1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1
R14dfPWTK4W1l
Mapa polityczna świata, dotycząca kary śmierci na świecie, na której zaznaczone są: Wykonywana forma kary; Elementy: Stany Zjednoczone, Gwinea Równikowa, Gambia, Chad, Libia, Egipt, Sudan Południowy, Białoruś, Terytoria Palestyńskie, Jordan, Syria, Irak, Kuwejt, Oman, Bahrajn, Indie, Chiny, Bangldesz, Mjanma (Birma), Tajlandia, Wietnam, Tajwan, Japonia, Nigeria, Sudan, Somalia, Botswana, Arabia Saudyjska, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Iran, Afganistan, Pakistan, Malezja, Indonezja.Niewykonywana w praktyce (w ciągu ostatnich 10 lat nie wykonano żadnej egzekucji); Elementy: Kuba, Belize, Jamajka, Gujana, Zambia, Demokratyczna Republika Konga, Malawi, Uganda, Etiopia, Erytrea, Republika Środkowoafrykańska, Kamerun, Ghana, Liberia, Mali, Niger, Mauretania, Sahara Zachodnia, Maroko, Algieria, Kenia, Tunezja, Izrael, Rosja, Liban, Tadżykistan, Sri Lanka, Laos, Papua Nowa Gwinea, Sierra Leone, Tanzania, Zimbabwe, Lesoto, Eswatini, Katar.Zachowana na specjalne okoliczności (np. stan wojny); Elementy: Gwatemala, Salwador, Chile, Brazylia, Peru, Burkina Faso, Cypr, Kazachstan.Całkowicie wycofana; Elementy: Kanada, Meksyk, Haiti, Dominikana, Portoryko, Panama, Kolumbia, Wyspy Dziewicze, Saint Kitts i Nevis, Antigua i Barbuda, Gwadelupa, Dominika, Martynika, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Barbados, Grenada, Ekwador, Surinam, Honduras, Nikaragua, Kostaryka, Wenezuela, Gujana Francuska, Boliwia, Paragwaj, Argentyna, Urugwaj, Republika Południowej Afryki, Mozambik, Namibia, Madagaskar, Angola, Burundi, Rwanda, Gabon, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gwinea, Gwinea Bissau, Senegal, Togo, Benin, Kongo, Wielka Brytania, Belgia, Szwajcaria, Włochy, Luksemburg, Czechy, Słowacja, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Mołdawia, Turcja, Portugalia, Hiszpania, Francja, Irlandia, Holandia (Niderlandy), Niemcy, Austria, Słowenia, Czarnogóra, Chorwacja, Kosowo, Albania, Macedonia Północna, Grecja, Bułgaria, Węgry, Rumunia, Ukraina, Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Svalbard i Jan Mayen, Dania, Grenlandia, Islandia, Gruzja, Azerbejdżan, Armenia, Turkmenistan, Nepal, Mongolia, Uzbekistan, Kirgistan, Bhutan, Kambodża, Filipiny, Timor Wschodni, Australia, Nowa Zelandia, Bahamy, Trynidad i Tobago.
Oprac. na podst. Amnesty International, Abolitionist and retentionist countries, 2018, amnesty.org.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rsk8BNmCTLodM
Przyporządkuj państwa do odpowiedniego opisu z mapy. Wykonywana forma kary Możliwe odpowiedzi: 1. Brazylia, 2. Chiny, 3. Rosja, 4. Algieria, 5. Polska, 6. Stany Zjednoczone, 7. Kazachstan, 8. Australia Niewykonywana w praktyce Możliwe odpowiedzi: 1. Brazylia, 2. Chiny, 3. Rosja, 4. Algieria, 5. Polska, 6. Stany Zjednoczone, 7. Kazachstan, 8. Australia Zachowana na specjalne okoliczności Możliwe odpowiedzi: 1. Brazylia, 2. Chiny, 3. Rosja, 4. Algieria, 5. Polska, 6. Stany Zjednoczone, 7. Kazachstan, 8. Australia Całkowicie wycofana Możliwe odpowiedzi: 1. Brazylia, 2. Chiny, 3. Rosja, 4. Algieria, 5. Polska, 6. Stany Zjednoczone, 7. Kazachstan, 8. Australia
21
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenia.

