Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Uzupełnij poniższą tabelę.

RPHwkLfLocKxH

1, 1, >1, >1, 1, >1, >1, Jednorodny heterogeniczny, Niejednorodny homogeniczny, Ziarna kwarcu, >1

Liczba składników w układzie	Liczba faz	Nazwa układu	Przykład
1	1		Ziarna kwarcu
1	>1	Jednorodny heterogeniczny
>1		Niejednorodny homogeniczny
>1	>1

R1V0pDYkAD79B1

Ćwiczenie 2

Połącz w pary poniższe pojęcia z ich wyjaśnieniem.

dział fizyki badający efekty energetyczne przemian fizycznych i chemicznych, wszystkie substancje biorące udział w danej reakcji chemicznej, elementy zewnętrzne nie biorące udziału w reakcji, miara nieuporządkowania układu i rozproszenie energii

termodynamika
układ
otoczenie
entropia

Ćwiczenie 3

Spośród poniższych reakcji zdecyduj, które przebiegają w układzie homogenicznym, a które w heterogenicznym.

RjgPaUpkSlSux

Układ homogeniczny
Układ heterogeniczny

Ćwiczenie 4

Spośród poniższych przykładów procesów sklasyfikuj, które to przemiany fizyczne, a które przemiany chemiczne.

RgiJpk4YuzlY2

Przemiany fizyczne Możliwe odpowiedzi: 1.

H_{2} O_{(c)} \to H_{2} O_{(g)}

, 2.

2 H_{2_{(g)}} + O_{2_{(g)}} \to 2 H_{2} O_{(c)}

, 3.

3 H_{2_{(g)}} + N_{2_{(g)}} \to 2 {NH}_{3}_{(g)}

, 4.

S_{α} \to S_{β}

, 5.

N_{2_{(g)}} + O_{2_{(g)}} \to 2 {NO}_{2}_{(g)}

, 6.

C_{(grafit)} \to C_{(diament)}

, 7.

2 {KClO}_{3_{(s)}} \to 2 {KCl}_{s} + 3 O_{2_{(g)}}

, 8. Liofilizacja żywności Przemiany chemiczne Możliwe odpowiedzi: 1.

H_{2} O_{(c)} \to H_{2} O_{(g)}

, 2.

2 H_{2_{(g)}} + O_{2_{(g)}} \to 2 H_{2} O_{(c)}

, 3.

3 H_{2_{(g)}} + N_{2_{(g)}} \to 2 {NH}_{3}_{(g)}

, 4.

S_{α} \to S_{β}

, 5.

N_{2_{(g)}} + O_{2_{(g)}} \to 2 {NO}_{2}_{(g)}

, 6.

C_{(grafit)} \to C_{(diament)}

, 7.

