Sprawdź się
Spośród wymienionych imion wskaż te, które związane są z diadochami.
- Ptolemeusz I Soter
- Arridajos
- Lizymach
- Filip III
- Ptolemeusz Keraunos
- Antygon I Monoftalmos
- Perdikkas
Rozstrzygnij, które spośród podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Po śmierci Aleksandra Wielkiego władza oficjalnie przeszła w ręce jego syna i brata. | □ | □ |
| Faktyczną władzę nad imperium Aleksandra Wielkiego mieli dowódcy uczestniczący w podboju Persji. | □ | □ |
| Większość diadochów dążyła do utrzymania jedności imperium Aleksandra. | □ | □ |
| Wojny między diadochami trwały około pół wieku. | □ | □ |
| Następcy Aleksandra Wielkiego kontynuowali jego politykę względem podbitych ludów. | □ | □ |
| Diadochowie niemal natychmiast po śmierci Aleksandra obwołali się królami. | □ | □ |
| Finalnie w wyniku walk między diadochami powstały trzy państwa. | □ | □ |
Wyjaśnij, dlaczego Ptolemeusz zdecydował się na czyn opisany w źródle. Wydarzenia, o których pisał autor tekstu źródłowego (rzymski pisarz i nauczyciel retoryki z przełomu II i III w. n.e.), miały miejsce w 321 r. p.n.e.
Opowiastki rozmaite[Diadochowie] wdali się natychmiast w gwałtowny spór, ponieważ każdy z nich pragnął przewieźć do swojego królestwa ciało władcy [Aleksandra Wielkiego]. Ptolemeusz, jeśli rzecz jest w ogóle prawdziwa, wykradł zwłoki [podczas transportu ciała z Babilonu, gdzie umarł król, do Ajgaj w Macedonii] i pośpiesznie przywiózł do miasta Aleksandra, tego przy Egipcie [Aleksandrii, stolicy państwa Ptolemeuszy].
Źródło: Elian Klaudiusz, Opowiastki rozmaite, tłum. M. Borowska, ks. XII, rozdz. 64.
Korzystając z hasła z encyklopedii PWN podaj argument za opinią wygłoszoną w opracowaniu historycznym odnośnie do tekstu źródłowego.
Fragment tekstu źródłowegoAni urodzenie, ani sprawiedliwość nie dają ludziom królestw, lecz przypadają one w udziale tym, którzy potrafią […] rozsądnie prowadzić sprawy polityczne. Taki był Filip [II, ojciec Aleksandra Wielkiego] i tacy byli następcy Aleksandra, bo temu, kto z racji urodzenia był jego synem [Aleksandra IV], owo pokrewieństwo nic nie pomogło z powodu słabości ducha, ci zaś, których nie łączyły żadne związki pokrewieństwa [z Aleksandrem Wielkim], stali się władcami niemal całej zamieszkałej ziemi.
Źródło: Fragment tekstu źródłowego. Cytat za: Liber Suda, pod hasłem basileia B147, tłum. E. Wipszycka.
Fragment opracowania historycznegoAutor tekstu źródłowego był wyraźnie niesprawiedliwy w stosunku do syna Aleksandra [Wielkiego].
Źródło: Fragment opracowania historycznego. Cytat za: E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków. Okres hellenistyczny, t. 3, Warszawa 2010, s. 143.
Hasło: Aleksander IVAleksander IV, ur. 323 p.n.e., zm. 310 p.n.e., pogrobowy syn Aleksandra III Wielkiego i Roksany, córki Oksyartesa; oprócz Arridajosa, nieślubnego syna Filipa II, gł. kandydat do objęcia tronu macedońskiego; na jego opiekuna towarzysze ojca wybrali spośród siebie Kraterosa (pod jego nieobecność w praktyce opiekę sprawował Perdikkas); po jego śmierci funkcję tę objął Antypater (321 p.n.e.), a po śmierci Antypatra (319 p.n.e.) – Polyperchon; 318 p.n.e. Roksana z A. schroniła się u Olimpias; 316 p.n.e. A. wraz z matką wpadł w ręce Kasandra, który 310 p.n.e. zgładził obydwoje.
Źródło: Hasło: Aleksander IV. Cytat za: Hasło z Internetowej Encyklopedii PWN .
Na podstawie analizy przydomków władców hellenistycznych sformułuj argument potwierdzający tezę wyrażoną w tekście źródłowym z poprzedniego ćwiczenia, że „królestwa dawało” nie urodzenie, ale „rozsądne prowadzenie spraw politycznych”.
Nikator (Zwycięzca)
Soter (Zbawca)
Megas (Wielki)
Keraunos (Piorun)
Aniketos (Niezwyciężony)
Kallinikos (Odnoszący piękne zwycięstwa)
Euergetes (Dobroczyńca)
Eusebes (Pobożny)
Nikeforos (Niosący zwycięstwo)
Filopator (Kochający ojca)
Porównaj obie monety i objaśnij przekaz propagandowy monety Antygona. Odwołaj się do wydarzeń 306 r. p.n.e. Postać na tronie to Zeus, który, jak twierdził sam Aleksander, był jego ojcem.
Król Antygon.
Poniższe monety przedstawiają wizerunek Seleukosa I, jednego z diadochów Aleksandra Wielkiego. Którą z nich bito na użytek mieszkańców Azji, a którą dla mieszkańców Grecji? Uzasadnij odpowiedź, wskazując na charakterystyczne elementy monet.
Ilustracja A
Ilustracja B
Na podstawie tekstu źródłowego i informacji z lekcji odnieś się w pięciu, sześciu zdaniach do tezy Adama Ziółkowskiego, że „proklamacje [królewskie] przypieczętowały rozpad imperium Aleksandra Wielkiego” (A. Ziółkowski, Starożytność, Warszawa 2009, s. 583).
Fragment tekstu źródłowegoPo raz pierwszy tłum obwołał Antygona i [jego syna] Demetriosa królami. Antygon został natychmiast koronowany przez przyjaciół, a Demetriosowi ojciec przysłał diadem z listem, w którym pozdrawiał go jako króla. Stronnicy Ptolemeusza w Egipcie, gdy im o tym doniesiono, również ogłosili go królem, by nie wydawało się, że upadli na duchu z powodu klęski [Demetrios zdobył Cypr należący do Ptolemeusza]. W ten sposób przez współzawodnictwo praktyka ta została rozpowszechniła się wśród pozostałych diadochów. Bo i Lizymach zaczął nosić diadem, i Seleukos w stosunkach z Grekami, bo wobec barbarzyńców już przedtem występował jako król.
Źródło: Fragment tekstu źródłowego, [w:] Plutarch, Żywot Demetriosa, ks. XVIII, rozdz. 1–2.