1
Paweł Szaniawski Sondaż: Kto chce przywrócenia kary śmierci

Zwolennikami tego pomysłu są częściej mężczyźni (51 proc. vs 40 proc. kobiet), kobiety częściej nie mają zdania w tej sprawie (25 proc. vs 15 proc.). Wraz ze wzrostem wieku spada odsetek badanych, którzy chcą przywrócenia kary śmierci w Polsce, z 53 proc. wśród osób do 24. roku życia, do 41 proc. wśród osób powyżej 50. roku życia – zwraca uwagę Piotr Zimolzak z agencji badawczej SW Research. I dodaje, że poparcie dla tego pomysłu wyrażają częściej osoby o najniższym poziomie wykształcenia (52 proc.), badani o dochodzie powyżej 5000 zł (52 proc.) oraz respondenci z miast poniżej 20 tys. mieszkańców (51 proc.).

1 Źródło: Paweł Szaniawski, Sondaż: Kto chce przywrócenia kary śmierci, 14.10.2017 r., dostępny w internecie: rp.pl [dostęp 30.03.2020 r.].
RMFjlXvonmpqs
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RsM2QqyoEIlHB
(Uzupełnij).
RrDQWfWeZ4Dss
Na podstawie opisu wyników badań przedstaw teoretyczny model socjologiczny osoby będącej zwolennikiem kary śmierci. (Uzupełnij).
111
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z wykresami i wykonaj polecenia.

Wykres obrazujący poparcie dla kary śmierci na przestrzeni lat w Polsce

R1U7NGHDekVWv1
Wykres liniowy. Lista elementów: 1. zestaw danych:Rok: 1987Za (Polska): 60Przeciw (Polska): 28Nie mam zdania (Polska): 122. zestaw danych:Rok: 1989Za (Polska): 52Przeciw (Polska): 27Nie mam zdania (Polska): 213. zestaw danych:Rok: 1990Za (Polska): 63Przeciw (Polska): 28Nie mam zdania (Polska): 94. zestaw danych:Rok: 1991Za (Polska): 62Przeciw (Polska): 29Nie mam zdania (Polska): 95. zestaw danych:Rok: 1994Za (Polska): 56Przeciw (Polska): 28Nie mam zdania (Polska): 166. zestaw danych:Rok: 1995Za (Polska): 66Przeciw (Polska): 26Nie mam zdania (Polska): 87. zestaw danych:Rok: 1996Za (Polska): 74Przeciw (Polska): 19Nie mam zdania (Polska): 78. zestaw danych:Rok: 1997Za (Polska): 74Przeciw (Polska): 20Nie mam zdania (Polska): 69. zestaw danych:Rok: 1998Za (Polska): 76Przeciw (Polska): 15Nie mam zdania (Polska): 910. zestaw danych:Rok: 1999Za (Polska): 77Przeciw (Polska): 18Nie mam zdania (Polska): 511. zestaw danych:Rok: 2000Za (Polska): 77Przeciw (Polska): 19Nie mam zdania (Polska): 412. zestaw danych:Rok: 2001Za (Polska): 72Przeciw (Polska): 23Nie mam zdania (Polska): 513. zestaw danych:Rok: 2002Za (Polska): 74Przeciw (Polska): 19Nie mam zdania (Polska): 714. zestaw danych:Rok: 2004Za (Polska): 77Przeciw (Polska): 19Nie mam zdania (Polska): 415. zestaw danych:Rok: 2007Za (Polska): 63Przeciw (Polska): 31Nie mam zdania (Polska): 616. zestaw danych:Rok: 2011Za (Polska): 61Przeciw (Polska): 34Nie mam zdania (Polska): 517. zestaw danych:Rok: 2017Za (Polska): 42Przeciw (Polska): 39Nie mam zdania (Polska): 19
Oprac. na podst.: Komunikat z badań BS/60/2011, CBOS, Warszawa 2011 oraz Maciej Gajek, Poparcie dla kary śmierci spada. Coraz mniej Polaków chce jej przywrócenia [SONDAŻ NEWSWEEKA], newsweek.pl [dostęp: 18.09.2019].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wykres obrazujący poparcie dla kary śmierci w USA na przestrzeni lat

