Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RSvxBUwbmKjoB1
Ćwiczenie 1
Zaznacz określenia, które charakteryzują normy obyczajowe. Możliwe odpowiedzi: 1. Mają kategoryczny charakter., 2. Są to normy formalne., 3. Regulują formy zachowania i ubioru., 4. Bliżej im do norm zwyczajowych niż moralnych., 5. Ich łamanie powoduje większą dezaprobatę w społeczeństwach tradycyjnych niż nowoczesnych.
RxKxBCoybJYYp2
Ćwiczenie 2
Wskaż w tekście wartości i zachowania regulowane przez normy społeczne. Tekst: „Tendencje (…) wskazują na przypisywanie coraz mniejszego znaczenia wierze religijnej, patriotyzmowi, bogactwu oraz wykształceniu. Na znaczeniu zyskują natomiast szacunek innych ludzi i uczciwe życie (…) bezwzględnemu potępieniu podlegają: korupcja wykorzystywanie pracowników przez pracodawców oraz bicie dzieci, a w nieco mniejszym stopniu – wykorzystywanie służbowego stanowiska dla własnych korzyści, zdradzanie współmałżonka, zaniedbywanie swoich obowiązków w pracy, oszustwa podatkowe oraz przerywanie ciąży.” /Źródło: „Wartości i normy” Komunikat CBOS, Warszawa 2013, s. 3./
Źródło: Wartości i normy, „Komunikat CBOS”, Warszawa 2013, s. 3.
2
Ćwiczenie 2
R1b4z0ajWgXCA
Tekst: Tendencje (…) wskazują na przypisywanie coraz mniejszego znaczenia wierze religijnej, patriotyzmowi, bogactwu oraz wykształceniu. Na znaczeniu zyskują natomiast szacunek innych ludzi i uczciwe życie (…) bezwzględnemu potępieniu podlegają: korupcja wykorzystywanie pracowników przez pracodawców oraz bicie dzieci, a w nieco mniejszym stopniu – wykorzystywanie służbowego stanowiska dla własnych korzyści, zdradzanie współmałżonka, zaniedbywanie swoich obowiązków w pracy, oszustwa podatkowe oraz przerywanie ciąży. /Źródło: Wartości i normy Komunikat CBOS, Warszawa 2013, s. 3./. (Uzupełnij).
R2fR9Oj6mBbIG2
Ćwiczenie 3
Zdecyduj, które stwierdzenia są fałszywe, a które prawdziwe. Ład aksjonormatywny jest oparty na wartościach i antywartościach. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Anomia oznacza zachowanie nienormalne. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kontrola społeczna służy zmianie jednych wartości na inne. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Normy prawne mogą stać na straży wartości moralnych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zasada rozdziału Kościoła od państwa nie występuje ani przeciw normom prawnym, ani przeciw normom religijnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Normy tetyczne to takie, których nie tylko źródło tkwi w wartościach moralnych, ale i uzasadniane są przez odwołanie się do moralności. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Rt18Yiijv4ovm21
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj poszczególne normy do odpowiadających im wartości. Prawdomówność Możliwe odpowiedzi: 1. Socjolog bierze świadomy udział w rozwoju dyscypliny. Powinien odnieść się do wyników i ustaleń dokonanych przez innych, w szczególności nie wolno mu przejść do porządku nad rozbieżnościami w wynikach, jeśli wyniki jego badań są niezgodne z wynikami innych badaczy., 2. Dobrze widziany jest także umiar w zakresie wyboru biżuterii: oczywiście obrączka, delikatne kolczyki lub łańcuszek na szyi mieszczą się w granicach dobrego smaku, jednak zbyt kolorowa biżuteria, zwłaszcza w zbyt dużej ilości, nie będzie najlepszym wyborem., 3. Do tej wartości nie pasuje żadna z wymienionych norm., 4. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. Uczciwość Możliwe odpowiedzi: 1. Socjolog bierze świadomy udział w rozwoju dyscypliny. Powinien odnieść się do wyników i ustaleń dokonanych przez innych, w szczególności nie wolno mu przejść do porządku nad rozbieżnościami w wynikach, jeśli wyniki jego badań są niezgodne z wynikami innych badaczy., 2. Dobrze widziany jest także umiar w zakresie wyboru biżuterii: oczywiście obrączka, delikatne kolczyki lub łańcuszek na szyi mieszczą się w granicach dobrego smaku, jednak zbyt kolorowa biżuteria, zwłaszcza w zbyt dużej ilości, nie będzie najlepszym wyborem., 3. Do tej wartości nie pasuje żadna z wymienionych norm., 4. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. Elegancja Możliwe odpowiedzi: 1. Socjolog bierze świadomy udział w rozwoju dyscypliny. Powinien odnieść się do wyników i ustaleń dokonanych przez innych, w szczególności nie wolno mu przejść do porządku nad rozbieżnościami w wynikach, jeśli wyniki jego badań są niezgodne z wynikami innych badaczy., 2. Dobrze widziany jest także umiar w zakresie wyboru biżuterii: oczywiście obrączka, delikatne kolczyki lub łańcuszek na szyi mieszczą się w granicach dobrego smaku, jednak zbyt kolorowa biżuteria, zwłaszcza w zbyt dużej ilości, nie będzie najlepszym wyborem., 3. Do tej wartości nie pasuje żadna z wymienionych norm., 4. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. Rzetelność Możliwe odpowiedzi: 1. Socjolog bierze świadomy udział w rozwoju dyscypliny. Powinien odnieść się do wyników i ustaleń dokonanych przez innych, w szczególności nie wolno mu przejść do porządku nad rozbieżnościami w wynikach, jeśli wyniki jego badań są niezgodne z wynikami innych badaczy., 2. Dobrze widziany jest także umiar w zakresie wyboru biżuterii: oczywiście obrączka, delikatne kolczyki lub łańcuszek na szyi mieszczą się w granicach dobrego smaku, jednak zbyt kolorowa biżuteria, zwłaszcza w zbyt dużej ilości, nie będzie najlepszym wyborem., 3. Do tej wartości nie pasuje żadna z wymienionych norm., 4. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek.
31
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z fragmentem kodeksu drogowego i wykonaj polecenie.

