Sprawdź się
Określ, czy dane określenie jest: biblizmem, archaizmem czy kolokwializmem. Pogrupuj elementy.
Określ i zaznacz rodzaj stylizacji występujących w podanym tekście.
O Marysi "Dalekiej"Idem, idem miedzy wierhy - -
graj mi, skrzypko, graj! -
a patrzem se dookoła,
jak syroki kraj.Patrzem, patrzem dookoła -
brzęc mi, skrzypko, brzęc! -
a wzionbyk to serce moje
do obidwók ręc.Wzionbyk, wzionbyk serce moje --
zwoń mi, skrzypko ma! -
a cisnonbyk komu do nóg,
kieby było ka...Źródło: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, O Marysi "Dalekiej", [w:] tegoż, Na Skalnym Podhalu. Wybór, oprac. J. Kolbuszewski, Wrocław 1998.
Zdecyduj i zaznacz, jaki rodzaj stylizacji językowej został zastosowany w podanym fragmencie Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa.
Mistrz i MałgorzataW białym płaszczu z podbiciem koloru krwawnika posuwistym krokiem kawalerzysty wczesnym rankiem czternastego dnia wiosennego miesiąca nissan pod krytą kolumnadę łącząca oba skrzydła pałacu Heroda Wielkiego wyszedł procurator Judei Poncjusz Piłat.
Źródło: Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata, Warszawa 2017, s. 25.
Przeczytaj podany fragment, a następnie uzupełnij poprawnie poniższe zdanie.
Zapoznaj się z podanym fragmentem, a następnie zaznacz poprawne uzupełnienie poniższego zdania.
Biedne dzieci patrzą na biednych dorosłychJednakowoż, i tu chciałabym zwrócić się do chłopców, bo to na mężczyznach spoczywa brzemię ratowania świata od zagłady. Kto, jak nie oni, własną piersią obronią Matkę biało‑czerwoną? Kto będzie miał tyle siły w ramionach, aby nieść swój własny krzyż, mianowicie karabin? Na siłowni młodzi panowie włączają na bieżni interwał, kardio, specjalny program spalania kalorii w mózgu. Ćwiczą, przygotowują się na wszelki wypadek. I dobrze, chłopcy, ćwiczcie nadal. Jak wybuchnie powstanie,
to przecież dresy będą głównie walczyć, bo intelektualna część młodzieży zacznie pisać wiersze i nagradzane powieści o czasach pokoju.Źródło: Sylwia Chutnik, Biedne dzieci patrzą na biednych dorosłych, [w:] S. Chutnik i in., Nie pytaj o Polskę, Kraków 2009, s. 13.
Przeczytaj fragment Lalki Bolesława Prusa, a następnie określ prawdziwość podanych niżej stwierdzeń.
Zapoznaj się z fragmentem Lalki Bolesława Prusa, a następnie określ prawdziwość podanych niżej stwierdzeń.
Lalka[…] Panna Izabela wyłamywała sobie palce, ażeby pohamować się od łez, których wstyd jej było nawet w pustce i w nocy.
Wszyscy ją opuścili, z wyjątkiem — hrabiny Karolowej, która, kiedy wezbrał jej zły humor, przychodziła tu i szeroko zasiadłszy na kanapie, prawiła wśród westchnień:
— Tak, droga Belciu, musisz przyznać, że popełniłaś kilka błędów nie do darowania. Nie mówię o Wiktorze Emanuelu,
bo tamto był przelotny kaprys króla trochę liberalnegoliberalnego i zresztą bardzo zadłużonego. Na takie stosunki trzeba mieć więcej — nie powiem: taktu, ale — doświadczenia — ciągnęła hrabina, skromnie spuszczając powieki. — Ale wypuścić czy — jeśli chcesz — odrzucić hrabiego Saint‑Auguste, to już daruj!… Człowiek młody, majętny, bardzo dobrze, i jeszcze z taką karierą!… Teraz właśnie przewodniczy jednej deputacjideputacji do Ojca świętego i zapewne dostanie specjalne błogosławieństwo dla całej rodziny, no a hrabia Chambordhrabia Chambord nazywa go cher cousincher cousin… Ach, Boże!