R10sy4B8A1Syt1
Wykres liniowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • Rok: 1937
    • Za (USA): 60
    • Przeciw (USA): 33
    • Nie mam zdania (USA): 7
  • 2. zestaw danych:
    • Rok: 1953
    • Za (USA): 68
    • Przeciw (USA): 25
    • Nie mam zdania (USA): 7
  • 3. zestaw danych:
    • Rok: 1956
    • Za (USA): 53
    • Przeciw (USA): 34
    • Nie mam zdania (USA): 13
  • 4. zestaw danych:
    • Rok: 1957
    • Za (USA): 47
    • Przeciw (USA): 34
    • Nie mam zdania (USA): 18
  • 5. zestaw danych:
    • Rok: 1960
    • Za (USA): 53
    • Przeciw (USA): 36
    • Nie mam zdania (USA): 11
  • 6. zestaw danych:
    • Rok: 1965
    • Za (USA): 45
    • Przeciw (USA): 43
    • Nie mam zdania (USA): 12
  • 7. zestaw danych:
    • Rok: 1966
    • Za (USA): 42
    • Przeciw (USA): 47
    • Nie mam zdania (USA): 11
  • 8. zestaw danych:
    • Rok: 1967
    • Za (USA): 54
    • Przeciw (USA): 38
    • Nie mam zdania (USA): 8
  • 9. zestaw danych:
    • Rok: 1969
    • Za (USA): 51
    • Przeciw (USA): 40
    • Nie mam zdania (USA): 9
  • 10. zestaw danych:
    • Rok: 1971
    • Za (USA): 49
    • Przeciw (USA): 40
    • Nie mam zdania (USA): 11
  • 11. zestaw danych:
    • Rok: 1972
    • Za (USA): 57
    • Przeciw (USA): 32
    • Nie mam zdania (USA): 11
  • 12. zestaw danych:
    • Rok: 1976
    • Za (USA): 66
    • Przeciw (USA): 26
    • Nie mam zdania (USA): 8
  • 13. zestaw danych:
    • Rok: 1978
    • Za (USA): 62
    • Przeciw (USA): 27
    • Nie mam zdania (USA): 11
  • 14. zestaw danych:
    • Rok: 1981
    • Za (USA): 66
    • Przeciw (USA): 25
    • Nie mam zdania (USA): 9
  • 15. zestaw danych:
    • Rok: 1985
    • Za (USA): 75
    • Przeciw (USA): 17
    • Nie mam zdania (USA): 8
  • 16. zestaw danych:
    • Rok: 1986
    • Za (USA): 70
    • Przeciw (USA): 22
    • Nie mam zdania (USA): 8
  • 17. zestaw danych:
    • Rok: 1988
    • Za (USA): 79
    • Przeciw (USA): 16
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 18. zestaw danych:
    • Rok: 1991
    • Za (USA): 76
    • Przeciw (USA): 18
    • Nie mam zdania (USA): 6
  • 19. zestaw danych:
    • Rok: 1994
    • Za (USA): 80
    • Przeciw (USA): 16
    • Nie mam zdania (USA): 4
  • 20. zestaw danych:
    • Rok: 1995
    • Za (USA): 77
    • Przeciw (USA): 13
    • Nie mam zdania (USA): 10
  • 21. zestaw danych:
    • Rok: 1999
    • Za (USA): 71
    • Przeciw (USA): 22
    • Nie mam zdania (USA): 7
  • 22. zestaw danych:
    • Rok: 2000
    • Za (USA): 66
    • Przeciw (USA): 28
    • Nie mam zdania (USA): 6
  • 23. zestaw danych:
    • Rok: 2001
    • Za (USA): 67
    • Przeciw (USA): 25
    • Nie mam zdania (USA): 8
  • 24. zestaw danych:
    • Rok: 2002
    • Za (USA): 70
    • Przeciw (USA): 25
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 25. zestaw danych:
    • Rok: 2003
    • Za (USA): 64
    • Przeciw (USA): 32
    • Nie mam zdania (USA): 4
  • 26. zestaw danych:
    • Rok: 2004
    • Za (USA): 64
    • Przeciw (USA): 31
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 27. zestaw danych:
    • Rok: 2005
    • Za (USA): 64
    • Przeciw (USA): 30
    • Nie mam zdania (USA): 6
  • 28. zestaw danych:
    • Rok: 2006
    • Za (USA): 67
    • Przeciw (USA): 28
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 29. zestaw danych:
    • Rok: 2007
    • Za (USA): 69
    • Przeciw (USA): 27
    • Nie mam zdania (USA): 4
  • 30. zestaw danych:
    • Rok: 2008
    • Za (USA): 64
    • Przeciw (USA): 30
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 31. zestaw danych:
    • Rok: 2009
    • Za (USA): 65
    • Przeciw (USA): 31
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 32. zestaw danych:
    • Rok: 2010
    • Za (USA): 64
    • Przeciw (USA): 29
    • Nie mam zdania (USA): 6
  • 33. zestaw danych:
    • Rok: 2011
    • Za (USA): 61
    • Przeciw (USA): 35
    • Nie mam zdania (USA): 4
  • 34. zestaw danych:
    • Rok: 2012
    • Za (USA): 63
    • Przeciw (USA): 32
