Sprawdź się
Przeczytaj fragment wiersza, który napisał po śmierci Tadeusza Borowskiego Czesław Miłosz. Odnosząc się do biografii autora Opowiadań obozowych, wyjaśnij znaczenie umieszczonych w tabeli fragmentów utworu.
Zapoznaj się z fragmentem wiersza, który napisał po śmierci Tadeusza Borowskiego Czesław Miłosz. Odnosząc się do biografii autora Opowiadań obozowych, wyjaśnij znaczenie umieszczonych w tabeli fragmentów utworu.
Na śmierć Tadeusza BorowskiegoBorowski zdradził.
Uciekł tam, gdzie mógł.
Przed sobą widział gładką ścianę Wschodu.
Za sobą mury polskie Ciemnogrodu.Źródło: Czesław Miłosz, Na śmierć Tadeusza Borowskiego, [w:] Poezje zebrane, Kraków 2011, s. 216.
| Fragment | Znaczenie |
|---|---|
| Borowski zdradził. | |
| Przed sobą widział gładką ścianę Wschodu. | |
| Za sobą mury polskie Ciemnogrodu. |
Zapoznaj się z wypowiedziami artystów, które pojawiły się po śmierci Tadeusza Borowskiego. Kolorem czerwonym zaznacz fragmenty krytyczne w stosunku do pisarza, a niebieskim – pozytywne opinie.
czerwony niebieski
List Czesława Miłosza do Melchiora Wańkowicza
(7 stycznia 1952)
***
Tę ,,sprawę Borowskiego”, jedną z najtragiczniejszych, tak jak sprawa Majakowskiego, pismo emigracyjne skwitowało notatką, w której było zdanie "umarł młody kapo polskiej literatury”. W rzeczywistości Borowski był człowiekiem czystym i gorącego serca, zapłacił jak umiał za przejęcie się diamatem.”
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Jan Kott w przedmowie do angielskiego wydania opowiadań Tadeusza Borowskiego
***
Samobójstwo Borowskiego było wstrząsem, jaki można porównać z wcześniejszym o lat dwadzieścia jeden samobójstwem Majakowskiego. Borowski był największą nadzieją literatury polskiej wśród okrutnie przetrzebionego przez wojnę pokolenia jego rówieśników. Był również największą nadzieją partii komunistycznej, jej wyznawcą, apostołem i inkwizytorem; musiało minąć wiele lat, zanim wielu z nas zrozumiało, że był również jej męczennikiem.”
Zapoznaj się z wypowiedziami artystów, które pojawiły się po śmierci Tadeusza Borowskiego. Które zdania to fragmenty krytyczne w stosunku do pisarza, a które pozytywne? Wybierz odpowiednie numery zdań.
List Czesława Miłosza do Melchiora Wańkowicza (7 stycznia 1952)
***
1. Tę ,,sprawę Borowskiego”, jedną z najtragiczniejszych, tak jak sprawa Majakowskiego, pismo emigracyjne skwitowało notatką, w której było zdanie „umarł młody kapo polskiej literatury”.
2. W rzeczywistości Borowski był człowiekiem czystym i gorącego serca, zapłacił jak umiał za przejęcie się diamatem”.
Jan Kott w przedmowie do angielskiego wydania opowiadań Tadeusza Borowskiego
***
3. Samobójstwo Borowskiego było wstrząsem, jaki można porównać z wcześniejszym o lat dwadzieścia jeden samobójstwem Majakowskiego.
4. Borowski był największą nadzieją literatury polskiej wśród okrutnie przetrzebionego przez wojnę pokolenia jego rówieśników.
5. Był również największą nadzieją partii komunistycznej, jej wyznawcą, apostołem i inkwizytorem.
6. Musiało minąć wiele lat, zanim wielu z nas zrozumiało, że był również jej męczennikiem”.
Odwołując się do multimedium i informacji z lekcji, zaznacz te cechy literatury, które były dla Borowskiego najważniejsze:
- odwzorowywanie rzeczywistości, autentyzm.
- symboliczna metafora.
- odwołanie się do własnych doświadczeń.
- bohater tragiczny.
