Sprawdź się
Wskaż, kto w Polsce jest organem założycielskim dla większości podmiotów działających w sferze kultury.
- samorząd terytorialny
- organy państwowe
- stowarzyszenia i fundacje
- organizacje międzynarodowe
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.
Ministrowie kultury doby transformacji, 1989-2005 (wywiady)Wychowana w PRL‑u, byłam zrażona do pojęcia polityka kulturalna. Uciekając od negatywnych skojarzeń związanych z tym terminem za komuny, powiedziałam kiedyś, że polityka kulturalna mnie nie interesuje (…). Po pierwsze, chodziło o odejście od narzucania czegokolwiek komukolwiek, o zlikwidowanie fasadowości socjalistycznej, mocno obecnej w polskim życiu kulturalnym, oraz o stworzenie przekonania, że kto zamawia melodię, ten płaci skrzypkowi, czyli że kultura musi korespondować ze zdrowymi zasadami rynku. Preferowałam takie rozumowanie, że skoro nie ma pieniędzy, to trzeba szczególny nacisk położyć na rzeczy najcenniejsze, na kulturę najwyższą, ale wyselekcjonowaną (mogącą nas reprezentować w świecie), i na kulturę popularną, doceniając jej wagę w kształtowaniu demokratycznego społeczeństwa.
Źródło: Bożena Gierat‑Bieroń, Ministrowie kultury doby transformacji, 1989-2005 (wywiady), Kraków 2009, s. 204–205.
Wskaż, jakie cele polityki kulturalnej przedstawiła minister kultury.
- pobudzanie uczestnictwa w kulturze
- demokratyzacja praktyk kulturowych
- tworzenie korzystnych warunków dla twórczości
- zachowanie duchowego i materialnego dorobku dla przyszłych pokoleń
- przygotowanie – przez edukację – nowych pokoleń do dziedziczenia tego dorobku
- sprzyjanie udziałowi kultury w komunikacji między kulturami
- promocja Polski w świecie
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Ministerstwo rządu duszWacław Janas, wiceminister MKiS: „Naród do kultury się nie pchał. (…) W okresie komunizmu czy socjalizmu zapotrzebowanie na kulturę było podsycane przez czynniki polityczne. (…) Później to nagle, z dnia na dzień przestało istnieć. Przy braku pieniędzy oczywiście i przy pewnym zachłyśnięciu się nowymi środkami technicznymi w postaci magnetowidu, telewizji satelitarnej, później DVD itd.”.
Źródło: Bożena Gierat‑Bieroń, Ministerstwo rządu dusz, [w:] tejże, Ministrowie kultury doby transformacji, 1989–2005, (wywiady), Kraków 2009.
Zaznacz odpowiedzi najbliższe swojej.
- niedobór kadr
- brak wystarczającej ilości środków
- wejście nowych technologii
- brak programów rozwoju kultury
Przyporządkuj rodzaje instytucji kulturalnych do organu, który sprawuje nad nimi nadzór.
teatry, narodowe instytucje kultury, Instytut Polski, muzea narodowe, muzea, miejskie i gminne domy kultury, filharmonie
| Ministerstwo Kultury | |
|---|---|
| samorząd lokalny (urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski) | |
| Ministerstwo Spraw Zagranicznych |
Połącz w pary cele prowadzenia polityki kulturalnej ze środkami do jej osiągnięcia.
przyznawanie przez ministra kultury czy samorząd stypendiów twórczych dla artystów, realizacja darmowych/publicznych koncertów, wystaw, finansowanie działalności muzealnej i opieki nad zabytkami, lekcje muzealne w szkołach, organizacja festiwali, przeglądów twórczości, szczególnie zagranicznych
| zapewnienie równego dostępu do kultury | |
| promocja twórczości i polskiej kultury | |
| świadoma edukacja kulturalna | |
| tworzenie korzystnych warunków dla twórczości | |
| zachowanie duchowego i materialnego dorobku dla przyszłych pokoleń |
W zakresie polityki kulturalnej po 1989 roku zaszły duże zmiany. Przyporządkuj przyczynę do skutku, jaki wywarła ona na działalność instytucji kultury.
wolność twórcza, konieczność współpracy z przedsiębiorstwami i prowadzenia działalności zarobkowej (odpłatnej), podporządkowanie większości teatrów, muzeów itd. samorządom, możliwość prowadzenia i otrzymywania środków na działalność kulturalną przez organizacje trzeciego sektora (NGO), możliwość otrzymywania pieniędzy w ramach zadań zleconych przez samorządy
| reforma administracyjna kraju | |
| prywatyzacja większości państwowych wydawnictw, kin, galerii itp. | |
| zniesienie cenzury | |
| Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach | |
| decentralizacja uprawnień administracji publicznej w zakresie kultury |
Zapoznaj się z klasyczną definicją polityki kulturalnej Aliny Kłoskowskiej i wykonaj zadanie.
Socjologia kulturyPrzez politykę kulturalną rozumie się zwykle ogół zasad i reguł wyrażonych explicite lub implicite, którym podporządkowana jest działalność instytucji publicznych lub prywatnych wywierających wpływ na zinstytucjonalizowane formy twórczości, rozpowszechniania i udostępniania treści oświatowych, artystycznych, literackich, rozrywkowych.
Źródło: Antonina Kłoskowska, Socjologia kultury, Warszawa 1981, s. 482–483.
Przyporządkuj przykłady do słów kluczowych pojawiających się w tej definicji.
radia komercyjne, muzea, Konstytucja RP, malarstwo, filharmonie, taniec, opery, multipleksy, teatry, domy kultury, film, ustawa o prowadzeniu działalności kulturalnej, strategie rządowe w zakresie kultury, muzyka, cyrk
| ogół zasad i reguł | |
|---|---|
| publiczne instytucje kultury | |
| prywatne instytucje kultury | |
| formy twórczości |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnejArt. 1 pkt 2. Państwo sprawuje mecenat nad działalnością kulturalną, polegający na wspieraniu i promocji twórczości, edukacji i oświaty kulturalnej, działań i inicjatyw kulturalnych, a także opieki nad zabytkami i ochrony dziedzictwa narodowego w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą.
Źródło: Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 30.03.2020 r.].
Zaznacz w tabeli przykłady mecenatu państwa nad kulturą, który jest formą realizowania przez niego polityki kulturalnej.
| przykład | mecenat państwa | inna forma |
| Stworzenie wirtualnego Muzeum Dzieł Józefa Mehoffera wraz z dygitalizacją, opracowaniem i udostępnianiem zbiorów. | □ | □ |
| Wsparcie prowadzenia Internetowego Klubu Filmowego dla Osób Niewidomych prowadzonego przez lokalne stowarzyszenie. | □ | □ |
| Dokończenie odbudowy i całoroczna opieka nad Polskim Cmentarzem Wojennym w Dytiatynie na Ukrainie. | □ | □ |
| Prowadzenie teatru objazdowego finansowanego ze sprzedaży biletów/wejściówek. | □ | □ |