    • Nie mam zdania (USA): 6
  • 35. zestaw danych:
    • Rok: 2013
    • Za (USA): 60
    • Przeciw (USA): 35
    • Nie mam zdania (USA): 5
  • 36. zestaw danych:
    • Rok: 2014
    • Za (USA): 63
    • Przeciw (USA): 33
    • Nie mam zdania (USA): 4
  • 37. zestaw danych:
    • Rok: 2015
    • Za (USA): 61
    • Przeciw (USA): 37
    • Nie mam zdania (USA): 2
  • 38. zestaw danych:
    • Rok: 2016
    • Za (USA): 60
    • Przeciw (USA): 37
    • Nie mam zdania (USA): 3
  • 39. zestaw danych:
    • Rok: 2017
    • Za (USA): 55
    • Przeciw (USA): 41
    • Nie mam zdania (USA): 3
  • 40. zestaw danych:
    • Rok: 2018
    • Za (USA): 56
    • Przeciw (USA): 41
    • Nie mam zdania (USA): 4
Oprac. na podst.: Death Penalty, news.gallup.com [dostęp: 18.09.2019].
RIcAWLWkLHihJ1
Podaj, w którym roku zwolenników kary śmierci w Stanach Zjednoczonych i w Polsce było najmniej. Stany Zjednoczone – Tu uzupełnij Polska – Tu uzupełnij
RKVV9lhXiBAD5
Porównaj tendencje w zakresie stosunku do kary śmierci w Stanach Zjednoczonych i w Polsce w XXI wieku. (Uzupełnij). Określ, jak zmienił się stosunek respondentów do kary śmierci w okresie, w którym była ona w Polsce wykonywana. Wykorzystaj dane liczbowe. (Uzupełnij).
R18EWTi8zZ06521
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj informacjom na temat kary śmierci opracowanym przez Amnesty International odpowiednie tytuły spośród podanych. Stoi w sprzeczności z prawami człowieka. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Czasami zdarzają się błędy, których nie można już naprawić. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Nie odstraszają od popełniania przestępstw. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Bardzo często występuje razem z wypaczonym wymiarem sprawiedliwości. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Narzędzie dyskryminacji. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Narzędzie walki politycznej. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji. Kara o charakterze archaicznym. Możliwe odpowiedzi: 1. Władze niektórych krajów (np. Iranu i Sudanu) wykorzystują karę śmierci do rozprawienia się z politycznymi wrogami., 2. Kraje, w których najczęściej wykonuje się karę śmierci, mają wyjątkowo niesprawiedliwe systemy prawne. W państwach należących do niechlubnej „pierwszej trójki” – w Chinach, Iranie i Iraku – wyroki śmierci zapadają po zakończeniu nieuczciwych procesów. Bardzo często egzekucje wykonuje się po wymuszeniu „zeznań” za pomocą tortur., 3. Egzekucja jest karą ostateczną i nieodwracalną: nigdy nie uda się całkowicie wyeliminować ryzyka stracenia niewinnej osoby. Przykładowo, od 1973 roku aż 150 amerykańskich więźniów zesłanych do celi śmierci zostało później oczyszczonych z zarzutów. W przypadku pozostałych wyrok wykonano pomimo poważnych wątpliwości dotyczących tego, czy rzeczywiście są winni., 4. Państwa, w których kara śmierci jest na porządku dziennym, przekonują, że to sposób, aby odstraszyć ludzi od popełniania przestępstw. Owo twierdzenie wielokrotnie już obalano – nie ma bowiem dowodów na to, iż kara śmierci pomaga zmniejszyć przestępczość lepiej niż kara pozbawienia wolności. Reasumując, jest to jedna z cech kultury przemocy, a nie sposób na to, by położyć jej kres., 5. Żadna informacja nie pasuje do tego tytułu., 6. Jak mówi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., skazując kogoś na śmierć, odbiera mu się prawo do życia., 7. Ryzyko skazania na karę śmierci wzrasta w przypadku osób ubogich, należących do mniejszości rasowych, etnicznych czy religijnych – ponieważ wymiar sprawiedliwości je dyskryminuje. Ubogie, zepchnięte na margines środowiska mają ponadto mniejszy dostęp do zaplecza prawnego, dzięki któremu mogłyby skutecznie bronić swych racji.
Źródło cytatów: Amnesty International, Kara śmierci, amnesty.org.pl [dostęp: 21.10.2020].
21
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z wykresem, a następnie wykonaj polecenie.

