1
Pokaż ćwiczenia:
RiZi4ncgJWo9F1
Ćwiczenie 1
Dokończ zdanie.
OPZZ jest organizacją… Możliwe odpowiedzi: 1. reprezentującą pracodawców przed pracownikami., 2. zajmującą się jedynie polityką społeczną., 3. wystawiającą kandydatów w wyborach prezydenckich., 4. dążącą do polepszenia warunków pracy i życia pracowników.
Rwq3UykW2rtft1
Ćwiczenie 2
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. W ramach Rady Dialogu Społecznego współpracują: rząd, samorządy i pracodawcy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Przewodniczącym OPZZ jest obecnie Andrzej Nowakowski. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Data założenia OPZZ to 24.11.1984 r. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kongres OPZZ zwołuje Rada. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jednym z organów OPZZ są rady przemysłowe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
RBq75C6FItHpv2
Ćwiczenie 3
Ułóż zdarzenia w porządku chronologicznym. Elementy do uszeregowania: 1. Pierwsza ustawa o związkach zawodowych., 2. Zawieszenie prac Komisji Trójstronnej., 3. Kongres założycielski OPZZ., 4. Andrzej Radzikowski przewodniczącym OPZZ., 5. Założenie Związku Zawodowego Metalowców.
21
Ćwiczenie 4
R1IusqhuEGhzz
Polski działacz związkowy, poseł na Sejm PRL IX kadencji, w latach 1984–1991 przewodniczący OPZZ, w latach 1983–1987 przewodniczący Komitetu Wykonawczego Federacji Hutniczych Związków Zawodowych. (Uzupełnij).
Ro6IByYkFhjPF2
Ćwiczenie 5
Uzupełnij schemat organizacyjny OPZZ. Nadrzędnym organem jest 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie.
Pod nim znajdują się: organ stanowiący i wykonawczy: 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie, organ decyzyjny: 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie oraz organ kontrolny: 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie.
Pod organ decyzyjny podlegają: 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie oraz rady branżowe.
Pod organ kontrolny podlegają: 1. komisje rewizyjne, 2. rada naczelna, 3. sądy branżowe, 4. prezydium, 5. komitety branżowe, 6. komisja rewizyjna, 7. rada, 8. zgrupowanie, 9. kongres, 10. rady wojewódzkie.

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 6–7.

Źródło I

1
Statut Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych

Art. 5

1. Celem OPZZ jest dążenie do zapewnienia godnych warunków życia i pracy w demokratycznym państwie prawa.

2. Zadaniami OPZZ są w szczególności:

1) obrona praw i godności, a także interesów zawodowych i socjalnych pracowników, emerytów i rencistów, bezrobotnych oraz ich rodzin,

2) ochrona praw i wolności związkowych,

3) oddziaływanie na politykę społeczną i gospodarczą państwa, zgodnie z interesami ogólnospołecznymi,

4) działanie na rzecz rozwijania i utrwalania demokratycznych praw, stosunków społecznych i swobód obywatelskich,

5) kreowanie aktywności społecznej oraz kształtowanie etyki zawodowej i kultury stosunków międzyludzkich.

cyt Źródło: Statut Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, dostępny w internecie: opzz.org.pl [dostęp 2.04.2020 r.].

Źródło II

1
Statut NSZZ „Solidarność”

Celem Związku jest obrona godności, praw i interesów pracowniczych (zawodowych i socjalnych) członków Związku, a w szczególności:

1. zabezpieczanie praw pracowniczych w zakresie wykonywanej pracy zawodowej, wynagrodzenia, warunków socjalno‑bytowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,

2. przeciwdziałanie zjawisku bezrobocia i pomoc członkom Związku pozostającym bez pracy,

3. dążenie do zapewniania pracownikom warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych,

4. ochrona interesów zdrowotnych, materialnych, socjalnych i kulturalnych członków Związku oraz ich rodzin,

5. podejmowanie działań w duchu dialogu społecznego, zmierzających do zharmonizowania interesów pracodawcy z interesami pracowników,