— Myślę, ciociu, że martwić się tym już za późno — wtrąciła panna Izabela.
— Alboż ja chcę cię martwić, biedne dziecko! I bez tego czekają cię ciosy, które ukoić Małżeństwo, Obowiązek może tylko głęboka wiara. Zapewne wiesz, że ojciec stracił wszystko, nawet resztę twego posagu?
— Cóż ja na to poradzę?
— A jednak ty tylko możesz radzić i powinnaś — mówiła hrabina z naciskiem. — Marszałek nie jest wprawdzie AdonisemAdonisem, no — ale… Gdyby nasze obowiązki były do spełnienia łatwe, nie istniałaby zasługa.
Zresztą, mój Boże, któż nam broni mieć na dnie duszy jakiś ideał, o którym myśl osładza najcięższe chwile? Na koniec, mogę cię zapewnić, że położenie pięknej kobiety, mającej starego męża, nie należy do najgorszych. Wszyscy interesują się nią, mówią o niej, składają hołdy jej poświęceniu, a znowu stary mąż jest mniej wymagający od męża w średnim wieku…
— Ach, ciociu…
— Tylko bez egzaltacji, Belciu! Nie masz lat szesnastu i na życie musisz patrzeć serio. Nie można przecie dla jakiejś idiosynkrazjiidiosynkrazji poświęcić bytu ojca, a choćby Flory i waszej służby. Wreszcie pomyśl, ile ty przy twym szlachetnym serduszku mogłabyś zrobić dobrego rozporządzając znacznym majątkiem.Źródło: Bolesław Prus, Lalka, Warszawa 1975.
Przeczytaj fragment tekstu Józefa Ignacego Kraszewskiego Stara baśń. Określ rodzaj stylizacji, który się tu pojawia oraz w czym się przejawia.
Zapoznaj się z fragmentem tekstu Józefa Ignacego Kraszewskiego Stara baśń. Określ rodzaj stylizacji, który się tu pojawia oraz w czym się przejawia.
Stara baśńAlbo to kości, rogu i kamienia nie dosyć? – rzekł stary Wisz, wzdychając. – Był czas, że się ludzie tym obchodzili i dobrze im z tym było... Jakieście wy a drudzy wędrowni podwozić zaczęli swoje błyskotki, niewiasty nam popsuliście, chce im się ziarnek świecących na szyję i iglic gładkich, i guzów, i wszystkich tych zabawek... bez których teraz żadna nie stąpi.
Źródło: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Wrocław 2017.
Określ i zaznacz funkcję, którą pełni dialektyzacja w podanym fragmencie Konopielki Edwarda Redlińskiego.
KonopielkaCichnie. Za to Szymon Kuśtyk tłómaczo, że może Raba zapatrzyła sie na paświsku w któregoś konia, toż krowy na wygonie paso sie razem z koniami. Zapatrzyła sie i z tego to pomieszanie! A to i krowa zapatrzyć sie może, dziwi sie Handzia. A czemu nie, toż krowy mądre, prawie jak ludzie, na to Szymon: Czy w wigilie nie gadajo ludzkim głosem?
Zapatrzyła sie, kiwajo męszczyzny głowami, zapatrzyła sie! Widze, lżej sie ludziom zrobiło, że sprawa zwyczajna, nic strasznego nima. I zaczynajo wspominać, kto jak zapatrzył sie, w co: zapatrzyła sie Prymakowa i Jadźka w dzikie świnie jak rano ryła w sadku, zapomniała potem splunąć i dzieciak dziki rośnie, ucieka do boru nocować.
Źródło: Edward Redliński, Konopielka, Warszawa 1973.
Na podstawie powyższych fragmentów wskaż funkcje, jakie pełni stylizacja w literaturze pięknej w zależności od przynależności gatunkowej, okresu powstania dzieła oraz tematyki.
Na podstawie powyższych fragmentów podaj funkcje, jakie pełni stylizacja w literaturze pięknej w zależności od przynależności gatunkowej, okresu powstania dzieła oraz tematyki.