R1OzgVNKwAlIx1
Wykres kolumnowy. Liczba wykonanych egzekucji na świecie w 2017 roku. Lista elementów: 1. zestaw danych:Państwo: Chiny[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 1000. zestaw danych:Państwo: Iran[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 507. zestaw danych:Państwo: Arabia SaudyjskaLiczba egzekucji: 146. zestaw danych:Państwo: Irak[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 125. zestaw danych:Państwo: Pakistan[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 60. zestaw danych:Państwo: Egipt[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 35+. zestaw danych:Państwo: SomaliaLiczba egzekucji: 24. zestaw danych:Państwo: USALiczba egzekucji: 23. zestaw danych:Państwo: JordaniaLiczba egzekucji: 15. zestaw danych:Państwo: SingapurLiczba egzekucji: 8. zestaw danych:Państwo: KuwejtLiczba egzekucji: 7. zestaw danych:Państwo: BangladeszLiczba egzekucji: 6. zestaw danych:Państwo: Autonomia PalestyńskaLiczba egzekucji: 6. zestaw danych:Państwo: AfganistanLiczba egzekucji: 5. zestaw danych:Państwo: Malezja[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 4+. zestaw danych:Państwo: JaponiaLiczba egzekucji: 4. zestaw danych:Państwo: Sudan PołudniowyLiczba egzekucji: 4. zestaw danych:Państwo: BahrajnLiczba egzekucji: 3. zestaw danych:Państwo: Jemen[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 2+. zestaw danych:Państwo: Białoruś[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić) [/]Liczba egzekucji: 2+. zestaw danych:Państwo: Zjednoczone Emiraty ArabskieLiczba egzekucji: 1. zestaw danych:Państwo: Korea Północna[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 2 – w podanych krajach na pewno wykonano przynajmniej jedną egzekucję, ale Amnesty International nie zdołało zdobyć dowodu. [/]Liczba egzekucji: 0. zestaw danych:Państwo: Wietnam[baseline-shift: super; font-size: smaller;] 2 – w podanych krajach na pewno wykonano przynajmniej jedną egzekucję, ale Amnesty International nie zdołało zdobyć dowodu. [/]Liczba egzekucji: 0.
1 – podana liczba to minimum (Amnesty International nie zdołało dokładnie określić); 2 – w podanych krajach na pewno wykonano przynajmniej jedną egzekucję, ale Amnesty International nie zdołało zdobyć dowodu.
Oprac. na podst.: Amnesty International Global Report Death Sentences And Executions 2017.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RNr6sqyXVNhqT1
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.. W żadnym państwie europejskim nie wykonano w 2017 roku kary śmierci. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. We wszystkich krajach nad Zatoką Perską wykonuje się karę śmierci. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Liczba straceń w Chinach, Wietnamie i Korei Północnej jest nieznana. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jedyne państwo zachodnie, w którym wykonuje się karę śmierci, to USA. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Najwięcej państw wykonujących karę śmierci jest w Afryce. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
311
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z wykresami, a następnie wykonaj polecenia.

