Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj zadanie.
1
Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec
Art. 61
(1) Bundestag lub Bundesrat mogą oskarżyć Prezydenta Federalnego przed Federalnym Trybunałem Konstytucyjnym z powodu umyślnego naruszenia ustawy zasadniczej lub innej ustawy federalnej. Wniosek o wniesienie oskarżenia musi być przedstawiony przez co najmniej jedną czwartą członków Bundestagu lub jedną czwartą głosów Bundesratu. Uchwała o wniesieniu oskarżenia wymaga większości dwóch trzecich członków Bundestagu lub dwóch trzecich głosów Bundesratu. Oskarżenie przedstawia pełnomocnik gremium oskarżającego.
btg Źródło: Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec, 24.05.1949 r., dostępny w internecie: biblioteka.sejm.gov.pl [dostęp 25.05.2020 r.].
RIqavUZHUMnWj
Zwróć uwagę, kto, w jakiej liczbie wnioskuje i decyduje o postawieniu głowy państwa w stan oskarżenia i przed jaką instytucją.
Podobieństwa:
Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech o postawieniu prezydenta w stan oskarżenia decydują członkowie władzy ustawodawczej.
Większość wymagana do postawienia prezydenta w stan oskarżenia jest jednakowa w Polsce i Niemczech.
Wniosek w sprawie postawienia prezydenta w stan oskarżenia wnoszą członkowie władzy ustawodawczej.
W obu państwach prezydenci rozliczani są przez organy władzy spoza parlamentu. Wniosek w Niemczech wnosi ¼ Bundestagu lub ¼ Bundesratu, czyli taka sama część organu decyzyjnego w tej kwestii, jak w Polsce (560/140 = 4).
Różnice:
Niemieckiego prezydenta w stan oskarżenia postawić może jedna z izb niemieckiego parlamentu, w Polsce – obie działające łącznie jako Zgromadzenie Narodowe.
Niemiecki prezydent zostanie oskarżony wyłącznie z powodu czynu umyślnego, polski – zarówno umyślnego, jak i nieumyślnego.
W Niemczech prezydent staje przed Trybunałem Konstytucyjnym, w Polsce – przed Trybunałem Stanu.
31
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z fragmentem Konstytucji marcowej z 17 marca 1921 r. i wykonaj zadanie.
Zapoznaj się z fragmentem Konstytucji marcowej z 17 marca 1921 r. i wykonaj zadanie.
Zapoznaj się z fragmentem Konstytucji marcowej z 17 marca 1921 r. i wykonaj zadanie.
Przeczytaj fragment Konstytucji marcowej z 17 marca 1921 r. i wykonaj zadanie.
1
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Artykuł 51. Za czynności urzędowe Prezydent Rzeczypospolitej nie jest odpowiedzialny ani parlamentarnie, ani cywilnie.
Za zdradę kraju, pogwałcenie Konstytucji lub przestępstwa karne – Prezydent Rzeczypospolitej może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przez Sejm uchwałą, powziętą większością ⅗ głosów w obecności conajmniej połowy ustawowej liczby posłów. Sprawę rozpatruje i wyrok wydaje Trybunał Stanu według postanowień osobnej ustawy. Z chwią postawienia w stan oskarżenia przed Trybunał Stanu – Prezydent Rzeczypospolitej jest zawieszony w urzędowaniu.
marcowa Źródło: Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 25.05.2020 r.].
RBdqoHSebvEVS
Zwróć uwagę na rodzaj odpowiedzialności, za co, przed kim i na czyj wniosek głowa państwa ją ponosi.
Podobieństwa:
Prezydent RP nie ponosi odpowiedzialności politycznej.
Odpowiedzialność konstytucyjną egzekwuje organ władzy ustawodawczej sprawę rozpatruje Trybunał Stanu.
Postawienie Prezydenta RP w stan oskarżenia skutkuje jego zawieszeniem w urzędowaniu.
Różnice:
Inny katalog deliktów, za które Prezydent RP ponosi odpowiedzialność konstytucyjną (Uwaga! Uznajemy również prawidłowe podanie jednego z przykładów, np. „zdrada stanu”).
Odpowiedzialność konstytucyjną egzekwuje Sejm, nie Zgromadzenie Narodowe.
Mniejsza większość i kworum wymagane do postawienia Prezydenta RP w stan oskarżenia.
3
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
1
Marek BarańskiOdpowiedzialność konstytucyjna w Rzeczypospolitej Polskiej
Delikt konstytucyjny od strony przedmiotowej charakteryzuje się następującymi cechami:
1) czyn polega na naruszeniu wyłącznie Konstytucji bądź ustawy, ale nie stanowi przestępstwa, a odpowiedzialność za naruszenie ustawy zasadniczej lub ustawy ponosi się bez względu na skutki tego naruszenia;
2) czyn został popełniony przez osobę urzędową w związku z wykonywanym urzędem w zakresie jej kompetencji, lecz z naruszeniem prawa;
3) czyn został zawiniony jako wina umyślna lub nieumyślna w rozumieniu prawa karnego;
4) popełniony czyn może polegać na działaniu, jak również na zaniechaniu (zachowanie prawotwórcze), w sytuacji gdy zobowiązana do działania osoba urzędowa działania nie podjęła.
Barański Źródło: Marek Barański, Odpowiedzialność konstytucyjna w Rzeczypospolitej Polskiej, 2015 r., dostępny w internecie: rebus.us.edu.pl [dostęp 25.05.2020 r.].
R1CdXNHkGn45f
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj zadanie.
1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Art. 145
1. Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.
2. Postawienie Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek co najmniej 140 członków Zgromadzenia Narodowego.
konstytucja Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 25.05.2020 r.].
RGwzJ2zzaxHRi
Porównaj wymaganą większość i kworum do innych stosowanych w Konstytucji RP. Zastanów się, w jaki sposób wybierany jest Prezydent RP.
Rozstrzygnięcie: trudno. Uzasadnienie: Większość ⅔ to najwyższa z możliwych konstytucyjnych większości. Dodatkowo obliczana jest z najliczniejszego możliwego kworum – wszystkich członków Zgromadzenia Narodowego (460 posłów + 100 senatorów).
Wyjaśnienie: Prezydent RP wybierany jest w powszechnych i bezpośrednich wyborach, co oznacza, że swój mandat otrzymuje bezpośrednio od suwerena – narodu. Dodatkowo w wyborach tych wymagane jest uzyskanie bezwzględnej większości przez kandydata. Prezydent RP ma więc bardzo silną legitymizację, a zatem tryb pozbawienia go władzy, nawet w uzasadnionych okolicznościach, nie może być zbyt łatwy do przeprowadzenia.