Sprawdź się
Wskaż klasyka teorii kultury popularnej.
- Dwight Macdonald
- Andy Warhol
- Sidney Verba
- Margaret Mead
Wskaż, co zalicza się do skutków homogenizacji kiczu.
- wyraźna granica między odbiorcą starszym i młodszym
- infantylizacja dorosłych
- wszechobecny kult młodości
- nadmiar podniet u dzieci
Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Proces homogenizacji kultury miesza i ujednolica kulturę masową. | □ | □ |
| Prawo Greshama mówi, że zły pieniądz wypiera lepszy, gdyż to, co złe, jest gromadzone, a lepsze pozostaje w obiegu. | □ | □ |
| Współczesne społeczeństwo poddane jest prymatowi medializacji. | □ | □ |
| Kultura popularna jest dominująca, wszechobecna i wpisana w perspektywę konsumpcji. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Kultura masowa = kultura popularna?Czym zatem jest kultura popularna? W moim rozumieniu jest to szeroko i powszechnie znany „zlepek” kultur, które, w odróżnieniu od kultury masowej, mają indywidualizm. Częścią kultury popularnej jest na pewno kultura wysoka, oprócz tego w jej skład wchodzą różne subkultury i sztuka, z którą one się utożsamiają. Kultura popularna, jak wspomniałam, jest znana, podobnie zresztą jak kultura masowa, z tym, że zasadniczą różnicą jest wyjątkowość różnych kultur, w całości zaliczających się do kultury popularnej. Za przykład można wziąć zespół The Beatles. Grupa ta jest znana na całym świecie, bardziej lub mniej ale jest znana. Słyszał o niej na pewno każdy, jeden jest fanem, inny zna najpopularniejsze utwory, jeszcze inny tylko coś kiedyś o nich zarejestrował, ale mimo wszystko ich twórczość bez wątpienia zalicza się do kultury wysokiej, choć zespół jest kultowy. I to jest kwestia indywidualizmu, ponadczasowych tekstów, nienagannej muzyki. Zatem, podsumowując, kultura popularna to sfery wyższe, właściwie przeznaczone dla każdego, komu sztuka komercyjna nie jest bliska. Chociaż patrząc na to z drugiej strony, można to połączyć, bo kto zabroni człowiekowi być fanem, zarówno fanem One Direction, jak i The Beatles?
Źródło: Monika Aleksińska, Kultura masowa = kultura popularna?, 27.10.2014 r., dostępny w internecie: medium.com [dostęp 1.03.2021 r.].
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Zdaniem autorki tekstu kultura popularna jest skierowana do wąskiego grona odbiorców przygotowanych intelektualnie do jej zrozumienia. | □ | □ |
| Kultura masowa skupia w sobie różne kultury i charakteryzuje się ich wyjątkowością. | □ | □ |
| Zdaniem autorki również dzieła kultury wysokiej mogą być zaliczane do kultury popularnej. Ważna jest świadomość współczesnych o ich wyjątkowości, a nie samo uczestnictwo w kulturze. | □ | □ |
| Przykładami kultury popularnej we współczesnym świecie są młodzieżowe zespoły muzyczne, które dbają o jakość tekstów i przekazują odbiorcom wartości. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
MakdonaldyzacjaNajpewniej dzieje się tak ze względu na konsumpcyjne nastawienie ludzi.
Reasumując, makdonaldyzacja to zjawisko skupiające się na jak najefektywniejszym i najszerszym zbiurokratyzowaniu świadczonych usług lub produkowanych dóbr, mających swój wzór w sieci barów szybkiej obsługi. Do najważniejszych cech tego zjawiska należy zaliczyć:
przewidywalność – każdy konsument dostaje dokładnie to samo jakościowo i ilościowo dobro,
efektywność – mechaniczność i proceduralność produkcji powoduje najszybszą drogę do zwiększenia efektywności produkcji dóbr lub świadczenia usług,
kalkulacyjność – możliwość opisania wszystkiego cyframi, od wydajności pracowników, przez czas stworzenia produktu, szczegółowe koszty, czas pracy. To w konsekwencji umożliwia stworzenie algorytmów najskuteczniejszej i najtańszej produkcji.
Źródło: Makdonaldyzacja, dostępny w internecie: naukowiec.org [dostęp 1.03.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Zenek a sprawa polskaTym samym Bochniakowi nie udało się zostać rozjemcą zwaśnionych „narodów”. A przecież jego pomysł wydawał się nad wyraz uczciwy i dawał nadzieję na usatysfakcjonowanie odbiorców o różnych gustach. Reżyser zdecydował się podejść do disco polo poważnie, ale niekoniecznie w sposób dosłowny. Zrobił komedię, ale taką, w której nie była wyśmiewana sama muzyka– zamiast niej śmieszyć miał kulturowy miszmasz uosabiający polski klimat lat 90. W tym celu Bochniak wykreował bezczasową, potransformacyjną Polskę utkaną z marzeń znanych z tekstów i teledysków Akcentu, Shazzy czy Milano oraz licznych kulturowych odniesień. Polskę, w której wreszcie wszystko można i która przypomina Dziki Zachód, bo w takiej Polsce trzeba być trochę szlachetnym kowbojem z ideałami, a trochę kanciarzem potrafiącym dopomóc swojemu szczęściu. Nadmiar symboli, które pozornie u Bochniaka nie tworzą spójnej całości, ma w sobie urok ramówki telewizyjnej sprzed dwóch dekad, gdzie „Disco Relax” nadawane jest obok serialu o Xenie, westernów Sergia Leone, komedii Louisa de Funes’a i „Las Vegas Parano” Terry’ego Gilliama. Dzięki takiemu szalonemu kolażowi „Disco Polo” staje się opowieścią o blaszano‑pastelowym, kiczowatym Jarmarku Europa, na którym znajdziemy polówki pełne kaset z muzyką taneczną, ale kupimy również winylowe białe kruki. A co najważniejsze, u Bochniaka jeden produkt wcale nie musi być gorszy od drugiego.