RBGZwmLKIPxKQ1
Wykres kolumnowy. Liczba osób przebywających w więzieniach na 100 000 mieszkańców w 2018 roku wg World Prison Brief w państwach, w których wg Amnesty International wykonuje się karę śmierci.. Lista elementów: 1. zestaw danych:Państwo: USALiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 6552. zestaw danych:Państwo: BiałoruśLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 3433. zestaw danych:Państwo: IranLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 2944. zestaw danych:Państwo: BahrajnLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 2345. zestaw danych:Państwo: SingapurLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 1996. zestaw danych:Państwo: Arabia SaudyjskaLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 1977. zestaw danych:Państwo: MalezjaLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 1778. zestaw danych:Państwo: JordaniaLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 1659. zestaw danych:Państwo: KuwejtLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 15710. zestaw danych:Państwo: WietnamLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 13711. zestaw danych:Państwo: IrakLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 12612. zestaw danych:Państwo: ChinyLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 11813. zestaw danych:Państwo: EgiptLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 11614. zestaw danych:Państwo: Zjednoczone Emiraty ArabskieLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 10415. zestaw danych:Państwo: AfganistanLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 8816. zestaw danych:Państwo: JemenLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 5317. zestaw danych:Państwo: BangladeszLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 5218. zestaw danych:Państwo: Sudan PołudniowyLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 5219. zestaw danych:Państwo: PakistanLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 4320. zestaw danych:Państwo: JaponiaLiczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 4121. zestaw danych:Państwo: Somalia[baseline-shift: super; font-size: smaller;][/]Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: brak danych. zestaw danych:Państwo: Autonomia Palestyńska[baseline-shift: super; font-size: smaller;][/]Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: brak danych. zestaw danych:Państwo: Korea Północna[baseline-shift: super; font-size: smaller;][/]Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: brak danych.
1 – brak danych.
Oprac. na podst.: Institute for Criminal Policy Research.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RrzjDbxbfanPN1
Wykres kolumnowy. Liczba osób przebywających w więzieniach na 100 000 mieszkańców w 2018 roku wg World Prison Brief w wybranych państwach w Europie, w których prawo nie przewiduje kary śmierci. Lista elementów: 1. zestaw danych:Państwo: Litwa Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 235; 2. zestaw danych:Państwo: Czechy Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 202; 3. zestaw danych:Państwo: Polska Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 196; 4. zestaw danych:Państwo: Łotwa Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 195; 5. zestaw danych:Państwo: Słowacja Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 193; 6. zestaw danych:Państwo: Albania Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 180; 7. zestaw danych:Państwo: Węgry Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 173; 8. zestaw danych:Państwo: Serbia Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 154; 9. zestaw danych:Państwo: Ukraina Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 153; 10. zestaw danych:Państwo: Wielka Brytania (Anglia i Walia) Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 140; 11. zestaw danych:Państwo: Portugalia Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 127; 12. zestaw danych:Państwo: Hiszpania Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 126; 13. zestaw danych:Państwo: Rumunia Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 106; 14. zestaw danych:Państwo: Francja Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 104; 15. zestaw danych:Państwo: Włochy Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 100; 16. zestaw danych:Państwo: Austria Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 98; 17. zestaw danych:Państwo: Niemcy Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 77; 18. zestaw danych:Państwo: Dania Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 63; 19. zestaw danych:Państwo: Szwecja Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 59; 20. zestaw danych:Państwo: Finlandia Podpis osi wartości: Liczba więźniów na 100 000 mieszkańców: 51; .
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RWIJJAT41hdtt1
Porównaj oba wykresy i rozważ, czy stosowanie kary śmierci można uznać za czynnik odstraszający od popełniania czynów zabronionych przez prawo. Uzasadnij swoją odpowiedź, odwołując się do danych z wykresów oraz do wiedzy własnej. (Uzupełnij). Porównaj oba wykresy i zidentyfikuj inne niż kara śmierci czynniki mogące mieć wpływ na wielkość populacji przebywającej w więzieniach w poszczególnych państwach. (Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.

