Dymarka to? Możliwe odpowiedzi: 1. Rodzaj dawnego pieca, 2. Rodzaj topnika, 3. Rodzaj rudy żelaza, 4. Rodzaj koksu
Dymarka to...
rodzaj dawnego pieca.
rodzaj topnika.
rodzaj rudy żelaza.
rodzaj koksu.
1
Ćwiczenie 2
Poniższy rysunek przedstawia łupkę żelazną. Nazwij oznaczone elementy.
Rs3vKMwQIxHDz
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Smg29SNrv5M
Wskaż element który nie jest częścią łupki żelaznej. Możliwe odpowiedzi: 1. Węgiel drzewny, 2. Węgiel brunatny, 3. Żużel, 4. Przecięty pęcherz spieczonego żelaza
1
Ćwiczenie 3
Zaznacz prawidłową odpowiedź.
RnlNqxd5Bxk7i
Możliwe odpowiedzi: 1. Związek zwiększający temperaturę topnienia rudy., 2. Związek dodawany do wielkiego pieca w czasie wytopu żelaza, 3. Związek zmniejszający temperaturę topnienia rudy., 4. Związek odsiarczający rudę.
Topnikiem nie jest...
związek zwiększający temperaturę topnienia rudy.
związek dodawany do wielkiego pieca w czasie wytopu żelaza.
związek zmniejszający temperaturę topnienia rudy.
związek odsiarczający rudę.
2
Ćwiczenie 4
R12sVKm20uAVs
Wybierz zdania fałszywe: Możliwe odpowiedzi: 1. żużel to topnik, 2. żużel to produkt odpadowy procesów hutniczych metali, 3. żużel to stop zawierający zanieczyszczenia rud – topniki, tlenki metali itp., 4. żużel to rodzaj rudy żelaza
Wybierz zdania fałszywe:
Żużel to topnik.
Żużel to produkt odpadowy procesów hutniczych metali.
Żużel to materiał zawierający zanieczyszczenia rud, topniki, tlenki metali itp.
Żużel to rodzaj rudy żelaza.
2
Ćwiczenie 5
R17RTEgkpsNb4
Uzupełnij poniższe zdanie wybierając właściwe określenia. W średniowieczu wytopu żelaza dokonywano w 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Wydobyte bryły rudy darniowej suszono i wypalano w ognisku, a następnie w dymarce. Dymarska składała się z jamy wykopanej w ziemi oraz postawionego nad nią komina. W dolnej części komina umieszczone były otwory doprowadzające 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Na dnie pieca tworzono ruszt z 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Następnie sypano rozżarzony węgiel drzewny, aby rozgrzać wnętrze pieca. Do rozgrzanego pieca wsypywano na przemian warstwy węgla drzewnego i 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Na wysokości wlotu powietrza utrzymywano temperaturę 1100–1200°C. Żelazo topi się w temperaturze powyżej 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem°C. W celu osiągnięcia tak wysokiej temperatury w dymarce wypalano 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem, który pod wpływem temperatury (900°-1200°C) rozkładał się na (CaO i CO2}. Tlenek wapnia 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem pełnił rolę 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem czyli związku 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem i obniżającego 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem skały płonnej. Obecnie wytop żelaza odbywa się w dużo większym piecu zwanym 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem wyłożonym od środka materiałem ogniotrwałym. Do pieca od góry ładuje się na przemian rudę i koks oraz dodawane są topniki. Od dołu wdmuchiwane jest do pieca powietrze potrzebne do spalania koksu. W piecu powstaje 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem i pływający po niej żużel. Ze spalania koksu powstają gazy bogate w tlenek węgla (do 25% CO). CO jest 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem powstających w trakcie procesu tlenków żelaza.
