Sprawdź się
Połącz daty z odpowiednimi wydarzeniami.
konferencja pokojowa w Paryżu, ukonstytuowanie Ukraińskiej Rady Narodowej, powołanie Polskiej Komisji Likwidacyjnej, wycofanie się Ukraińców za rzekę Zbrucz, zakończenie oblężenia Lwowa przez Ukraińców, atak Ukraińców na Lwów, odsiecz polska
| 19 października 1918 | |
| 28 października 1918 | |
| 1 listopada 1918 | |
| 21/22 listopada 1918 | |
| 22 maja 1919 | |
| 25 czerwca 1919 | |
| 16 lipca 1919 |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym oraz ilustracją, a następnie wykonaj zamieszczone pod nimi polecenia.
Lwów! – któreż polskie serce nie drgnie na to miano.
Po roku 1863 Lwów był miastem najmniej ugodowym. Wówczas to wszędzie panowała ugoda, wszędzie hasłem była tzw. rozwaga, tak często równoznaczna z tchórzostwem, wszędzie panował tzw. rozsądek, który jakże często był tylko bojaźnią. Lwów był zawsze najbardziej bez trwogi. Tu serca Polski biły najśmielej. Kto pragnął odetchnąć uczuciem wolności i nawiązać nić tradycyjną myśli, czy walki o niepodległość Polski, musiał oprzeć pracę o Lwów, gdzie biły serca goręcej rwące się do wolności.
Na tarczy waszej herbowej wypisane są słowa „Zawsze wierny!” – i dlatego iluż tu wiernych szukało ucieczki. Ilu wiernych złożyło tu głowy, by swym duchem otoczyć opieką to, co tu w sercach najgoręcej żyło – wiarę, że jeszcze nie zginęła. […]
W chwili, kiedy zginęła zmowa naszej niewoli, wam przypadł honor pierwszej walki przy waszych murach i domach. Tak, jakby na zakończenie marszu pogrzebowego, który grano nad Polską, u was zabrzmiał ostatni akord – nie pogrzebu, lecz tryumfu. […]
Lwów w dniach dla niego ciężkich stał się zbiorowym żołnierzem. Od jego pewności i jego wiary zależało, czy każdy żołnierz stać będzie spokojnie na placówce. A miasto jest w cięższych warunkach niż żołnierz na froncie. Miasto nie widzi nieprzyjaciela, nie widzi bezpośrednio rezultatów strzałów, nie zna podniecenia, jakie daje walka oko w oko. Miastu przypadają w udziale tylko same męki i trwogi. Dzieciom zagraża nędza, rodziców chwyta śmiertelna obawa. Miasto musi brać udział w zbiorowym wysiłku, musi opanować swój lęk, trzymać na wodzy swą niepewność, by strachem nie zarazić tych, którzy stoją na jego straży.
Tych kilkadziesiąt dni walki uczyniły ze Lwowa dzielnego żołnierza. Dlatego ja, jako naczelny wódz, który ma za zadanie odznaczać najdzielniejszych wśród dzielnych, najwaleczniejszych wśród walecznych, z całą sumiennością, a zarazem z uczuciem szczęścia rozstrzygnąłem, że mogę dać zbiorowemu żołnierzowi – miastu waszemu – najwyższą odznakę wojskową.
Indeks dolny Źródło: cytat za: Miesięcznik Lwowskie spotkania, nr 28, tekst dostępny online lwow.com.pl Indeks dolny koniecŹródło: cytat za: Miesięcznik Lwowskie spotkania, nr 28, tekst dostępny online lwow.com.pl
Przeanalizuj poniższy schemat rozmieszczenia wojsk i odpowiedz na pytania.
Porównaj schemat obrony Lwowa z planem miasta. Zlokalizuj na tej podstawie najważniejsze miejsca obrony Lwowa przez Polaków i umieść je na planie.
Przyjrzyj się poniższej mapie i odpowiedz na pytania.
Zapoznaj się z opisem mapy i odpowiedz na pytania.
Zapoznaj się z wynikami spisu ludności z 1910 r. na terenie Galicji oraz mapą obrazującą rozmieszczenie ludności według narodowości. Na tej podstawie oceń, które zdania są fałszywe, a które prawdziwe.