6. wpływanie na kształt polityki gospodarczej i społecznej,

7. szerzenie zasad demokracji i występowanie w obronie uniwersalnych wartości humanitarnych,

8. kształtowanie aktywnej postawy działania dla dobra Ojczyzny,

9. działanie na rzecz osób niepełnosprawnych i potrzebujących szczególnej troski,

10. umacnianie rodziny oraz ochrona życia rodzinnego,

11. współpraca z organizacjami międzynarodowymi w zakresie solidarnej obrony interesów pracowniczych i respektowania praw człowieka,

12. ochrona i promocja kultury oraz szeroko pojętej edukacji,

13. podejmowanie działań na rzecz ochrony naturalnego środowiska człowieka,

14. reprezentowanie interesów pracowniczych na forum międzynarodowym,

15. podejmowanie działań na rzecz ubezpieczania członków Związku.

cyt2 Źródło: Statut NSZZ „Solidarność”, dostępny w internecie: solidarnosc.org.pl [dostęp 2.04.2020 r.].
31
Ćwiczenie 6
RVv5ZwQVHVZDW
Wskaż, co łączy działalność OPZZ i NSZZ „Solidarność”. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
R10pLqcRY06Aj
Wskaż, jakie dostrzegasz różnice w celach i zadaniach OPZZ i NSZZ „Solidarność”. (Uzupełnij).

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 8–10.

Źródło I

RpSObnHLzYiIC
Wykres kołowy. Procentowa przynależność Polaków do związków zawodowych. Lista elementów: NSZZ „Solidarność”; Wartość: 1,5; Udział procentowy: 28,85%OPZZ; Wartość: 2,3; Udział procentowy: 44,23%FZZ; Wartość: 0,6; Udział procentowy: 11,54%Inne; Wartość: 0,8; Udział procentowy: 15,38%
Oprac. na podst.: CBOS, Działalność związków zawodowych w Polsce, Komunikat z badań 87/2017, cbos.pl, [dostęp: 2.04.2020 r.].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RqCTZGjHTSe3k
Wykres kołowy. Opinia Polaków o działalności związków zawodowych. Lista elementów: Brak zdania; Wartość: 45; Udział procentowy: 45%Nie są skuteczne; Wartość: 30; Udział procentowy: 30%Działają skutecznie; Wartość: 25; Udział procentowy: 25%
Oprac. na podst.: CBOS, Działalność związków zawodowych w Polsce, Komunikat z badań 87/2017, cbos.pl, [dostęp: 2.04.2020 r.].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Źródło II

1
Oliwia Wójcik Działacze związkowi: dla pracowników bezradni, dla siebie zaradni

Związki zawodowe. Szefowie pracowniczych organizacji i ich członkowie na związkowych etatach często twierdzą, że są bezsilni wobec rządu i traktowani jak marionetki. Trwają jednak na posadach. Bardzo dobrze płatnych posadach.

– Związki zawodowe są w Polsce bardzo potrzebne, bo miliony osób są wyzyskiwane, dostają marne pensje, nie mają pewności zatrudnienia – mówi prof. Ryszard Bugaj, ekonomista z PAN, były szef Unii Pracy. Przyznaje jednak, że w działalności związków pełno jest patologii i nie radzą sobie one z wyzwaniami. (…) Jeszcze w 2000 r. zrzeszało się 24%. Polaków, w 2014 r. już tylko 12%. Faktem jest jednak, że u nas do założenia zakładowej organizacji potrzeba co najmniej 10 pracowników.

– Oznacza to, że ponad 3 mln osób w ogóle nie może ich powoływać – podkreśla prof. Juliusz Gardawski, kierownik Katedry Socjologii Ekonomicznej SGH. Przekonuje, że ocena polskich związków zawodowych nie może być uproszczona. – Z jednej strony są słabe, zwłaszcza na tle związków z krajów zachodnich, ale z drugiej – nie jest z nimi aż tak źle, jak się często twierdzi. Na ich liczebność i rolę patrzeć należy przez nasze realia, w tym niską aktywność Polaków na niwie publicznej.