Uzupełnij poniższe zdanie wybierając właściwe określenia. W średniowieczu wytopu żelaza dokonywano w 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Wydobyte bryły rudy darniowej suszono i wypalano w ognisku, a następnie w dymarce. Dymarska składała się z jamy wykopanej w ziemi oraz postawionego nad nią komina. W dolnej części komina umieszczone były otwory doprowadzające 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Na dnie pieca tworzono ruszt z 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Następnie sypano rozżarzony węgiel drzewny, aby rozgrzać wnętrze pieca. Do rozgrzanego pieca wsypywano na przemian warstwy węgla drzewnego i 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem. Na wysokości wlotu powietrza utrzymywano temperaturę 1100–1200°C. Żelazo topi się w temperaturze powyżej 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem°C. W celu osiągnięcia tak wysokiej temperatury w dymarce wypalano 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem, który pod wpływem temperatury (900°-1200°C) rozkładał się na (CaO i CO2}. Tlenek wapnia 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem pełnił rolę 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem czyli związku 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem i obniżającego 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem skały płonnej. Obecnie wytop żelaza odbywa się w dużo większym piecu zwanym 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem wyłożonym od środka materiałem ogniotrwałym. Do pieca od góry ładuje się na przemian rudę i koks oraz dodawane są topniki. Od dołu wdmuchiwane jest do pieca powietrze potrzebne do spalania koksu. W piecu powstaje 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem i pływający po niej żużel. Ze spalania koksu powstają gazy bogate w tlenek węgla (do 25% CO). CO jest 1. kamień wapienny/CaCO3, 2. węgla drzewnego, 3. surówka, 4. 1530, 5. dymarkach, 6. powietrze, 7. temperaturę topnienia, 8. rudy żelaza, 9. wielkim piecem, 10. topnika, 11. wapno palone, 12. odsiarczającego rudę, 13. reduktorem powstających w trakcie procesu tlenków żelaza.
węgla drzewnego, rudy żelaza, odsiarczającego rudę, reduktorem, CaO i CO2, surówka, wapno palone, wielkim piecem, kamień wapienny/CaCO3, temperaturę topnienia, dymarkach, topnika, powietrze, 1530
W średniowieczu wytopu żelaza dokonywano w ............................................. Wydobyte bryły rudy darniowej suszono i wypalano w ognisku, a następnie w dymarce. Dymarka składała się z jamy wykopanej w ziemi oraz postawionego nad nią komina, w którego dolnej części umieszczone były otwory doprowadzające ............................................. Na dnie pieca tworzono ruszt z ............................................. Następnie sypano rozżarzony węgiel drzewny, aby rozgrzać wnętrze pieca. Gdy był rozgrzany, wsypywano na przemian warstwy węgla drzewnego i ............................................. Na wysokości wlotu powietrza utrzymywano temperaturę 1100–1200°C. Żelazo topi się w temperaturze powyżej ............................................°C. W celu osiągnięcia tak wysokiej temperatury, w dymarce wypalano ............................................, który pod wpływem temperatury (900°-1200°C) rozkładał się na ............................................. Tlenek wapnia ............................................ pełnił rolę ............................................, czyli związku ............................................ i obniżającego ............................................ skały płonnej. Obecnie wytop żelaza odbywa się w dużo większym piecu, zwanym ............................................, wyłożonym od środka materiałem ogniotrwałym. Do pieca od góry ładuje się na przemian rudę i koks oraz dodaje się topniki. Od dołu wdmuchiwane jest powietrze, potrzebne do spalania koksu. W piecu powstaje ............................................ i pływający po niej żużel. Ze spalania koksu powstają gazy bogate w tlenek węgla (do 25% CO). CO jest ............................................ powstających w trakcie procesu tlenków żelaza.
Czym różni się surówka biała od surówki szarej? (Uzupełnij).
Czym różni się surówka biała od surówki szarej?
Zastanów się nad procesem otrzymywania surówki.
W zależności od sposobu chłodzenia, otrzymuje się różne surówki. Szybkie chłodzenie prowadzi do otrzymania surówki białej, czyli surówki w postaci cementytu . Z kolei chłodzenie powolne prowadzi do otrzymania surówki szarej w postaci mieszaniny czystego żelaza, ferrytu oraz grafitu.
31
Ćwiczenie 8
Odpowiedz na pytanie.
RBVMFxSJBk8D4
Jakie główne różnice widzisz w wytopie żelaza kiedyś a dziś?
(Uzupełnij).
Jakie główne różnice widzisz w wytopie żelaza kiedyś a dziś?
Porównaj, w jaki sposób suszano i wypalano bryły rudy. Czy wykorzystywane piece były wielorazowego użytku?
Dawniej bryły rudy suszono i wypalano w ognisku, a następnie w dymarce. Dymarka składała się z jamy wykopanej w ziemi oraz postawionego nad nią komina. Piec dymarkowy był wykorzystywany jednorazowo. Pozostawały po nim tylko wgłębienia w ziemi wypełnione żużlem.
Obecnie wytop żelaza odbywa się w dużo większym piecu, zwanym wielkim piecem, wyłożonym od środka materiałem ogniotrwałym. Stosuje się nowoczesne topniki, ruda nie jest zanieczyszczona, piec jest wielokrotnego użytku oraz występują małe straty żelaza.