Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Zapisz wzór najprostszej, nienasyconej chloropochodnej węglowodoru, która może ulec reakcji z cynkiem. Czy potrafisz podać nazwę systematyczną tego związku?

R9kr9DAbOriJ5

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RCH6vGx2rURUl1

Ćwiczenie 1

Ćwiczenie 2

Zaznacz, którą grupę związków można otrzymać w reakcji halogenopochodnych węglowodorów z cynkiem.

RPbcXqvwGhTO2

cykloalkany, alkeny, cykloalkeny, alkiny
alkany, węglowodory aromatyczne, alkohole
cykloalkany, węglowodory aromatyczne, alkiny, alkeny

W tej reakcji można otrzymać grupy związków o wzorach ogólnych $C_{n} H_{2 n}$ oraz $C_{n} H_{2 n - 2}$ .

Ćwiczenie 3

Uzupełnij równania reakcji, korzystając z poniższych elementów – przeciągnij je w odpowiednie miejsca tablicy.

RUADf7JI4gRkW

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby halogenopochodne związków cyklicznych uległy reakcji eliminacji halogenu za pomocą cynku, atomy fluorowców muszą być związane z atomami węgla o hybrydyzacji $s p^{3}$ .

Rtwm5T3Co0vwn2

Ćwiczenie 3

Ćwiczenie 4

R1ZbOzSQiCZCl

RYkW6P093kQgg2

Ćwiczenie 4

Ćwiczenie 5

Uzupełnij nazwy systematyczne halogenopochodnych przedstawionych poniżej.

RtYUDjfwGwrFn

Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1DF0yNevlLLM2

Ćwiczenie 5

Ćwiczenie 6

Pewna tetrahalogenopochodna heptanu ma masę molową równą $238 \frac{g}{mol}$ . Ustal, jaki fluorowiec może ulec reakcji eliminacji z tej cząsteczki w wyniku reakcji z cynkiem w środowisku alkoholowym.

RhtR2bpKpXw1W

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RfMR6RykwUQbI

Wzór ogólny tetrahalogenopochodnej alkanu to $C_{n} H_{2 n - 2} X_{4}$ .

Krok $1 .$ Ustalenie wzoru ogólnego tetrahalogenopochodnej alkanu

Cztery atomy wodoru zostają zastąpione atomem fluorowca: $C_{n} H_{2 n - 2} X_{4}$

Wzór sumaryczny tetrahalogenopochodnej heptanu: $C_{7} H_{12} X_{4}$

Krok $2 .$ Wyznaczenie masy molowej fluorowca $X$

7 \cdot 12 + 12 \cdot 1 + 4 x = 238

4 x = 142

x = 35,5

M_{Cl} = 35,5 \frac{g}{mol}

Ćwiczenie 7

W wyniku reakcji pewnej chloropochodnej alkanu z cynkiem otrzymano $5 g$ metylocykloheptanu. Zapisz równanie reakcji chemicznej oraz oblicz, ile moli substratu organicznego uległo reakcji, przy założeniu $100 %$ wydajności procesu.

RMMJi9C4CJm0N

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

W wyniku reakcji pewnej chloropochodnej alkanu z cynkiem otrzymano $5 g$ metylocykloheptanu. Zaznacz nazwę systematyczną substratu w tej reakcji chemicznej oraz oblicz, ile moli substratu organicznego uległo reakcji, przy założeniu $100 %$ wydajności procesu.

RetCEIrGnsEYH3

RdSwVFCCbYJdS

Jednym z możliwych substratów jest chloropochodna alkanu, składająca się z osimiu atomów węgla i dwóch atomów chloru związanych z pierwszym oraz siódmym atomem węgla.

R1DafvkyVOiSF

Ilustracja — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

1 mol

1

7

–

dichlorooktanu

—

112 g

metylocykloheptanu

x

—

5 g

metylocykloheptanu

x = 0,045 mol

1

7

–

dichlorooktanu

Reakcji uległo $0,045$ mola $1$ , $7$ –dichlorooktanu.

Ćwiczenie 8

Czy podczas eliminacji fluorowców z fluorowcopochodnycmi węglowodorów za pomocą cynku w środowisku etanolu zawsze dochodzi do zmiany hybrydyzacji atomów węgla, które biorą udział w reakcji? Odpowiedz i uzasadnij.

RWoJuaMwFrnFw

Odpowiedź:

Podczas eliminacji fluorowców z fluorowcopochodnymi węglowodorów za pomocą cynku w środowisku etanolu bardzo często dochodzi do zmiany hybrydyzacji atomów węgla. Są jednak reakcje, w których zmiana hybrydyzacji nie następuje. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku reakcji eliminacji fluorowców z dihalogenopochodnymi węglowodorów, prowadzącej do powstania pierścienia. Atomy węgla, zarówno w substracie, jak i w produkcie, mają hybrydyzację $s p$ .

Film samouczek

Dla nauczyciela