Mateusz Kicka W 2025 roku możliwe kolejne rozszerzenie UE

Państwa Bałkanów Zachodnich są potencjalnie najbliżej przystąpienia do Unii Europejskiej. W lipcu w Poznaniu odbędzie się szczyt Bałkanów Zachodnich. Szczyt w stolicy Wielkopolski będzie głównym wydarzeniem procesu berlińskiego, któremu w tym roku nieformalnie przewodniczy Polska. Jest to inicjatywa państw członkowskich UE, której celem jest wspieranie wysiłków na rzecz zacieśnienia współpracy regionalnej i integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich.

„Polska w pełni popiera europejskie aspiracje naszych partnerów z Bałkanów Zachodnich” – powiedział szef polskiej dyplomacji Jacek Czaputowicz po spotkaniu ministrów spraw zagranicznych na szczycie Bałkanów Zachodnich w Londynie.

Niemal rok temu Komisja Europejska opublikowała dokument strategiczny w sprawie rozszerzenia, w którym podaje rok 2025 jako przybliżoną datę przystąpienia Serbii i Czarnogóry do UE. Innymi krajami kandydującymi są Albania i Republika Macedonii Północnej. Bośnia i Hercegowina oraz Kosowo (nie wszystkie kraje UE uznają jego niepodległość) uważane są za potencjalnych kandydatów.

O członkostwo w UE może ubiegać się każde europejskie państwo, które szanuje demokratyczne wartości UE. Państwo takie musi także posiadać stabilne instytucje gwarantujące demokrację i rządy prawa, sprawną gospodarkę rynkową oraz zdolność do podejmowania i wykonywania obowiązków wynikających z członkostwa w UE. Przystąpienie do UE to skomplikowany proces. (…)

Europosłowie z zadowoleniem przyjęli strategię Komisji Europejskiej ws. Bałkanów Zachodnich, jednocześnie podkreślając potrzebę reform w krajach regionu. „Stabilność, dobrobyt i pokój na kontynencie można zapewnić tylko wtedy, gdy my, Unia Europejska, poprzemy te konkretne kraje, by sprostały różnym wyzwaniom strukturalnym i pokonały różne lokalne problemy” - powiedział sprawozdawca do spraw Serbii, niemiecki eurodeputowany David McAllister (Europejska Partia Ludowa).

Natomiast pochodzący z Wielkiej Brytanii sprawozdawca ds. Czarnogóry Charles Tannock (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy) podkreślił, że „rok 2025 jest dość oddalony, ale nie możemy ignorować rosnącego sceptycyzmu w niektórych częściach UE wobec wszystkich przyszłych rozszerzeń, ze szczególnym niepokojem w kwestii korupcji i zorganizowanej przestępczości”. (…)

Czarnogóra i Serbia są liderami na drodze do członkostwa. W negocjacjach z Czarnogórą do końca 2017 r. otwarto 30 z łącznej liczby 35 rozdziałów negocjacyjnych. W przypadku Serbii, pierwsze dwa rozdziały, w tym rozdział poświęcony normalizacji stosunków z Kosowem, zostały otwarte w grudniu 2015 r., a do końca 2017 r. otwarto łącznie 12 rozdziałów negocjacyjnych. Pozostałe kraje wciąż przygotowują się lub nadal czekają w blokach startowych.

Państwa te już korzystają z funduszy UE, szczegółowych porad dotyczących polityki, a także umów o stabilizacji i stowarzyszeniu, zapewniających daleko idący dostęp do rynku wewnętrznego UE.

Współpraca regionalna i stosunki dobrosąsiedzkie znajdują się w centrum działań państw Bałkanów Zachodnich na drodze do UE, co również wymaga trwałego i prawdziwego pojednania. Dlatego podczas zeszłorocznego szczytu Bałkanów Zachodnich w Londynie przedstawiciele rządów omawiali kwestie dwustronne i związane z przeszłością, takie jak zbrodnie wojenne i problem osób zaginionych. Ponadto regionalne biuro ds. współpracy na rzecz młodzieży (RYCO) przedstawiło plan strategiczny na lata 2019–2021, którego celem jest dążenie do pojednania i współpracy młodzieży w regionie. (…)

euro Źródło: Mateusz Kicka, W 2025 roku możliwe kolejne rozszerzenie UE, 28.01.2019 r., dostępny w internecie: europapnews.pap.pl [dostęp 21.11.2021 r.].

Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r.

Artykuł 1

Traktat o Unii Europejskiej zmienia się zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu. (…)
1) W preambule wprowadza się następujące zmiany:
a) dodaje się motyw drugi w brzmieniu:
„INSPIROWANI kulturowym, religijnym i humanistycznym dziedzictwem Europy, z którego wynikają powszechne wartości, stanowiące nienaruszalne i niezbywalne prawa człowieka, jak również wolność, demokracja, równość oraz państwo prawne”;
(…)
3) Dodaje się artykuł 1a w brzmieniu:
„Artykuł 1a
Unia opiera się na wartościach poszanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne Państwom Członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn”.

4) Artykuł 2 otrzymuje brzmienie:
„Artykuł 2
1. Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartości i dobrobytu jej narodów. (…)
3. Unia (…) Wspiera spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną oraz solidarność między Państwami Członkowskimi.
Szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy”.

liz Źródło: Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r., dostępny w internecie: eur-lex.europa.eu [dostęp 21.11.2021 r.].

Łukasz Kaczmarczyk Rola jedności i różnorodności kultur w Europie w tworzeniu wspólnej tożsamości kulturowej UE

Trzy dyskursy – jedność, różnorodność oraz jedność w różnorodności
1. Jedność
Dyskurs ten opiera się na idei wspólnych korzeni wszystkich kultur europejskich, które odzwierciedlone w historii i dziedzictwie kulturowym mogą stanowić spoiwo nowej tożsamości UE. Koncepcja kulturowej i mentalnej jedności Starego Kontynentu ma ugruntowaną tradycję, manifestując się zwłaszcza w okresach narastających zagrożeń zewnętrznych, szczególnie ze strony Turcji, Rosji, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, azjatyckich „tygrysów gospodarczych” – czy współcześnie – islamu. Co charakterystyczne, zgodnie z omawianym dyskursem, szans na ustanowienie jedności i spójności na kontynencie upatrywano w przywiązaniu do takich kategorii, jak cywilizacja, rozum, chrześcijaństwo, demokracja, prawa człowieka czy biała rasa. Najbardziej upowszechnionym poglądem mieszczącym się w owym nurcie pozostaje jednak sformułowanie Valéry’ego, który jedność Europy wywodził z antycznej racjonalności i poczucia piękna, rzymskiego prawa i administracji oraz wartości związanych z chrześcijaństwem. (…)

2. Różnorodność
Zgodnie z tym dyskursem jedyną wspólną cechą europejskich kultur jest ich różnorodność, w wyniku czego tożsamość europejska ma charakter złożony i jako taka powinna być zaakceptowana. W praktyce wiąże się to z gloryfikacją kultur regionalnych oraz podejmowaniem działań na rzecz „europeizacji lokalnego”, co może z jednej strony prowadzić do dezintegracji w ramach UE, z drugiej zaś – marginalizacji tożsamości narodowych. W konsekwencji, deklaracjom unijnym dotyczącym poszanowania różnorodności kulturowej towarzyszą liczne gwarancje udzielane państw członkowskim, zgodnie z którymi kultury regionalne powinny być postrzegane w pierwszej kolejności jako składowe identyfikacji narodowych. (…)

3. Jedność w różnorodności
Dyskurs ten, uznawany za najbardziej złożony, legł u podstaw dewizy UE, która miała wyznaczać główne kierunki kulturowych działań szczebla ponadnarodowego. Europejskość widziana jest tu jako kategoria przewodnia, choć pozbawiona tendencji do homogenizacji zróżnicowanych cech kulturowych i wartości w obrębie Unii.

nck Źródło: Łukasz Kaczmarczyk, Rola jedności i różnorodności kultur w Europie w tworzeniu wspólnej tożsamości kulturowej UE, 27.11.2012 r., dostępny w internecie: nck.pl [dostęp 21.11.2021 r.].