1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Na podstawie wiedzy o utworze Adama Mickiewicza i podanej ilustracji omów rolę, jaką w życiu Konrada Wallenroda odgrywał Halban.

Na podstawie wiedzy o utworze Adama Mickiewicza i opisu podanej ilustracji omów rolę, jaką w życiu Konrada Wallenroda odgrywał Halban.

R1YIYzrrYF0MJ
Michał Elwiro Andriolli, Alf i Halaban, 1895
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1MWSLAtax78h
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

Przypisz do wskazanych bohaterów podane niżej hasła, a następnie wyjaśnij, w jaki sposób pozwalają one scharakteryzować obie postaci.

R14x5DuEfOpbK
Konrad Możliwe odpowiedzi: 1. czyn, 2. świat wartości, 3. pasywność duchowa, 4. rozum, 5. odpowiedzialność, 6. świat powinności, 7. głos sumienia (jednostki), 8. głos tradycji (zbiorowość), 9. przemijanie, 10. uczucie, 11. rozpacz, 12. pamięć, 13. aktywność duchowa, 14. słowo Halban Możliwe odpowiedzi: 1. czyn, 2. świat wartości, 3. pasywność duchowa, 4. rozum, 5. odpowiedzialność, 6. świat powinności, 7. głos sumienia (jednostki), 8. głos tradycji (zbiorowość), 9. przemijanie, 10. uczucie, 11. rozpacz, 12. pamięć, 13. aktywność duchowa, 14. słowo
R1Qas2gzHWCyw
(Uzupełnij).
111
Ćwiczenie 3

Na podstawie podanego fragmentu utworu Adama Mickiewicza scharakteryzuj wpływ, jaki według Konrada wywierają na słuchaczu pieśni wajdeloty.

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod

[...] 

Znam ja was!...Każda piosnka wajdeloty
Nieszczęście wróży jak nocnych psów wycie:
Mordy, pożogi wyśpiewać lubicie,
Nam zostawiacie — chwałę i zgryzoty...
Jeszcze w kolebce, wasza pieśń zdradziecka
Na kształt gadziny obwija pierś dziecka
I wlewa w duszę najsroższe trucizny,
Głupią chęć sławy i miłość ojczyzny!...
Ona to idzie za młodzieńcem w ślady,
Jak zabitego cień nieprzyjaciela;
Zjawia się nieraz w pośrodku biesiady,
Aby krew mieszać w puchary wesela.
Słuchałem pieśni... zanadto, niestety!...
Stało się, stało... Znam cię zdrajco stary!
Wygrałeś!...Wojna, tryumf dla poety!
Dajcie mi wina, spełnią się zamiary!

4 Źródło: Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Kraków 2019, s. 38–39.
RDdVecQ4Ew2n6
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Pieśni wajdeloty
    • Elementy należące do kategorii Pieśni wajdelotyKoniec elementów należących do kategorii Pieśni wajdeloty
RFSFc9b3qNDbr
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Z podanego fragmentu Pieśni Wajdeloty wypisz cytaty, które zilustrują podane twierdzenia. 

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod

Pieśni Wajdeloty

[...]
O wieści gminna ! Ty arko przymierza
Między dawnymi i młodszymi laty:
W tobie lud składa broń swego rycerza,
Swych myśli przędzę i swych uczuć kwiaty.
Arko! tyś żadnym niezłamana ciosem,
Póki cię własny twój lud nie znieważy;
O pieśni gminna, ty stoisz na straży
Narodowego pamiątek kościoła,
Z archanielskimi skrzydłami i głosem —
Ty czasem dzierżysz i miecz archanioła.

Płomień rozgryzie malowane dzieje,
Skarby mieczowi spustoszą złodzieje,
Pieśń ujdzie cało! Tłum ludzi obiega;
A jeśli podłe dusze nie umieją
Karmić ją żalem i poić nadzieją,
Ucieka w góry, do gruzów przylega
I stamtąd dawne opowiada czasy…
[…]
Słuchałem piosnek. Nieraz kmieć stuletni,
Trącając kości żelazem oraczemżelazo oraczeżelazem oraczem,
Stanął i zagrał na wierzbowej fletni
Pacierz umarłych; lub rymownym płaczem
Was głosił, wielcy ojcowie — bezdzietni.
Echa mu wtórzą. Ja słuchałem z dala.
Tym mocniej widok i piosnka rozżala,
Żem był jedynym widzem i słuchaczem.

