Sprawdź się
Wskaż, kto uważany jest za twórcę faszyzmu.
- Benito Mussolini
- Adolf Hitler
- Giovanni Gentile
- Francisco Franco
Rozstrzygnij, które z wymienionych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Faszyści aspirowali do stworzenia nowego typu człowieka. | □ | □ |
| W ideologii faszystowskiej wojna została określona jako dopuszczalne, ale stosowane tylko w ostateczności narzędzie polityczne. | □ | □ |
| Państwo totalne – w ujęciu Mussoliniego – miało kontrolować całe życie społeczne. | □ | □ |
Spośród niżej wymienionych cech doktryn politycznych zaznacz te, które nie występują w faszyzmie.
- Niepoprawna odpowiedź. To system, który opiera siłę państwa na stałej i możliwie licznej armii.
- egalitaryzm
- leseferyzm
- Niepoprawna odpowiedź. Etatyzm zakłada podporządkowanie jednostkowych i grupowych interesów społeczeństwa interesowi państwa.
Ideologia włoskiego faszyzmu odwoływała się do tradycji… Możliwe odpowiedzi: 1. oświeceniowej., 2. romantycznej., 3. chrześcijańskiej., 4. stoickiej.
Dokończ zdanie.
Ideologia włoskiego faszyzmu odwoływała się do tradycji…
- oświeceniowej.
- romantycznej.
- chrześcijańskiej.
- stoickiej.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Początki ideologii faszystowskiejNowa orientacja Mussoliniego stała się jasna w niewiele dni po usunięciu go z Partii Socjalistycznej. W przemówieniu w Parmie Mussolini zaprezentował racje, które są już racjami faszysty. Rozpoczął od pacyfizmu i iluzji nieograniczonego postępu, rozpowszechnianych w Europie od roku 1870, pod opatrznościowym znakiem uniwersalnego dobrobytu (…). Mussolini zadeklarował też, że nigdy nie wierzył w teorie pacyfistyczne, które kazały wiązać sprawę wojny z czynnikiem ekonomicznym. Były to dla niego teorie abstrakcyjne, ponieważ ekonomia nie była czynnikiem dominującym w dziejach, w życiu, w relacjach między ludami: „Człowiek ekonomiczny w czystej postaci nie istnieje. Historia świata nie jest rozgrywką księgowości, a interes materialny nie jest – na szczęście! – jedyną sprężyną działań ludzkich”. Przy takich stwierdzeniach – co oczywiste – Mussolini znalazł się poza jakimikolwiek koncepcjami, które można by nazwać socjalistycznymi, przynajmniej w znaczeniu marksistowskim.
Źródło: Emilii Gentile, Początki ideologii faszystowskiej, Warszawa 2011, s. 82–83.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Doktryna faszyzmuZ punktu widzenia państwowości koncepcja faszystowska jest antyindywidualistyczną, staje wszakże na stanowisku jednostki, o ile ta utożsamia się z państwem, jako świadomość i jego wola powszechna człowieka w jego istnieniu historycznym. Przeciwny jest klasycznemu liberalizmowi, który powstał z konieczności przeciwstawienia się absolutyzmowi i wyczerpał swe zadanie historyczne z chwilą, gdy państwo zmieniło się w świadomość i wolę zbiorową. Liberalizm w interesie poszczególnej jednostki przeczył państwu; faszyzm jest afirmacją państwa, uznając w nim prawdziwą rzeczywistość jednostki.
Źródło: Benito Mussolini, Doktryna faszyzmu, Lwów 1935, s. 21–22.
Materiał źródłowy do ćwiczeń 7–8.
Doktryny polityczne XIX i XX wiekuPrzedstawiano kapitalistę jako „zwykłego obywatela” odpowiadającego przed państwem faszystowskim za całokształt „powierzonej” mu działalności o charakterze społecznym i gospodarczym. Propagowano zasadę „ograniczonego” kapitalizmu w myśl demagogicznego hasła: kapitał w służbie państwa faszystowskiego i narodu. W Karcie Pracy wyeksponowano ideologiczne znaczenie zbiorowego układu pracy: jest to wyraz solidarności kapitału i pracy, wyrównujący „tylko pozornie sprzeczne” interesy pracowników i pracodawców i podporządkowujący je „wyższym”, ponadklasowym i ogólnonarodowym interesom produkcji.
Źródło: Doktryny polityczne XIX i XX wieku, red. Krystyna Chojnicka, Wiesław Kozuba‑Ciembroniewicz, Kraków 2000, s. 353.