, prze Bóg żywyprze Bóg żywyprze Bóg żywy, nie jest prózno na świecie?
Wszystko prózno; macamy, gdzie miękcej w rzeczy,
A onomacamy, gdzie miękcej w rzeczy, a ono…ono wszędywszędywszędy ciśnie: błąd wiek człowieczybłąd wiek człowieczybłąd wiek człowieczy.
Nie wiem, co lżej: czy w smutku jawnie żałować,
Czyli sie z przyrodzeniemprzyrodzenieprzyrodzeniem gwałtem mocowaćgwałtem mocowaćgwałtem mocować.

tren1 Źródło: Jan Kochanowski, Tren I.

Łukasz Górnicki Tren na śmierć żony

By płacz, najmilsza moja, mógł mi cię powrócić,
A to, co się już stało, chciał Bóg nazad wrócić,
Wylałbym wszystkie me łzy, aby się zmiłował
Bóg, a żywotem ciebie, mnie tobą darował.
Ale cóż ja to mówię! A więc już mej drogiej
Nie płakać, iż nie może zbyć rąk śmierci srogiej?
Płakać i nader płakać płaczem nieskończonym,
Jako Nijobe dziatek płakała swych onym;
Bo dlatego w żywocie Pan Bóg mnie zachował,
Żebym twych postradanych cnót znacznie żałował.
O moja droga żono, wierz mi, żeć dbam mało
O ten świat opłakany, gdy mi cię nie stało.
Takąś ty mnie po sobie teskność zostawiła,
Że ta słoneczna światłość najmniej mi niemiła.
Kto me maluczkie dziatki do cnoty powiedzie,
Gdy młodość jest podobna chodowi po ledzie?
Kto tak będzie dozorny, kto pilny, kto dbały,
Żeby me dziatki, jako ty, nie próżnowały?
A tym, co są u piersi, twą jedną osobą
Znikło wszystko - by mogły, biegłyby za tobą.
Wiek niedojrzałyś miała, lecz dojrzałą cnotę
I, co do tego trzeba, ku Bogu ochotę.
Nie było nic, czego bym w tobie nie miłował,
Przeto żaden mąż barziej żony nie żałował.
Wiemci, miła, że na cię nie przyszło nic złego
Śmiercią - owszem, dostałaś żywota lepszego.
Ale ja, gdy na twoje wspomnę piękne sprawy,
Żal nieznośny z mych oczu wyciska płacz krwawy.
O śmierci krwi niesyta, czemuś nie zabiła
Mnie, abym dał swój żywot za tę, co mi miła?
I podobniej mnie było w leciech podeszłego
Wziąć niż tę, co nie miała roku trzydziestego.
Aleś i tak, złośliwa, mnie nie ominęła,
Boś w ciele mojej lubej mnie więtszą część wzięła.
Dokonaj już, bezecna, a tym mnie przeprosisz,
Gdy tak mnie jako żonę twą ostrą pokosisz.

cw3 Źródło: Łukasz Górnicki, Tren na śmierć żony.