Sprawdź się
Wypisz pięć synonimów, którymi można zastąpić pogrubione słowo w zdaniu:
Wypisz pięć synonimów, którymi można zastąpić pogrubione słowo kulisy w zdaniu:
„Oglądając Pasażerkę Munka, poznajemy kulisy pracy reżysera.”
Uzupełnij tabelę ukazującą różnicę między rzeczywistymi postaciami: Zofią Posmysz i Anneliese Franz a bohaterkami filmu Pasażerka: Martą i Lizą. Użyj wyłącznie zdań twierdzących.
| W rzeczywistości | W filmie |
|---|---|
| Franz nadzorowała obozową kuchnię. | |
| Tadeusz przychodził do obozu kobiecego na polecenie Franz. | |
| Tadeusz przychodził, by uczyć Zofię prowadzenia rachunków. | |
| Franz i Posmysz często ze sobą rozmawiały o pracy w obozie i o sprawach prywatnych. | |
| Franz w czasie pracy w Auschwitz była mężatką, a potem wdową. |
Podziel wyjaśnienia Lizy odnośnie do jej roli w obozie na te, których udziela mężowi, i te, które formułuje w monologu wewnętrznym.
„nie miałam do czynienia z więźniami, tylko z ich rzeczami”, „spełniałam tylko swój obowiązek”, „powinnam była z nią skończyć – miałam przecież do tego okazję”, „ona, Polka […] miała to, czego ja nie miałam”, „każdy z nas czuł się żołnierzem”, „nikomu nie zrobiłam nic złego”, „zaczęła mnie pasjonować walka z Martą o Martę”, „byłam już bliska pokonania Marty”
| Rozmowa Lizy z mężem | |
|---|---|
| Monolog wewnętrzny Lizy |
Zaznacz zachowania Marty, które zadowoliłyby ambicje Lizy.
- kradzież wartościowych rzeczy z magazynu
- prośba o umożliwienie spotkania z Tadeuszem
- okazanie wdzięczności za uratowanie życia w czasie selekcji
- oszukiwanie przy pracy
- donoszenie Lizie na innych więźniów
- okazanie radości z przydzielenia do pracy szrajberki
Oceń prawdziwość zdań.
| stwierdzenie | prawda | fałsz |
| Marcie są obojętne przysługi, jakie wyświadcza jej Liza. | □ | □ |
| Marta nie chce być dłużniczką Lizy. | □ | □ |
| Marta wykorzystuje słabość, jaką ma do niej Liza. | □ | □ |
| Dzięki opiece Lizy obozowe życie Marty jest lżejsze. | □ | □ |
Uzupełnij mapę ilustrującą postawę Lizy.
- Nazwa kategorii: Liza
- Nazwa kategorii: Charakter
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Charakter
- Nazwa kategorii: Cele
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Cele
- Nazwa kategorii: Stosunek do Marty
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Stosunek do Marty
- Nazwa kategorii: Przekonania o same sobie
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Przekonania o same sobie
- Elementy należące do kategorii Liza
- Elementy należące do kategorii Charakter
- Elementy należące do kategorii Cele
- Elementy należące do kategorii Stosunek do Marty
- Elementy należące do kategorii Przekonania o same sobie
-
Liza
-
Charakter
-
Cele
-
Stosunek do Marty
-
Przekonania o same sobie
-
Tadeusz Różewicz w wierszu Ocalony opisywał wpływ okrucieństw wojny na ludzką moralność słowami:
Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka który był jeden
występny i cnotliwy.
Rozstrzygnij, czy te słowa pasują do Lizy. Postaw tezę i sformułuj dwa argumenty. Poprzyj je przykładami działań bohaterki.
Zapoznaj się z fragmentem finałowej sceny powieści Pasażerka Zofii Posmysz, a następnie wyjaśnij w 3–4 zdaniach, jakie motywy mogły kierować zachowaniem Marty i co dzięki niemu uzyskała.
PasażerkaI nagle na pokładzie zjawiła się Liza. Walter zobaczył ją dopiero, gdy go już wyminęła. […] Zawołał „Lizo”, lecz nie zareagowała na to. Podbiegł do niej, nagle jakoś nieprzyjemnie zaniepokojony.
– Gdzie idziesz?
– Do niej! – wskazała głową. […] Chcę odebrać należność […] Podziękowanie. Za to, że przeżyła Auschwitz. […] Żeby do mnie podeszła i powiedziała „Guten Tag, Frau Aufseherin”. […]Ruszyła w stronę pomostu, na którym stała nieznajoma. Kroczyła trochę jak ślepiec, zapatrzona w tamtą. […] Nieznajoma odwróciła się do Lizy całą postacią. Przez jakiś czas jej oczy, choć zwrócone na Lizę, patrzyły jakby ponad nią, w jakiś daleki punkt nad jej głową, po czym nagle uderzyły ją spojrzeniem.
Przez chwilę kobiety patrzyły sobie w oczy. Nie padło między nimi żadne słowo. Ukryty w załamaniu ściany Walter widział twarz nieznajomej – obojętną, wzgardliwą. I widział, jak w pewnej chwili wyminęła stojącą na jej drodze Lizę, jak wymija się coś nieczystego i… nie oglądając się, poszła naprzód.
Źródło: Zofia Posmysz, Pasażerka, Warszawa 2010, s. 131–132.
Amerykański badacz nazizmu Daniel Johan Goldhagen sformułował pięć hipotez wyjaśniających, dlaczego tak wielu zwykłych ludzi podporządkowało się ideologii nazistowskiej i stało się „gorliwymi katami” – m.in. funkcjonariuszami obozów koncentracyjnych:
1. Zostali zmuszeni – nie mieli wyboru, musieli wykonywać rozkazy.
2. Zaślepiła ich charyzma i dar przekonywania Adolfa Hitlera, które sprawiły, że ludzie zapomnieli o zasadach moralnych i poddali się jego woli.
3. Zadziałała zasada przymusu zbiorowego – ludzie zaczęli robić to, co robią inni („podążanie za tłumem”) i czego oczekują od nich instytucje państwowe.
4. Zawiniła ich drobnomieszczańska mentalność – pragnienie zysku, kariery, awansu bez względu na koszty moralne.
5. Nie rozumieli skali działań, w których biorą udział – uznawali, że ich drobne przewinienia (np. skrzywdzenie jednego człowieka) nie składają się na większe złoIndeks górny 11 Indeks górny koniec11.
Napisz notatkę na ok. 150 – 200 słów, w której wyjaśnisz, do której (których) z tych kategorii pasuje Liza. Odwołaj się do przykładów działań bohaterki.