Sprawdź się
Zapoznaj się z fragmentem tekstu i wykonaj polecenie.
Oswajanie przestrzeni w narracjach przesiedleńców ze WschoduTutaj wieś szczęśliwie, bardzo mało, prawie że wcale nie ucierpiała i te oddziały sowieckie, co przechodziły, to się nie zatrzymały. To wszystko było urządzone jeszcze tak, jak za Niemców. W gospodarstwach mniejsze, większe maszyny. To tak bardzo ludzi cieszyło, że mają takie warunki. Oprócz tego z początku ustalono dla tej miejscowości nazwę Jodłówka, a to się kojarzyło z Siemianówka, to też tak chwytało za serce. Warunki tutaj są takie, to cieszyło po tych wszystkich przejściach. Kościół na miejscu, wszystko jest (…). Jeszcze ten Haller zajął sobie koło kościoła warsztat stelmacha, kołodzieja. Tak jak w Siemianówce.
Źródło: Bolesław Bednarski, Oswajanie przestrzeni w narracjach przesiedleńców ze Wschodu, s. 13.
Zapoznaj się z dokumentem i wykonaj polecenie.
![Fotografia przedstawiająca dokument. Zawiera kwestionariusz uzupełniony częściowo na maszynie do pisania i częściowo odręcznym pismem. U góry po lewej stronie logo instytucji z orłem i napisem: Rzeczpospolita Polska, Państwowy Urząd Repatriacyjny, Oddział w Białymstoku, Liczba dzienna: 9238. U góry po prawej stronie: Białystok, dnia 7 grudnia 1945 roku. Pośrodku, w nagłówku: Orzeczenie i odręczny dopisek: Nr 1589. Treść dokumentu: Państwowy Urząd Repatriacyjny, Oddział w: Białymstoku na podstawie przesłuchanych świadków stwierdza, że repatriant obywatelka: Adamowicz Stanisława córka Macieja, zamieszkała ostatnio: w kolonii Bienkowicze powiat Lida, obecnie: w Białymstoku, pozostawiła w: kolonii Bienkowicze następujący majątek nieruchomy: piętnaście hektarów ziemi użytkowej, w tym sad, piętnaście drzew owocowych, oraz dom mieszkalny o wymiarach 12 na 8, cztery pokoje z kuchnią, i zabudowania gospodarcze typu wiejskiego. Orzeczenie niniejsze służy za podstawę do osiedlenia obywatelki: Adamowicz Stanisławy na dziesięciohektarowym, na gospodarstwie rolnym w Polsce na terenach nowoodzyskanych. U dołu po lewej stronie napisano: Radca Oddziału: Magister E. Romejko i odręczny podpis. U dołu po prawej stronie napisano: Naczelnik Oddziału, L. Szestakowski i odręczny podpis.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rhnlu5UzQ0goU/1639639816/1gT6WtFmvWTRaz5sOa5argwoHLOOGoe0.jpg)
Właściciel karty osiedleńczej repatrianta z Wileńszczyzny uzyskał prawo do zajęcia gospodarstwa… Możliwe odpowiedzi: 1. gorszego niż pozostawione na Wileńszczyźnie., 2. lepszego niż pozostawione na Wileńszczyźnie., 3. takiego samego jak pozostawione na Wileńszczyźnie.
![Ilustracja przedstawia mapę administracyjną Polski na poziomie województw. Zaznaczono na niej zasięg dialektów występujących w Polsce. Dialekt mazowiecki jest używany w województwie podlaskim, w południowo‑zachodniej części województwa warmińsko‑mazurskiego, w niewielkiej północno‑wschodniej części województwa kujawsko‑pomorskiego, w znacznej północnej i środkowej części województwa mazowieckiego, w niewielkiej północno‑wschodniej części województwa łódzkiego i w północnej części województwa lubelskiego sięgającej jednej trzeciej jego długości. Dialekt małopolski jest używany w znacznej części województwa lubelskiego, w województwach podkarpackim i świętokrzyskim, w znacznej części województwa małopolskiego, w północno‑wschodniej połowie województwa opolskiego, w małej północno‑wschodniej części województwa śląskiego, w małej południowo‑wschodniej części województwa wielkopolskiego, w znacznej środkowej i południowej części województwa łódzkiego oraz w niewielkiej południowej części województwa mazowieckiego. Dialekt śląski jest używany w południowo‑zachodniej połowie województwa opolskiego, w znacznej części województwa śląskiego, w małej północno‑wschodniej części województwa dolnośląskiego oraz w bardzo małej południowej części województwa wielkopolskiego. Dialekt wielkopolski jest używany w małej północnej części województwa dolnośląskiego, w prawie całym województwie wielkopolskim i kujawsko‑pomorskim, w południowej części województwa pomorskiego i w zachodniej niewielkiej części województwa lubuskiego. Dialekt kaszubski jest używany w środkowej części województwa pomorskiego. Nowe dialekty mieszane występują we wschodniej i zachodniej części województwa pomorskiego, w województwie zachodnio‑pomorskim, w niewielkiej północno‑zachodniej części województwa wielkopolskiego, w przeważającej części województwa lubuskiego i dolnośląskiego, w małej południowo‑zachodniej części województwa śląskiego oraz w północno‑zachodniej części województwa warmińsko‑mazurskiego.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RZYA1OVDyIpkh/1639639816/1Kb3w8d9qBk8dPItwBui70C0cm5JxC5r.png)
Zapoznaj się z fragmentem wspomnień dotyczących organizacji szkolnictwa na ziemiach zachodnich jesienią 1945 r. i wykonaj polecenie.
Władysław Dudziak, wspomnienia z lat 1945–1948W październiku 1945 r. w samym Mrągowie zaczęto organizować szkołę. Przybył inspektor szkolny pan Antoni Piątek i pan Zygmunt Wieliczko, który został kierownikiem szkoły podstawowej. Obaj zwrócili się do mnie o pomoc w organizowaniu szkoły. Na naukę zgłaszała się tylko dziatwa napływowych Polaków. Autochtoni od szkoły polskiej trzymali się z daleka. Mnie poproszono o zorganizowanie kompletów gimnazjalnych. Zgłosiło się 12 osób tylko do pierwszej klasy. Do nauczania zgłosił się aptekarz mgr Zbigniew Brudnicki, pan Sierakowski i ja. Pan Brudnicki uczył przedmiotów przyrodniczych, pan Sierakowski przedmiotów humanistycznych i był wychowawcą klasy. Ja miałem powierzone kierownictwo, matematyką i religię.
Źródło: Ryszard Tomkiewicz, Władysław Dudziak, wspomnienia z lat 1945–1948, „Rocznik Ziem Zachodnich”, nr 2/2018, dostępny w internecie: rocznikziemzachodnich.pl [dostęp 1.04.2020 r.].
Przeanalizuj poniższy tekst i wykonaj polecenie.
Komentarz historycznyWładza uznawała to za przydatne, aby przekonać Polaków, że jedynie dzięki sojuszowi ze Związkiem Radzieckim możemy być pewni nowych granic. Nie chciano brać pod uwagę, że tym samym stwarzają nastrój ciągłego siedzenia na walizkach, traktowania otaczającej cywilizacji za coś wrogiego, coś, co można bezkarnie niszczyć. Uderzające, że dopiero w końcu lat 60. pierwsi osadnicy zaczęli budować nowe domy.
Źródło: Marek Czapliński, Komentarz historyczny, [w:] Krystyna Tyszkowska, Skąd my tu?, Wrocław 2008, s. 13.