1
Piotr Sikora Koniec katolickiej kary śmierci

Papież [Franciszek] zaaprobował [w 2018 roku] nową redakcję 2267 punktu Katechizmu Kościoła Katolickiego, który w nowym brzmieniu jasno stwierdza niedopuszczalność kary śmierci. (…) Właśnie zatwierdzony tekst brzmi: „Wymierzanie kary śmierci, dokonywane przez prawowitą władzę, po sprawiedliwym procesie, przez długi czas było uważane za adekwatną do ciężaru odpowiedź na niektóre przestępstwa i dopuszczalny, choć krańcowy, środek ochrony dobra wspólnego. Dziś coraz bardziej umacnia się świadomość, że osoba nie traci swej godności nawet po popełnieniu najcięższych przestępstw. Co więcej, rozpowszechniło się nowe rozumienie sensu sankcji karnych stosowanych przez państwo. Ponadto zostały wprowadzone skuteczniejsze systemy ograniczania wolności, które gwarantują należytą obronę obywateli, a jednocześnie w sposób definitywny nie odbierają skazańcowi możliwości odkupienia win.

Dlatego też Kościół w świetle Ewangelii naucza, że kara śmierci jest niedopuszczalna, ponieważ jest zamachem na nienaruszalność i godność osoby, i z determinacją angażuje się na rzecz jej zniesienia na całym świecie”. (…)

Uznanie niedopuszczalności kary śmierci jest też spójne z rozumieniem samej kary – wyrażonym już od dawna w poprzedzających fragmentach Katechizmu. W chrześcijańskiej perspektywie celem kary jest naprawienie naruszonego porządku, zadośćuczynienie, ochrona osób oraz stworzenie winowajcy możliwości poprawy. Zabicie przestępcy mogło mieć związek tylko z ochroną innych przed nim – wszystkie pozostałe aspekty kary stały z takim działaniem w sprzeczności. Zadawanie śmierci w majestacie prawa niczego nie naprawiało w porządku świata; przeciwnie – jako zamach na godność skazanej osoby było dokładaniem zła do zła. Uniemożliwiało też zabijanemu zadośćuczynienie tym, których skrzywdził oraz jego osobistą poprawę.