1
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym

Art. 26

1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

1 Źródło: Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, dostępny w internecie: lexlege.pl [dostęp 27.11.2019 r.].
R1Zdofnk0sBTU
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie) Uzasadnienie: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 6

Dokonaj analizy poniższego wykresu, który pokazuje przekonania młodzieży wobec wybranych norm.

RDB0UmDLL97Ji
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • odpowiedź: Podejmując decyzje, kieruję się zasadą zachowania zarówno korzyści własnej, jak i cudzej, postępuję tak, aby nie krzywdzić ani siebie, ani innych.
    • dane w %: 69.9
  • 2. zestaw danych:
    • odpowiedź: Kieruję się zasadą prawdy, nie posługuję się kłamstwem, nawet jeśli to będzie niekorzystne dla mnie lub moich bliskich.
    • dane w %: 52.4
  • 3. zestaw danych:
    • odpowiedź: Respektuję wybory dokonywane przez innych, nie zmuszam ich do spełniania moich oczekiwań.
    • dane w %: 81
  • 4. zestaw danych:
    • odpowiedź: Stosuję wobec wszystkich te same zasady, nie preferuję wybranych osób, respektuję prawa innych.
    • dane w %: 70.2
Oprac. na podst. Janina Florczykiewicz, Interpretacja norm i wartości przez młodzież – analiza porównawcza, Lublin 2016.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R12fbIgMWOqB7
Podaj, do jakich norm odnoszą się powyższe deklaracje. Wyjaśnij, co mówią one o młodzieży. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z poniższym cytatem i wykonaj polecenie.

1
Czcij twego ojca i twoją matkę – IV przykazanie Dekalogu

IV PRZYKAZANIE

Czwarte przykazanie dociera do nas – podobnie jak poprzednie – w dwóch wersjach, jednej, zawartej w Księdze Wyjścia, i drugiej, pochodzącej z Księgi Powtórzonego Prawa.

„Czcij twego ojca i twoją matkę,
aby długo trwały dni twojego życia
na ziemi, którą daje ci Jahwe, twój Bóg”

(Wj 20, 12)

„Czcij twego ojca i twoją matkę,
jak ci nakazał Jahwe, twój Bóg,
by długo trwały dni twojego życia
i aby ci się dobrze powodziło
na ziemi, którą daje ci Jahwe, twój Bóg”.

(Pwt 5, 16)

2 Źródło: Czcij twego ojca i twoją matkę – IV przykazanie Dekalogu, dostępny w internecie: uroczyskoporszewice.pl [dostęp 3.06.2020 r.].
R1d3yLSFH3ANz
Oceń, czy wartością, którą chroni norma opisana w IV przykazaniu, jest życie ludzkie, jego długość i jakość. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z opisem zdjęcia i przedstawionych na nim osób. Następnie odpowiedz na pytanie.
Zapoznaj się z opisem zdjęcia i przedstawionych na nim osób. Następnie odpowiedz na pytanie.
R1VOUunL2H62B
Ślub kościelny.
Źródło: Joachim Specht, domena publiczna.
R1bkyXLtNNpI8
Oceń, czy sytuacja, w jakiej znajdują się kandydaci na małżonków, jest regulowana przez ten sam typ norm, co sposób, w jaki są ubrani. Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).