Język | Galicja Zachodnia | Galicja Zachodnia | Galicja Wschodnia | Galicja Wschodnia | Cała Galicja | Cała Galicja |
|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba | % | Liczba | % | Liczba | % | |
polski | 2 560 820 | 96,0 | 2 114 792 | 39,8 | 4 672 500 | 58,55 |
ruski (ukraiński) | 75 551 | 2,8 | 3 132 233 | 58,9 | 3 208 092 | 40,20 |
niemiecki | 25 571 | 1,0 | 64 845 | 1,2 | 90114 | 1,13 |
inny | 5049 | 0,2 | 5288 | 0,1 | 9771 | 0,12 |
Wyznanie | Galicja Zachodnia | Galicja Zachodnia | Galicja Wschodnia | Galicja Wschodnia | Cała Galicja | Cała Galicja | Lwów | Lwów |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba | % | Liczba | % | Liczba | % | Liczba | % | |
rzymskokatolickie | 2 384 289 | 88,6 | 1 350 856 | 25,3 | 3 731 569 | 46,50 | 105 469 | 51,2 |
greckokatolickie | 87 233 | 3,2 | 3 291 218 | 61,7 | 3 379 613 | 42,11 | 39 314 | 19,1 |
mojżeszowe | 213 269 | 7,9 | 659 706 | 12,4 | 871 895 | 10,86 | 57 387 | 27,8 |
inne | 8419 | 0,3 | 34 397 | 0,6 | 42 598 | 0,53 | 3937 | 1,9 |
Indeks dolny Źródło: na podstawie spisu gmin i ludności Galicji z 1910 r., dostępny w Archiwum Narodowym w Krakowie, szukajwarchiwach.gov.pl Indeks dolny koniecŹródło: na podstawie spisu gmin i ludności Galicji z 1910 r., dostępny w Archiwum Narodowym w Krakowie, szukajwarchiwach.gov.pl
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| W Galicji Zachodniej mieszkało więcej osób wyznania rzymskokatolickiego niż mówiących po polsku. | □ | □ |
| W okolicach Lwowa stosunek ludności ukraińskiej do polskiej był korzystniejszy, co mogło pozwolić im dłużej utrzymywać swoje pozycje wokół miasta. | □ | □ |
| Ukraińcy uważali Lwów za swoje miasto, ponieważ przeważała w nim ludność wyznania greckokatolickiego. | □ | □ |
| Osoby wyznania mojżeszowego stanowiły drugą, po Polakach, grupę zamieszkującą Lwów. | □ | □ |
| Galicja Wschodnia w przeważającej części była zamieszkana przez Ukraińców (Rusinów), a Galicja Zachodnia – przez Polaków. | □ | □ |
Zapoznaj się z wierszem autorstwa Artura Oppmana oraz jednym z obrazów Wojciecha Kossaka, a następnie wykonaj polecenia.
O mamo, otrzyj oczy,
Z uśmiechem do mnie mów -
Ta krew, co z piersi broczy,
Ta krew - to za nasz Lwów!Ja biłem się tak samo
Jak starsi - mamo, chwal!...
Tylko mi ciebie, mamo,
Tylko mi Polski żal!...Z prawdziwym karabinem
U pierwszych stałem czat...
O, nie płacz nad swym synem,
Że za Ojczyznę padł!..Z krwawą na kurtce plamą
Odchodzę dumny w dal...
Tylko mi ciebie, mamo,
Tylko mi Polski żal!...Mamo, czy jesteś ze mną?
Nie słyszę twoich słów...
W oczach mi trochę ciemno...
Obroniliśmy Lwów!...Zostaniesz biedna samą...
Baczność! Za Lwów! Cel! Pal!
Tylko mi ciebie, mamo,
Tylko mi Polski żal!...Źródło: Artur Oppman. Cytat za: Wikiźródła.org.
Zapoznaj się z fragmentami wspomnień dotyczących obrony Lwowa w listopadzie 1918 r. Przyporządkuj do nich strategiczne miejsca, o których mowa w tekście.
Szkoła Sienkiewicza, Cytadela, Dworzec Główny
Korzystając z chwilowego rozejmu, przystąpiłem do organizowania załogi szkoły na wzór jednostki bojowej, z własnymi służbami, zakładami i zaopatrzeniami oraz biurem werbunkowym, które miało stać się później wielkim źródłem naszej siły zbrojnej dla Lwowa. […] Są to więc pierwsze moje kroki jako nowego dowódcy, mające na celu wybrnięcie z ogólnego chaosu, jaki ze względów zrozumiałych powstał. Pomoc moich serdecznych kolegów ze szkoły w tym względzie jest nadzwyczajna […]. Praca idzie tak szybko i tak intensywnie, że pamiętając, by żołnierz jadł i był uzbrojony, zapominamy o sobie, a przecież to już drugi dzień, a my ani nie jedliśmy, ani nie spaliśmy i co gorsza sami nie jesteśmy uzbrojeni i umundurowani. |
|
Około godz. 11 wieczorem rozpoczęła się niespodziewana strzelanina od zachodu. Ktoś krzyknął «Siczowi strzelcy atakują!». Powstała niebawem panika wśród rezerwy załogi […] i masowe krycie się po kątach i wagonach przy akompaniamencie piekielnego huku rozpryskujących się szklanych dachówek hali peronowej i blasku płonących magazynów. […] Nagle na dole zrobiło się piekło, rozległy się pod nogami naszymi wewnątrz gmachu strzały. Ponoć ktoś rzucił granat ręczny, co oczywiście w krwawy sposób postawiło na nogi śpiących tam jeden na drugim […]. Natężenie walki wzmagało się, strzelanina przybierała na gwałtowności, szkło z dachu peronu sypało się z oszołamiającym łoskotem, kule pod szeroką kopułą […] gwizdały i tłukły w wagony, trawersy żelazne, filary kamienne i szyny. |
|
Zadanie swe pojął kpt. Trześniowski jako natarcie i chce je przeprowadzić w ten sposób, że częścią sił wiąże dwa bastiony broniące frontu […], gros zaś sił, wymijając tak związany opór skrzydła, gmach główny […] z dwu stron, dążąc wprost na jego tyły. […] zbudowana była w ten sposób, że poszczególne bloki wspierały się nawzajem. Dopóki nie zdobyto dwu bastionów, wystarczyły najmniejsze, nie związane siły w każdym z nich, by razić z tyłu siły wymijając bastiony […]. Zbyt małe przywiązano znaczenie do istnienia podziemi, do których załoga mogła się schronić w czasie ognia artylerii. |