Jesteśmy więc świadkami rozwoju moralnej świadomości Magisterium Kościoła. Odsłania to przed nami naszą własną odpowiedzialność za rozwój osobistej zdolności sądów etycznych.

2 Źródło: Piotr Sikora, Koniec katolickiej kary śmierci, 2.08.2018 r., dostępny w internecie: tygodnikpowszechny.pl [dostęp 30.03.2020 r.].
R15QcALApdCD5
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.. Z tekstu wynika, że w nauce Kościoła katolickiego nastąpiła znacząca zmiana tradycyjnego nauczania w kwestii kary śmierci.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Z uzasadnienia zmiany stanowiska Kościoła katolickiego wynika, że wypływa ona przede wszystkim z Ewangelii.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Współcześnie stosowanie kary śmierci – według nauczania Kościoła katolickiego – nie spełnia żadnego ze swoich chrześcijańskich założeń.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Dezaprobata dla stosowania kary śmierci opisana w Katechizmie Kościoła katolickiego uzasadniona została prawem człowieka do życia.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.

1
Michał Wyrostkiewicz Kara śmierci w dobie terroryzmu. Analizy antropologiczno-społeczne

Teza, że w pewnych sytuacjach władza publiczna jest upoważniona, a nawet zobowiązana do wymierzania kar, musi być dobrze zrozumiana. Brak bardziej szczegółowych wskazówek może doprowadzić do różnych zniekształceń tej myśli, a w praktyce do nadużyć w karaniu. Jako jedno z najpoważniejszych jawi się stosowanie zbyt ciężkich kar, albo wręcz najwyższego wymiaru kary, czyli kary śmierci.

Kara – o czym już mówiono – ma na celu ochronę dobra wspólnego oraz ludzi przed złem. Chodzi tu o zabezpieczenie wspólnoty przed przestępcą. Można nieco kolokwialnie stwierdzić, że jeśli ktoś nie umie żyć we wspólnocie, to się go z niej wyłącza. Trzeba jednak pamiętać, że kara nie ma na celu jedynie ochrony ładu publicznego i zapewnienia bezpieczeństwa ludziom. Staje się ona również narzędziem poprawy winnego, poprawy, która nabiera wartości zadośćuczynienia, gdy winny dobrowolnie przyjmuje wymierzoną mu karę.

Cel kary jest złożony. W dużej mierze chodzi w niej o utrzymanie harmonijnych relacji społecznych lub odbudowanie tych, które zostały naruszone w wyniku aktu przestępczego przez usunięcie ze wspólnoty przestępcy. W tym kontekście trzeba zauważyć wymiar ekspiacyjny. Winny bowiem dzięki karze ma szansę „odrobić” społeczeństwu wyrządzone krzywdy, co wydaje się być ważnym krokiem w stronę drogi sprawiedliwości. Kara, która łączy się z odosobnieniem, jest też „momentem”, w którym skazany może przemyśleć swoje postępowanie i zmienić je. W tym miejscu uwidacznia się resocjalizacyjny wymiar kary. Warto też zauważyć walory edukacyjne nakładania kar na przestępców. Chodzi o samego winnego, ale też o innych członków wspólnoty, którzy mają szansę dostrzec, że łamanie prawa „zwyczajnie się nie opłaca”. Tu uwidacznia się kolejny pozytywny czynnik, a mianowicie pogłębienie zaufania do władzy, która – jak się okazuje – dba o społeczeństwo. Dla władzy zaś jest to wyraz dobrze wykonanego zadania.

3 Źródło: Michał Wyrostkiewicz, Kara śmierci w dobie terroryzmu. Analizy antropologiczno-społeczne, Lublin 2008, s. 5–6.
RGWeqNoJaYvme
Wymień te funkcje kary, których kara śmierci nie spełnia. (Uzupełnij).