Jako w dzień sądny z grobowca wywoła
Umarłą przeszłość trąba archanioła,
Tak na dźwięk pieśni, kości spod mej stopy
W olbrzymie kształty zbiegły się i zrosły.
Z gruzów powstają kolumny i stropy,
Jeziora puste brzmią licznymi wiosły
I widać zamków otwarte podwoje,
Korony książąt, wojowników zbroje,
Śpiewają wieszcze, tańczy dziewic grono —  
Marzyłem cudnie — srodze mię zbudzono!

[...]
Gdybym był zdolny własne ognie przelać
W piersi słuchaczów i wskrzesić postaci
Zmarłej przeszłości; gdybym umiał strzelać
Brzmiącymi słowy do serca spółbraci,
Może by jeszcze w tej jedynej chwili,
Kiedy ich piosnka ojczysta poruszy,
Uczuli w sobie dawne serca bicie,
Uczuli w sobie dawną wielkość duszy
I chwilę jedną tak górnie przeżyli,
Jak ich przodkowie niegdyś całe życie.

3 Źródło: Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Kraków 2019, s. 27–29.
RB69kHdxTMxKy
Tabela składa się z dwóch kolumn. Pierwsza kolumna: Stwierdzenie. Druga kolumna: Cytat. Stwierdzenie|Cytat Poezja jest strażniczką wartości narodowych. (Uzupełnij) Rolą pieśni jest zagrzewanie narodu do walki, gdy ojczyzna znajduje się w potrzebie i w zagrożeniu. (Uzupełnij) Poezja narodowa odwołuje się do tradycji – przede wszystkim ludowej. (Uzupełnij) Pieśń przekazuje narodowi prawdy historyczne, tradycję, utrwala historię, przez co tworzy łączność między pokoleniem starszych i młodzieżą. (Uzupełnij) Poezja tworzy ducha narodu, którego nie można ludziom odebrać. (Uzupełnij)
żelazo oracze
211
Ćwiczenie 5

Wypisz z fragmentu Pieśni Wajdeloty przykłady wskazanych środków stylistycznych i omów ich funkcje.

RkXWloE8coEhD
Tabela składa się z trzech kolumn. Pierwsza kolumna: Środek stylistyczny. Druga kolumna: Cytat. Trzecia kolumna: Funkcja. Epitet: (Uzupełnij). (Uzupełnij). Metafora: (Uzupełnij). (Uzupełnij). Porównanie: (Uzupełnij). (Uzupełnij). Apostrofa: (Uzupełnij). (Uzupełnij). Anafora: (Uzupełnij). (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Wyjaśnij, jak rozumiesz symboliczne porównanie pieśni narodowej do arki przymierza.

R1ayS8fFJtxn2
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Na podstawie podanego fragmentu Konrada Wallenroda omów rolę, jaką Adam Mickiewicz przypisuje poecie i jego twórczości.

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod

[...]
„Starcze! rozumiesz, co ten łoskot znaczy?
I czegóż myślisz? Masz nalaną czaszę,
Moja wypita… Starcze, w ręce wasze!”
Halban poglądał w milczeniu rozpaczy:
„Nie, ja przeżyję — i ciebie, mój synu!…
Chcę jeszcze zostać, zamknąć twe powieki,
I żyć — ażebym sławę twego czynu
Zachował światu, rozgłosił na wieki.
Obiegę Litwy wsi, zamki i miasta;
Gdzie nie dobiegę, pieśń moja doleci;
Bard dla rycerzy w bitwach, a niewiasta
Będzie ją w domu śpiewać dla swych dzieci;
Będzie ją śpiewać — i kiedyś w przyszłości
Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości!”

5 Źródło: Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod, Kraków 2019, s. 54.
R1bsROqDnkZfh
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij na podstawie Konrada Wallenroda, jaką funkcję pełni pieśń w życiu jednostki, a jaką – w życiu całego narodu.

R1IPkwXnQMwFi
(Uzupełnij).