Prof. Marek Szczepański, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego, również przestrzega przed uogólnieniami. – Znam różne kategorie związkowców. Takich, którzy spełniają swe role znakomicie oraz myślących głównie o sobie – mówi. – Niestety, znacząca grupa działaczy dba głównie o własną kieszeń. Wielu z nich miałoby ogromne problemy z odnalezieniem się na wolnym rynku pracy – dodaje.

(…) Polskim fenomenem jest, że choć liczba związkowców maleje, to przybywa organizacji związkowych. W 2011 r. było ich niespełna 19 tys., a dziś jest już blisko 20 tys. Ciekawe jest też, że – według CBOS – działalność związków popierają głównie ludzie określający siebie jako zwolennicy prawicy. Najliczniejsi są wśród wyborców PiS (niemal 70%).

Innym polskim fenomenem jest to, że choć szefowie związków i etatowi działacze raz po raz podkreślają, że są bezsilni wobec rządu, traktowani jak marionetki, wciąż trwają na posadach. Te bowiem są bardzo dobrze opłacane. Niektórzy z nich zarabiają więcej niż premier, prezydent RP czy szefowie sporych firm.

O ile jednak pensje najważniejszych ludzi w państwie są jawne, to liderzy związkowi własne wynagrodzenie ukrywają. Powołują się przy tym na ustawę o ochronie danych osobowych. Piotr Duda, szef „Solidarności”, dostaje ok. 12 tys. zł brutto. Do tego dochodzi samochód z kierowcą, dwa służbowe mieszkania (w Gdańsku i Warszawie), fundusz reprezentacyjny. Jest też członkiem rady nadzorczej spółki handlowej Dekom. Duda nie chce jednak powiedzieć, jakie wynagrodzenie pobiera z tego tytułu.

Jeszcze bardziej tajemniczy jest Jan Guz, lider OPZZ. Swoich zarobków nie ujawnia. Liderzy central górniczych także nie podają wynagrodzeń, choć nieoficjalnie wiadomo, że przeciętna ich płaca wynosi 15,5 tys. zł brutto. Działacze górniczy dostają także dodatkowe pieniądze (barbórkę i czternastkę), deputat węglowy (8 ton lub 5 tys. zł ekwiwalentu) dopłaty do biletów, jedzenia i podręczników dla dzieci.

W dużych państwowych spółkach koszt wsparcia działalności związków idzie w miliony złotych rocznie, z czego większość pochłaniają płace działaczy. W Kompanii Węglowej to ok. 30 mln zł, w PKP – ok. 25 mln zł rocznie. Koszt wsparcia związków to jedna sprawa, lecz nie mniej istotne jest rozdrobnienie związków. W wielu firmach każda większa zmiana proponowana przez zarząd oznacza konieczność negocjacji i porozumienia ze wszystkimi związkami. W części zakładów jest tak, że nawet jeśli szefowie chcieliby zmienić zasady wynagradzania tak, by pracowici zarabiali więcej, nie mogą. Na każdy ruch w płacach muszą się zgodzić wszystkie działające w firmie związki. A tych jest nieraz kilkadziesiąt, a nawet ponad sto.

cw Źródło: Oliwia Wójcik, Działacze związkowi: dla pracowników bezradni, dla siebie zaradni, dostępny w internecie: GratkaBlog.pl [dostęp 10.12.2019 r.].
21
Ćwiczenie 8
Rjrt1kHycGWNa
Wskaż, jakie centrale związkowe działają w państwie polskim. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9
RbKb8Nc41SpNl
Wyjaśnij, z jakimi problemami borykają się związki zawodowe. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10
RrjWKCLZOeR30
Wybierz dwa z wymienionych w poprzednim punkcie problemów i zaproponuj, w jaki sposób związki zawodowe, a szczególnie OPZZ, mogłyby z nimi sobie poradzić. (Uzupełnij).