Dopasuj podane dzieła Tadeusza Borowskiego do danego okresu w XX-wiecznej historii. Odwołaj się do wiadomości z lekcji.
Gdziekolwiek ziemia…, Pożegnanie z Marią, Dzień plantatora
| Dzieło | Okres |
|---|---|
| Gdziekolwiek ziemia… | |
| Pożegnanie z Marią | |
| Dzień plantatora |
Wymień trzy cechy literatury Borowskiego, w których widoczny jest wpływ kontekstu biograficznego.
ARGUMENT II
Przeczytaj fragment jednego z felietonów Tadeusza Borowskiego, Rozmowa z formalistą. Dopasuj poszczególne fragmenty tekstu wymienionym cechom wypowiedzi o charakterze propagandowym.
Zapoznaj się z fragmentem jednego z felietonów Tadeusza Borowskiego, Rozmowa z formalistą. Dopasuj poszczególne fragmenty tekstu wymienionym cechom wypowiedzi o charakterze propagandowym.
Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmuMy, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa. Van Dyckiem zakrywa śchowek w ścianie. Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu. Nienawidzę kłamców bez sumienia. Tych, co głoszą cnoty imperializmu, skamlą o jego powrót. Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie
Źródło: Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, [w:] Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Uciekł tam, gdzie mógł, czyli zagadka śmierci Tadeusza Borowskiego, Warszawa 2006, s. 211.
My, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa., 2.
Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu., 3.
Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie., 4.
stonka ziemniaczana na kartoflach, lokajem imperializmu, zarazkiem imperializmu.Opozycja my-oni Możliwe odpowiedzi: 1.
My, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa., 2.
Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu., 3.
Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie., 4.
stonka ziemniaczana na kartoflach, lokajem imperializmu, zarazkiem imperializmu.Posługiwanie się utartymi formułami i sloganami Możliwe odpowiedzi: 1.
My, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa., 2.
Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu., 3.
Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie., 4.
stonka ziemniaczana na kartoflach, lokajem imperializmu, zarazkiem imperializmu.Manipulacja (gotowe schematy poznawcze zgodne z obowiązującą ideologią) Możliwe odpowiedzi: 1.
My, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa., 2.
Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu., 3.
Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie., 4.
stonka ziemniaczana na kartoflach, lokajem imperializmu, zarazkiem imperializmu.
<q>Formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Żeruje na sztuce jak stonka ziemniaczana na kartoflach. Jest zarazkiem imperializmu.</q>, <q>stonka ziemniaczana na kartoflach, lokajem imperializmu, zarazkiem imperializmu.</q>, <q>My, artyści epoki socrealizmu, nie potrzebujemy uznania bankiera, który inwestuje kapitały w Rafaela i Picassa.</q>, <q>Kto rezygnuje z wymowy sztuki - ten jest lokajem imperializmu, ten nie jest za pokojem, tylko za wojną, gdyż cała ta sztuka służy grabieży, wyzyskowi i wojnie.</q>
| Sformułowania odwołujące się do emocji, nacechowane emocjonalnie | |
| Opozycja my-oni | |
| Posługiwanie się utartymi formułami i sloganami | |
| Manipulacja (gotowe schematy poznawcze zgodne z obowiązującą ideologią) |
Tadeusz Borowski uważał, że: formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą
. Przyjrzyj się poniższym ilustracjom przedstawiającym Monę Lisę Leonarda da Vinci oraz plakat propagandowy z okresu socrealizmu, a następnie zdecyduj, czy zgadzasz się z Borowskim. Sformułuj dwa argumenty na poparcie swojej opinii.
Tadeusz Borowski uważał, że: formalizm nie jest sztuką, lecz jej chorobą. Zapoznaj się z opisami poniższych ilustracji przedstawiających Monę Lisę Leonarda da Vinci oraz plakat propagandowy z okresu socrealizmu, a następnie zdecyduj, czy zgadzasz się z Borowskim. Sformułuj dwa argumenty na poparcie swojej opinii.
Jan Błoński twierdził, że Tadeusz Borowski to kolejny polski Cezary Baryka
. Przypomnij sobie informacje o tym bohaterze literackim i wskaż trzy podobieństwa oraz trzy różnice między realną osobą Tadeusza Borowskiego a postacią literacką.