Ewa Bujwid-Kurek Władza polityczna a system polityczny – wokół kategorii politologicznych uwag kilka

Zważywszy, że funkcja systemu politycznego to każde działanie, które przyczynia się do zachowania systemu w długotrwałym okresie, tzn. zmierzające do podtrzymania status quo, jak i też do jego dalszego rozwoju, wyróżnia się cztery funkcje: regulacyjną, mediacyjną, adaptacyjną i innowacyjną (…). W kontekście prowadzonych rozważań interesujące, szczególnie z perspektywy politologicznej, jest pytanie, czy stopień, w jakim udaje się władzy politycznej realizować poszczególną funkcję, wpływa na jej efektywność w rozumieniu sprawnego funkcjonowania, to znaczy takiego, które oddziałuje na kondycję państwa, a docelowo stabilizuje system polityczny. Otóż istnieje obserwowalna prawidłowość: w im większym stopniu realizowane są przez władze polityczne przypisane im funkcje, w tym większym stopniu władza polityczna jest efektywna.

władza Źródło: Ewa Bujwid-Kurek, Władza polityczna a system polityczny – wokół kategorii politologicznych uwag kilka, „Horyzonty Polityki” 2019, nr 30, t. 10, s. 34.

Krzysztof Sidorkiewicz Współczesne ujęcie funkcji państwa

Jedną z ważniejszych współczesnych kwestii są coraz powszechniejsze migracje. Migracje nie są zjawiskiem nowym, ale ich obecna skala wpływa na nowe zadania państwa w tym zakresie. Związane jest to z dostępem do urzędów osób posługujących się różnymi językami mieszkającymi w danym państwie, zapewnieniem edukacji dzieciom migrantów czy pomoc o charakterze socjalnym, czy też zdrowotnym. Mamy więc do czynienia z wprowadzeniem dużej grupy ludzi do systemu państwowego. Jak trudne są to procesy, pokazały wydarzenia ostatnich lat, które w sposób szczególny wystąpiły we Francji. Inne kraje europejskie borykają się również z różnymi problemami w tym zakresie, np. Niemcy, Holandia, Włochy. Skala zjawiska w Polsce nie jest jeszcze zbyt duża, gdyż nasz kraj traktowany jest jako państwo tranzytowe dla osób, które szukają lepszego życia w zachodniej części Europy. Migracja ludności, a szczególnie migracja zewnętrzna do UE jest dziś jednym z ważniejszych wyzwań państw europejskich.

nauka Źródło: Krzysztof Sidorkiewicz, Współczesne ujęcie funkcji państwa, „Studia Elbląskie” 2010, t. 11, s. 223.

Uczniowie zbadają jakość powietrza. Umożliwi to nowoczesna pomoc edukacyjna, która powstała z inicjatywy NFOŚiGW

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest inicjatorem wyjątkowej pomocy edukacyjnej, dzięki której uczniowie będą mogli badać jakość powietrza. Moduł Jakość Powietrza opracowało Centrum Nauki Kopernik ze wsparciem merytorycznym ekspertów Polskiego Alarmu Smogowego. (…)

„Poprawa jakości powietrza jest priorytetem działań Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, stąd inicjatywa przygotowania pomocy dydaktycznej, która pozwoli także dzieciom i młodzieży na badanie jakości i zaznajomi je ze zjawiskami zanieczyszczenia powietrza, uświadamiając ten problem ekologiczny. W ten sposób Narodowy Fundusz pragnie zwrócić uwagę młodego pokolenia na kwestie ochrony powietrza oraz wesprzeć szkoły i samorządy w realizacji edukacji ekologicznej” – mówi prof. Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW. „Dla mnie, jako naukowca, bardzo ważny jest też fakt, że to propozycja nowoczesnego sposobu kształcenia, który opiera się przede wszystkim na samodzielnym poznawaniu zjawisk zachodzących w przyrodzie – poprzez obserwację i eksperymentowanie” – podkreśla Chorowski.

zmiany Źródło: Uczniowie zbadają jakość powietrza. Umożliwi to nowoczesna pomoc edukacyjna, która powstała z inicjatywy NFOŚiGW, 1.06.2021 r., dostępny w internecie: nfosigw.gov.pl [dostęp 9.06.2021 r.].

Marek Żmigrodzki, Małgorzata Podolak System polityczny i jego klasyfikacje

System parlamentarny opiera się na tzw. podwójnej egzekutywie, tzn. na rozdzieleniu funkcji głowy państwa i szefa rządu. W systemie tym łączenie funkcji w rządzie i w parlamencie jest dozwolone. Rząd ustępuje po otrzymaniu wotum nieufności w parlamencie.

system Źródło: Małgorzata Podolak, Marek Żmigrodzki, System polityczny i jego klasyfikacje, [w:] Współczesne systemy polityczne, red. Bożena Dziemidok-Olszewska, Marek Żmigrodzki, Warszawa 2007, s. 8.

Przemysław Maj, Waldemar Paruch Pojęcie „system polityczny” w badaniach politologicznych w Polsce – aspekty i kontrowersje definicyjne

System polityczny podlega zmianom, czyli ewoluuje, mimo iż jego typową tendencją jest dążenie do utrzymywania stabilności politycznej (…). W każdym systemie politycznym elita rządząca wykazuje wyjątkowe obawy przed naruszeniem stabilności, gdyż w mniemaniu sprawujących rządy obniża to efektywność systemu, a może nawet zagrażać jego delegitymizacją. Jednak proces zmian jest obiektywnie nieuchronny, gdyż wynika z natury rzeczywistości politycznej, a następuje w ramach systemu, bez naruszenia jego istoty, w wyniku reform i wprowadzania nowych elementów do struktury. (…)

Nieco inaczej do zmiany systemu politycznego podszedł Ziemowit Jacek Pietraś, wprowadzając pojęcie adaptacji politycznej (…). Zgodnie z założeniami teoretycznymi przyjętymi przez tego politologa, adaptacja polityczna polega na dostosowywaniu się systemu politycznego państwa do zmieniających się warunków, co jest wymuszane przez otoczenie danego systemu, czyli jego środowisko międzynarodowe.

pojęcie Źródło: Przemysław Maj, Waldemar Paruch, Pojęcie „system polityczny” w badaniach politologicznych w Polsce – aspekty i kontrowersje definicyjne, „Polityka i Społeczeństwo” 2008, nr 5, s. 73.