Sprawdź się
Jak nazywał się kierunek myśli stworzony przez Ericha Fromma?
- psychoanaliza społeczna
- psychoanaliza
- postmarksizm
- psychologia społeczna
Tekst A
Ucieczka od wolnościPierwszym mechanizmem ucieczki od wolności […] jest tendencja do rezygnacji z niezależności swego indywidualnego „ja” i wtopienie się w kogoś albo w coś znajdującego się na zewnątrz, aby na tej drodze uzyskać siłę, której brak się odczuwa samemu.
Źródło: Erish Fromm, Ucieczka od wolności, tłum. O. i A. Ziemilscy, Warszawa 1978, s. 142.
Jaka jest główna przyczyna ucieczki od wolności, którą wskazuje Fromm w tekście A?
- poczucie słabości
- poczucie siły
- niezależność
- brak niezależności
Zapoznaj się z definicją kolektywizmu, a następnie stwórz definicję indywidualizmu. Po której stronie umiejscowiłbyś opisany skrótowo w tekście A mechanizm ucieczki od wolności?
| Kolektywizm | Indywidualizm |
|---|---|
| Pogląd w filozofii polityki, który uznaje grupy, zbiorowości i wspólnoty za nadrzędne wobec jednostek. |
Kolektywizm — pogląd w filozofii polityki, który uznaje grupy, zbiorowości i wspólnoty za nadrzędne wobec jednostek.
Zdecyduj, czy poniższe twierdzenia dotyczące poglądów Fromma są prawdziwe, czy fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Koncepcja alienacji, obecna w myśli Fromma, świadczy o tym, że istotny wpływ wywarły na niego poglądy Karla Marksa. | □ | □ |
| Według Fromma, autorytety odgrywają ważną, pozytywną rolę w rozwoju moralnym człowieka. | □ | □ |
| Fromm krytykował zarówno XX-wieczne systemu totalitarne, jak i współczesne mu państwa kapitalistyczne. | □ | □ |
| Fromm jest przedstawicielem naturalizmu. | □ | □ |
Tekst B
Ucieczka od wolnościZdaje się nam, że wolność słowa jest najwyższym osiągnięciem w zwycięskim pochodzie wolności. Wolność słowa stanowi co prawda ważkie zwycięstwo w bitwie przeciw dawnym ograniczeniom; zapominamy jednak, że człowiek nowoczesny znajduje się w sytuacji, w której wiele z tego, co sam myśli i mówi, myślą i mówią wszyscy inni; że nie osiągnął jeszcze zdolności myślenia w sposób odrębny - tj. samodzielny – a przecież tylko to może nadać sens jego twierdzeniu, że nikt nie przeszkadza mu w wyrażaniu myśli. Albo dumni jesteśmy, iż w kierowaniu swym życiem człowiek wyzwolił się od zewnętrznych autorytetów, mówiących mu, co robić, a czego nie robić. Zapominamy przy tym o roli anonimowych autorytetów, takich jak opinia publiczna i zdrowy rozum; są one tak potężne tylko dzięki naszej całkowitej gotowości zastosowania się do tego, czego się od nas oczekuje, oraz dzięki równie potężnej obawie przed odróżnianiem się od innych. Innymi słowy, jesteśmy zafascynowani rosnącą wolnością od autorytetów zewnętrznych, a ślepi na istnienie wewnętrznych hamulców, przymusów i lęków, które wyraźnie podkopują znaczenie zwycięstw odniesionych przez wolność nad jej tradycyjnymi wrogami.
Źródło: Erich Fromm, Ucieczka od wolności, tłum. O. i A. Ziemilscy, Warszawa 2003.
Które stwierdzenie można uznać za tezę tekstu B?
- Człowiek współczesny jest absolutnie wolny w swoim myśleniu.
- Wolność słowa jest fikcją.
- Wolność słowa nie jest istotnym osiągnięciem ludzkości.
- Choć istnieje wolność słowa, to człowiek współczesny nie jest całkowicie wolny w swoim myśleniu.
Co, według poglądów Fromma wyrażonych w tekście B, odpowiada przede wszystkim w dzisiejszych czasach za ten stan rzeczy?
- Człowiek jest niezdolny do wolności.
- Ludzki rozum nie jest zdolny do pojęcia prawdy.
- Bezkrytyczny stosunek do autorytetów, takich jak kościół czy państwo.
- Niedostrzeganie autorytatywnego charakteru opinii publicznej i zdrowego rozsądku.
Zdecyduj, czy wyrażone w tekście B poglądy Fromma można odnieść do przedstawionych na zdjęciach zjawisk społecznych? Czy przychodzą ci do głowy przykłady, do których można by zastosować jego krytykę współczesnych społeczeństw?
Czy zgadzasz się z poglądem Fromma na współczesne społeczeństwo? Zrekonstruuj jego główną tezę, oceń ją oraz uzasadnij swoje stanowisko.