Sprawdź się
Wskaż, w jakiej sferze nie da się zaobserwować obecnie żadnych rytuałów przejścia.
- w sferze polityki
- w gospodarce
- w szkolnictwie
- w sferze kultury
- w życiu rodzinnym człowieka
- występują we wszystkich sferach
Wskaż, które z czynności mają charakter obrzędowy.
- pasowanie na ucznia
- sobotnie zakupy
- impreza urodzinowa
- przegląd samochodu
- rozgrzewka przed meczem
- ślub
Połącz w pary określenia charakteryzujące osobę w fazie preliminalnej z tą samą osobą w fazie postliminalnej tego samego rytuału.
kierowca, żona, prezydent, żołnierz, uczeń
| narzeczona | |
| rekrut | |
| przedszkolak | |
| kandydat | |
| kursant |
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Rytuały we współczesnych społeczeństwach to zwykły element folkloru. | □ | □ |
| Sakralizacja polega na przemianie rzeczy świętej w świecką. | □ | □ |
| We współczesnym świecie sfery sacrum i profanum uległy przemieszaniu. | □ | □ |
| W dawnych społeczeństwach sfera sacrum obejmowała wszystkie aspekty życia jednostkowego i grupowego. | □ | □ |
| Faza postliminalna to faza integracji. | □ | □ |
| Rytuały pełnią istotne funkcje w stabilizacji struktury społecznej. | □ | □ |
Źródło: Arnold van Gennep, Obrzędy przejścia, Warszawa 2006, s. 36–37.
W poniższym tekście uzupełnij luki.
rytuały integracji, rytuały separacji, okresu przejściowego, wyłączenia, włączenia
„Można je podzielić na następujące podkategorie: rytuały wyłączenia (..........................................), rytuały okresu przejściowego (marginalnego) i rytuały włączenia (..........................................). Te trzy podkategorie są w różnym stopniu rozwinięte w ramach tej samej populacji, jak również w obrębie tej samej grupy ceremonii. Rytuały .......................................... dominują w ceremoniach pogrzebowych, rytuały .......................................... – w zaślubinach, natomiast rytuały .......................................... mogą stanowić istotny element ciąży, zaręczyn, inicjacji”.
Źródło: Arnold van Gennep, Obrzędy przejścia, Warszawa 2006, s. 36–37.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Gdzie kończy się sacrum, a zaczyna profanum. Antropologiczna analiza problemu na przykładzie przestrzeni cmentarnejCmentarz z założenia stanowi przestrzeń przynależną sferze sacrum. Sakralny charakter cmentarza, pozornie trwały i nienaruszalny, podlega jednak zmianom w czasie, przybiera formę procesu, w którym naprzemiennie występują zjawiska sakralizacji, desakralizacji oraz re‑sakralizacji. Sacrum cmentarza przejawia się we wspólnocie żywych i zmarłych, kulcie przodków, symbolach religijnych, zespole praktyk i zwyczajów związanych ze śmiercią i pogrzebem. Może przybierać formy zindywidualizowane, może stać się zbiorową formą manifestacji narodowo‑patriotycznej. Desakralizacja cmentarza przejawia się we wkroczeniu elementu świeckiego, powszedniego.
Źródło: Weronika Nowacka, Gdzie kończy się sacrum, a zaczyna profanum. Antropologiczna analiza problemu na przykładzie przestrzeni cmentarnej, dostępny w internecie: laboratoriumkultury.us.edu.pl [dostęp 25.09.2019 r.].
Zapoznaj się ze zdjęciem i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem zdjęcia i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytanie.
(…) i communitasNowicjusz w [tej] fazie jest jak tabula rasa, pusta tabliczka, na którą wpisywana jest wiedza i mądrość grupy w zakresie dotyczącym nowego statusu. Przeszkody i upokorzenia, nierzadko niewybredne, o charakterze fizjologicznym, jakim poddawani są nowicjusze, reprezentują w części zniszczenie poprzedniego statusu, a po części służą utemperowaniu adeptów w celu przygotowania ich do uporania się z nowymi obowiązkami i powstrzymania ich zawczasu od nadużywania nowych przywilejów. Należy im pokazać, że sami w sobie są gliną, prochem, zwykłą materią, której formę nadaje społeczność.
Źródło: Victor Turner, (…) i communitas, [w:] Marian Kempny, Elementy teorii antropologicznej, red. Ewa Nowicka, Warszawa 2004, s. 247.