2 {KClO}_{3_{(s)}} \to 2 {KCl}_{s} + 3 O_{2_{(g)}}

, 8. Liofilizacja żywności

<span aria-label="N indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, plus, O indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, strzałka, dwa N O indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego" role="math"><math><msub><mi mathvariant="normal">N</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>→</mo><mn>2</mn><mo> </mo><msub><msub><mi>NO</mi><mn>2</mn></msub><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></math>, <math><msub><mi mathvariant="normal">S</mi><mi mathvariant="normal">α</mi></msub><mo>→</mo><msub><mi mathvariant="normal">S</mi><mi mathvariant="normal">β</mi></msub></math>, <math><msub><mi mathvariant="normal">C</mi><mrow><mo>(</mo><mi>grafit</mi><mo>)</mo></mrow></msub><mo>→</mo><msub><mi mathvariant="normal">C</mi><mrow><mo>(</mo><mi>diament</mi><mo>)</mo></mrow></msub></math>, <span aria-label="dwa H indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, plus, O indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, strzałka, dwa H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O indeks dolny, nawias c zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego" role="math"><math><mn>2</mn><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>→</mo><mn>2</mn><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">c</mi><mo>)</mo></mrow></msub></math>, <span aria-label="H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O indeks dolny, nawias c zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, strzałka, H indeks dolny, dwa, koniec indeksu dolnego, O indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego" role="math"><math><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">c</mi><mo>)</mo></mrow></msub><mo>→</mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><mn>2</mn></msub><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></math>, <span aria-label="trzy H indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, plus, N indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, strzałka, dwa N H indeks dolny, trzy, koniec indeksu dolnego, indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego" role="math"><math><mn>3</mn><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">H</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>+</mo><msub><mi mathvariant="normal">N</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>→</mo><mn>2</mn><mo> </mo><msub><msub><mi>NH</mi><mn>3</mn></msub><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></math>, Liofilizacja żywności, <span aria-label="dwa K C l O indeks dolny, trzy indeks dolny, nawias s zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego, strzałka, dwa K C l indeks dolny, s, koniec indeksu dolnego, plus, trzy O indeks dolny, dwa indeks dolny, nawias g zamknięcie nawiasu, koniec indeksu dolnego, koniec indeksu dolnego" role="math"><math><mn>2</mn><mo> </mo><msub><mi>KClO</mi><msub><mn>3</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">s</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub><mo>→</mo><mn>2</mn><mo> </mo><msub><mi>KCl</mi><mi mathvariant="normal">s</mi></msub><mo>+</mo><mn>3</mn><mo> </mo><msub><mi mathvariant="normal">O</mi><msub><mn>2</mn><mrow><mo>(</mo><mi mathvariant="normal">g</mi><mo>)</mo></mrow></msub></msub></math>

Przemiany fizyczne
Przemiany chemiczne

R1c9eEdFdVCXX2

Ćwiczenie 5

Czym jest faza?

Faza jest to forma występowania materii, która jest jednolita w całej swojej objętości pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych, oddzielona od pozostałych części układu wyraźnymi granicami.
Faza jest to forma występowania materii, która jest jednolita w całej swojej objętości pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych, nie jest ona oddzielona od pozostałych części układu wyraźnymi granicami.
Faza jest to forma występowania materii, która jest jednolita w całej swojej objętości wyłącznie pod względem właściwości fizycznych, oddzielona od pozostałych części układu wyraźnymi granicami.

Ćwiczenie 6

Odpowiedz na pytania.

R1VcdGVcMKWFt2

Jakie są rodzaje faz?

Podaj przykład zmiany fazy.

Ćwiczenie 7

Na podstawie poniższego schematu, ilustrującego doświadczenie, odpowiedz na pytania.

Na podstawie opisu schematu, ilustrującego doświadczenie, odpowiedz na pytania.

Rcl4fll9LsOtF

Ilustracja przedstawiająca aparat Hofmanna zbudowany z naczynia składającego się z dwóch zamkniętych, podłużnych, pionowych, szklanych rurek zanurzonych w naczyniu z wodą. Z prawej strony przy prawej pionowej rurce u dołu znajduje się anoda oznaczona plusem, zaś przy lewej katoda oznaczona minusem. Poziom wody w prawej rurce jest wyżej niż w lewej rurce. W wyniku zamknięcia układu i przyłożenia napięcia zachodzi elektroliza wody. Na katodzie proces redukcji, którego produktem jest cząsteczkowy wodór. Na anodzie proces utlenienia, którego produktem jest cząsteczkowy tlen. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RQ4qSkb43ImoM

Jakiej przemiany dotyczy doświadczenie?

Jaki efekt energetyczny obserwuje się w trakcie doświadczenia?

Jaki układ jest na początku doświadczenia, a jaki na końcu?

Zapisz równanie równanie reakcji chemicznej.

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1V58Q2IC21eP

Doświadczenie dotyczy przemiany chemicznej elektrolitycznego otrzymywania wodoru i tlenu z wody.

Reakcja jest przykładem reakcji endotermicznej.

Na początku doświadczenia mamy czystą substancję i tym samym układ homogeniczny, a na końcu mieszaninę gazów, również w układzie homogenicznym.