Źródło: Mateusz Żebrowski, Zenek a sprawa polska, 14.02.2020 r., dostępny w internecie: czaskultury.pl [dostęp 1.03.2021 r.].
Wskaż zdania prawdziwe.
- Reżyser filmu „Disco polo” postawił sobie za cel wskazanie na znaczenie tej muzyki dla poczucia wolności, ważnej dla Polaków w okresie transformacji politycznej.
- „Disco polo” miało być filmem pokazującym marzenia wszystkich Polaków bez względu na ich zainteresowania kulturowe i stosunek do uczestnictwa w kulturze masowej.
- Reżyser filmu „Disco polo” podkreślał wartości tej muzyki jednoczące różnorodne grupy społeczne. Muzyka ta miała stać się elementem łączącym Polaków.
- Założeniem reżysera było ukazanie marzeń Polaków o nowym życiu pełnym tylko dobrych i szlachetnych osób, którzy jak na Dzikim Zachodzie, potrafią wspólnie budować przyszłość.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Popkultura w otoczeniu naukiInnym atrybutem popkultury jest standaryzacja produktów – to, na co często narzekamy, mówiąc: „w każdym sklepie to samo” lub „sto programów, a nie ma czego oglądać w telewizji”. A jednak ludzie masowo chodzą do sklepów i nie mniej licznie oglądają telewizję – ludzie widziani nie w skali pojedynczego odbiorcy, ale mas, które spędzają dzień w hipermarkecie (niekoniecznie dzień wolny od pracy – zobaczcie, ile osób snuje się po centrach handlowych około południa, w jakikolwiek ze zwykłych dni tygodnia), a wieczorem pstrykają pilotem, patrząc w zmieniające się obrazy telewizyjnego spektaklu.
Masowo wykorzystywane i ujednolicone dobra muszą się jednak charakteryzować czymś więcej niż tylko praktyczną użytecznością. Dostrzegając je, ludzie powinni zauważać ów kulturowy dodatek, który ze zwykłego przedmiotu czyni rzecz godną prezentacji, zazdrości, symbol prestiżu. Nie będzie więc elementem popkultury zwykła łopata, ale jeśli do łopaty zostanie przypisane (bo czemu nie?) miano produktu dekoracyjnego, który będziemy wystawiać w salonie swego domu, a jeszcze dodatkowo, jeśli owa łopata zostanie pokazana w rękach celebryty, który na ekranie popularnego telewizyjnego show mości dla niej miejsce w bajecznym apartamencie, wówczas możemy być pewni, że stanie się ona dobrem popkultury.
Źródło: Piotr Żabicki, Popkultura w otoczeniu nauki, dostępny w internecie: cittru.uj.edu.pl [dostęp 1.03.2021 r.].
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Autorytet w kulturze popularnej: sposób funkcjonowania, mechanizmy i przemianyZygmunt Bauman w artykule Jane Fonda i nadmiar autorytetów sugeruje, iż główny etap przemiany autorytetów to przejście od „ładotwórców, nadzorców i prawodawców”, czyli „przywódców” do „doradców i tłumaczy”. To metaforyczne określenia odnoszące się do dwóch sytuacji. W przeszłości, autorytet posiadali ludzie wydający rozkazy, polecenia i sankcjonujący je, a dominującym mechanizmem tworzenia autorytetu była siła oraz hierarchia. W miarę upływu czasu zaczął wytwarzać się autorytet wiedzy, a później jeszcze inne zamazując autorytet siły i hierarchii. Odchodzili przywódcy, „za którymi się podąża”, a przybywali doradcy, „których można wynająć i zwolnić”. W następstwie tej przemiany autorytet zaczął być czymś możliwym do zdobycia przez każdego. Bauman sądzi, że przemianie uległy nie tylko drogi do zostania bohaterem, ale też możliwości „czcicieli” w doborze autorytetów. W przeszłości wybór ten był mocno ograniczony, a kanały, jakimi docierała wiedza o chwalebnych czynach powolne i nieliczne. Teraz, w epoce celebrities można dowolnie dobierać swoich idoli i tworzyć nieskończenie wiele kombinacji czerpania wzorców i posiadania autorytetów, co w konsekwencji daje jednostce przyjemne odczucie odrębności i oryginalności.
Źródło: Bartosz Kicior, Autorytet w kulturze popularnej: sposób funkcjonowania, mechanizmy i przemiany, „»Colloquium« Pedagogika – nauki o polityce i administracji”, nr 4/2019, dostępny w internecie: colloquium.elsite.eu [dostęp 1.03.2021 r.].