Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Pamiętniki zza grobuSą ludzie, co złożyli przysięgę Republice jednej i niepodzielnej, potem przysięgę Dyrektoriatowi w pięciu osobach, potem Konsulatowi w trzech osobach, potem Cesarstwu w jednej osobie, potem pierwszej Restauracji, potem znowu Cesarstwu, wreszcie przysięgli Restauracji drugiej i coś jeszcze zachowali dla Ludwika Filipa. Ja tak bogaty nie jestem. Idę za orszakiem pogrzebowym starej monarchii jak pies nędzarza.
Źródło: François-René de Chateaubriand, Pamiętniki zza grobu, Warszawa 1991, s. 625.
Zaznacz odpowiedź, która jest najbliższa twojej. Przekonaj się, czy jest poprawna.
- pragmatyzm
- silne państwo
- tradycja
- organicyzm
Przeanalizuj grafikę i wykonaj polecenie.
Przeanalizuj opis grafiki i wykonaj polecenie.
Autor rysunku... Możliwe odpowiedzi: 1. odwołuje się do etymologii nazwy doktryny., 2. podkreśla, że konserwatyści są zwolennikami powolnych i kontrolowanych zmian społecznych., 3. uważa, że każdy konserwatysta powinien jeść mięso., 4. jest zwolennikiem rewolucji społecznej.
Zaznacz właściwe odpowiedzi.
Autor rysunku...
- odwołuje się do etymologii nazwy doktryny.
- podkreśla, że konserwatyści są zwolennikami powolnych i kontrolowanych zmian społecznych.
- uważa, że każdy konserwatysta powinien jeść mięso.
- jest zwolennikiem rewolucji społecznej.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Kirk: Dziesięć zasad konserwatysty1. Konserwatysta wierzy w istnienie nieprzemijającego porządku moralnego.
2. Konserwatysta postępuje zgodnie z obyczajami, konwencjami i ciągłością.
3. Konserwatysta wierzy w to, co można nazwać zasadą uprzedniości.
4. Konserwatysta zawsze kieruje się zasadą roztropności.
5. Konserwatysta zawsze pamięta o zasadzie różnorodności.
6. Konserwatystę temperuje zasada doskonałości nieosiągalnej.
7. Konserwatysta jest przekonany, że wolność i własność są ściśle ze sobą związane.
8. Konserwatysta popiera dobrowolnie zawiązane wspólnoty w takim samym stopniu, w jakim przeciwstawia się narzucanemu kolektywizmowi.
9. Konserwatysta dostrzega potrzebę rozważnych ograniczeń władzy i ludzkich namiętności.
10. Inteligentny konserwatysta rozumie, że żywotne społeczeństwo musi zaakceptować współistnienie stałości i zmiany.Źródło: Russell Kirk, Kirk: Dziesięć zasad konserwatysty, dostępny w internecie: myslkonserwatywna.pl [dostęp 18.07.2019 r.].
Przeanalizuj poglądy Russella Kirka na konserwatyzm i uzupełnij tabelę, decydując, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Inteligentny konserwatysta jest zwolennikiem ewolucyjnych zmian społecznych. | □ | □ |
| Bardzo ważnym czynnikiem determinującym wolność jednostki, zdaniem konserwatystów, jest prawo własności. | □ | □ |
| Zdaniem konserwatystów, warunkiem istnienia wspólnoty jest kolektywna własność. | □ | □ |
| Zdaniem konserwatystów, każdy człowiek jest zdolny do samoograniczenia i nie ma potrzeby narzucania mu ograniczeń zewnętrznych. | □ | □ |
Wskaż, które elementy doktryny konserwatywnej są przedstawione na rysunku.
- hierarchia społeczna
- silne państwo
- sojusz ołtarza z tronem
- organicyzm
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Ideologia konserwatyzmu w EuropieKonserwatyzm narodził się jako reakcja na emancypacyjne dążenia zbiorowości niedysponujących wcześniej podmiotowością polityczną. Reakcja ta była naturalnym odruchem wszystkich tych, dla których rewolucyjne hasła Wielkiej Rewolucji Francuskiej, a w szczególności tworzony przez nią nowy porządek polityczny, ideologiczny i obyczajowy o oświeceniowym rodowodzie, były nie do zaakceptowania.
Rewolucja była jednak tylko bezpośrednim aktem wyzwalającym odruch zachowawczy części społeczeństwa. Większość przyczyn tego wydarzenia sięga dalej w przeszłość.
„Odkrycia geograficzne, odrodzenie, reformacja, związane z nią spory religijne, (…) narodziny rynku (…) pojawienie się idei autonomii człowieka, stopniowy upadek monarchii, kształtowanie się wizji suwerennego ludu, a wreszcie bunty i rewolucje – wszystko to nie mogło pozostać bez odpowiedzi grup, które nie pragnęły wcale jakichkolwiek przeobrażeń, a swoją egzystencję nieodwracalnie wiązały z tym, co wieczne albo przynajmniej dostatecznie zadawnione”Indeks górny 11 Indeks górny koniec11.
Źródło: Daniel Kontowski, Ideologia konserwatyzmu w Europie, dostępny w internecie: racjonalista.pl [dostęp 18.07.2019 r.].