2 H_{2} O_{(c)} \to 2 H_{2_{(g)}} + O_{2_{(g)}}

Ćwiczenie 8

Oblicz liczbę składników niezależnych oraz liczbę stopni swobody układu dla poniższej reakcji:

{NH}_{4} {HCO}_{3_{(s)}} ⇄ {NH}_{3_{(g)}} + {CO}_{2_{(g)}} + H_{2} O_{(g)}

RtfD1A14Q4ozI

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RTgsYXbj0lmAP

Liczba składników dla powyższej reakcji wynosi 4.

${NH}_{4}$ ;
${NH}_{3}$ ;
${CO}_{2}$ ;
$H_{2} O$ .

Mamy do czynienia z 1 równaniem.

Zatem liczba składników niezależnych wynosi:

n = 4 – 1 = 3

Liczba faz wynosi 2.

faza stała: ${NH}_{4}$ ;
faza gazowa: ${NH}_{3}$ , ${CO}_{2}$ , $H_{2} O$ .

Zatem, liczba stopni swobody:

s = n – f + 2 = 3 - 2 + 2 = 3

Ćwiczenie 9

Na podstawie poniższego rysunku, opisz doświadczenie pozwalające zobrazować przykład układu homogenicznego i heterogenicznego.

Na podstawie opisu rysunku, opisz doświadczenie pozwalające zobrazować przykład układu homogenicznego i heterogenicznego.

RzQykp6iaAMqd

Ilustracja przedstawiająca dwie zlewki. W pierwszej znajduje się woda, zaś w drugiej etanol. Do obu zlewek dodano siarczan(VI) glinu. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1YNorsKgqglK

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1duXJH56pVrj

Ćwiczenie 10

Na podstawie diagramu fazowego wody, odpowiedz na poniższe pytania.

Na podstawie opisu diagramu fazowego wody, odpowiedz na poniższe pytania.

RcYRwKetDA3St

Ilustracja przedstawiająca schematycznie diagram wody. Na osi pionowej zaznaczono ciśnienie p w hektopaskalach, zaś na osi poziomej temperaturę t w stopniach Celsjusza. W dolnej części pionowej osi w pobliżu początku układu współrzędnych zaczyna się krzywa, która łagodnie rośnie i dzieli układ na dwie powierzchnie. Poniżej krzywej faza gazowa, zaś powyżej ciało stałe. Krzywa zaś odpowiada współistnieniu fazy gazowej i ciała stałego. Krzywa biegnie i rozwidla się na dwie krzywe w punkcie potrójnym, w którym to współistnieją trzy fazy. Pomiędzy dwiema krzywymi znajduje się powierzchnia, której zbiór punktów odpowiada temperaturom oraz ciśnieniom, dla jakich woda występuje w fazie ciekłej. Krzywa znajdująca się po prawej stronie, idąc od początku krzywej pierwotnej, rośnie łagodnie, ma łukowaty kształt i wyznacza równowagę pomiędzy fazą ciekłą (powierzchnia powyżej krzywej) i gazową (powierzchnia poniżej krzywej). Druga krzywa rośnie gwałtownie, skierowana jest w stronę osi pionowej i wyznacza równowagę pomiędzy stanem ciekłym oraz stałym. Dla punktu potrójnego zaznaczono ciśnienie równe 6,105 hektopaskala oraz temperaturę równą 0,0075 stopnia Celsjusza. Oprócz tego zaznaczono punkt na krzywej wyznaczającej równowagę pomiędzy fazą gazową i cieką, który dopowiada ciśnieniu równemu 1013 hektopaskali oraz 100 stopni Celsjusza. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R5z8nV4UElkLM

W jakich warunkach woda występuje równocześnie w trzech stanach skupienia?

Jaka przemiana zachodzi w warunkach 1013 hPa i 100ºC?

Jak nazywają się przemiany dotyczące przejść pomiędzy ciałem stałym a gazem?

Ciśnienie w twoim domu wynosi 1013 hPa, na najwyższym szczycie Rys w Tatrach (2503 m n.p.m.) osiąga 740 hPa, a na szczycie Mount Everest (8 848 m n.p.m.) wynosi 310 hPa. Gdzie woda wrze w najniższej, a gdzie w najwyższej temperaturze?

Film edukacyjny

Dla nauczyciela