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Narodziny konserwatyzmu były następstwem rozwoju społecznego i chęci uczestnictwa w życiu społecznym warstw uciskanych (trzeciego stanu). | □ | □ |
| Konserwatyści byli zwolennikami zmian i postanowili reprezentować interesy burżuazji i chłopstwa. | □ | □ |
| Konserwatyzm był doktryną polityczną odrzucającą myśl polityczną oświecenia. | □ | □ |
| Rewolucja francuska była bezpośrednią przyczyną sformułowania zasad doktryny konserwatywnej. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi i wykonaj polecenie.
Źródło I
Państwo dobrobytu. Alternatywna koncepcja polityki społeczno-gospodarczej w PolsceKonieczność norm stosunków pracy i świadczeń socjalnych najwcześniej uświadomił sobie Otto von Bismarck. Wprowadzone przez niego ustawodawstwo socjalne obejmowało ubezpieczenia na wypadek choroby, odszkodowania za wypadki przy pracy oraz renty i emerytury.
Źródło: Państwo dobrobytu. Alternatywna koncepcja polityki społeczno-gospodarczej w Polsce, 22.11.2013 r., dostępny w internecie: nowalewica.pl [dostęp 21.09.2020 r.].
Źródło II
System państwowych ubezpieczeń w połączeniu z jeszcze starszym systemem przymusowego szkolnictwa publicznego w zasadniczy sposób podważa instytucję rodziny i osobistej odpowiedzialności. Zakres i horyzont czasowy osobistego zabezpieczenia zmniejsza się, a wartość małżeństwa, rodziny, dzieci i związków z krewnymi obniża się, ponieważ jednostka czuje się zwolniona z obowiązku zapewnienia sobie dochodów, dbania o zdrowie, bezpieczeństwo, zgromadzenie środków do życia na starość i zapewnienia edukacji dzieciom. Nagradzane są nieodpowiedzialność, krótkowzroczność, niedbalstwo, choroby, a odpowiedzialność, dalekowzroczność, staranność, zdrowie i konserwatyzm są karane.
Źródło: Hans-Hermann Hoppe, dostępny w internecie: pl.wikiquote.org [dostęp 4.05.2020 r.].
Przeanalizuj tekst i wykonaj polecenie.
Reformy Bismarcka albo rewolucjaTymczasem dla nowoczesnej cywilizacji znaczenie Bismarcka było zgoła inne, przede wszystkim stał się on twórcą państwa socjalnego, Sozialstaat, które miało spacyfikować grożących rewolucją zdesperowanych robotników fabrycznych w miastach. Bismarck to masowe ubezpieczenia zdrowotne i rentowe, emerytury, rozwój masowego szkolnictwa i służby zdrowia oraz ich laicyzacja, pozbawienie Kościoła dotychczasowego wpływu na te instytucje. Otto von Bismarck był konserwatystą obawiającym się rewolucji socjalnej, co pchnęło go do wyprzedzających to zagrożenie postępowych i lewicowych reform, do pomocy najsłabszym.
Źródło: Dariusz Łukasiewicz, Reformy Bismarcka albo rewolucja, dostępny w internecie: tygodnikprzeglad.pl [dostęp 18.07.2019 r.].
Wskaż, do których z angielskich konserwatystów nawiązywał w swoich działaniach Otto von Bismarck.
- Edmund Burke
- Benjamin Disrael
- Randolph Churchill
Przeanalizuj tekst i wykonaj polecenie.
Rosja w XIX wiekuMikołaj I, przerażony szlacheckim spiskiem dekabrystów, rozbudował administrację państwową, której celem miało być utrzymanie społeczeństwa w ryzach wiernopoddaństwa. Powstały nowe ministerstwa i komitety opiniodawcze, rozbudowano system policyjny, m.in. utworzono III Oddział tajnej policji, zajmujący się inwigilacją działaczy społecznych, uczonych i artystów. Wprowadzony został podział szlachty na grupy o określonych kompetencjach i przywilejach, uregulowano w szczegółach stosunki między szlachtą ziemiańską a poddanymi chłopami itp. Mikołaj I był przeciwnikiem dochodzenia do głosu warstw niższych, wydał zakaz przyjmowania do szkół średnich i wyższych młodzieży nieszlacheckiej. Był też przeciwnikiem zniesienia ustroju pańszczyźnianego w Rosji, co stawało się już powszechne w zachodniej Europie. Wprowadził jednak pewne reformy ograniczające wszechwładzę obszarników nad służbą dworską i poddanymi chłopami, umożliwiając im uwolnienie się od poddaństwa przez wykup lub w drodze umowy.
Sukcesem zakończyła się kodyfikacja praw w całym państwie i reforma finansowa. Natomiast bardzo rygorystyczna cenzura ograniczała możliwości rozwoju piśmiennictwa i nauki, negatywnie oddziaływała też na rozwój oświaty i szkolnictwa. Przy czym głównym celem cenzury było uniemożliwienie publikacji wszelkich myśli republikańskich oraz krytyki władzy lub Cerkwi prawosławnej. Mimo to dochodziło w Rosji do licznych buntów i rozruchów, zwłaszcza ludności chłopskiej, związanych z wyzyskiem pańszczyźnianym, klęskami przyrody, głodem, przesiedleniami itp.
Źródło: Tadeusz Binek, Rosja w XIX wieku, dostępny w internecie: tadeusz.binek.pl [dostęp 18.07.2019 r.].