Sprawdź się
Władca absolutny, jego urzędnicy i opozycja mają w Cesarzu określone cechy. Zaznacz właściwą cechę w odpowiedniej kolumnie.
Cesarz | Dworzanin | Opozycjonista |
wszechmocny □ | niegodziwy □ | demagog □ |
wrażliwy □ | myślący □ | lojalny □ |
skromny □ | posłuszny □ | wykształcony □ |
Porównaj pod względem językowym dwa poniższe fragmenty. W którym z nich mamy do czynienia z archaizacją, czyli stylizacją na dawny język?
Przyporządkuj wymienione cechy książki Ryszarda Kapuścińskiego do odpowiedniego gatunku:
aktualność, odwołanie do faktów, ironia, metaforyzacja, obecność reportera w warstwie narracyjnej, stylizowany język
Reportaż | |
---|---|
Powieść |
Niepotrzebnie powtarzają, abym uważał: żadnych adresów ani nazwisk, ani nawet nie opisywać twarzy, ani że wysoki, że niski, że chudy, czoło jakie, że ręce mu, że spojrzenie, a nogo to, kolana, już nie ma przed kim na kolanach(RK, s. 10). Zabieg stylistyczny/językowy (Uzupełnij). Funkcja (Uzupełnij).
Dziesiątki zatrzymań, wszyscy wysiadają, cały bagaż otwierany, rozpruwany, wywracany, rozkładany, rozkręcany, przegrzebany. My obszukani, obmacani, obłapiani, wygnieceni. Potem w autobusie ugniatanie bagażu, który spęczniał jak ciasto w dzieży, a przy kolejnej fetaszy wywalanie wszystkiego, wykopywanie nogami na drogę ciuchów, koszyków, pomidorów, garnków (wygląda to jak spontanicznie i chaotycznie rozłożony bazar przydrożny)(RK, s. 27–28). Zabieg stylistyczny/językowy (Uzupełnij). Funkcja (Uzupełnij).
Wszystkie domy podpatrują się teraz nawzajem, podglądają się, węszą.(RK, s. 10). Zabieg stylistyczny/językowy (Uzupełnij). Funkcja (Uzupełnij).
Nazwij zabiegi stylistyczne i językowe zastosowane w podanych w tabeli cytatach. Napisz, jaką funkcję pełnią one w utworze.
Cytat | Zabieg stylistyczny/językowy | Funkcja |
---|---|---|
Niepotrzebnie powtarzają, abym uważał: żadnych adresów ani nazwisk, ani nawet nie opisywać twarzy, ani że wysoki, że niski, że chudy, czoło jakie, że ręce mu, że spojrzenie, a nogo to, kolana, już nie ma przed kim na kolanach(RK, s. 10) |
||
Dziesiątki zatrzymań, wszyscy wysiadają, cały bagaż otwierany, rozpruwany, wywracany, rozkładany, rozkręcany, przegrzebany. My obszukani, obmacani, obłapiani, wygnieceni. Potem w autobusie ugniatanie bagażu, który spęczniał jak ciasto w dzieży, a przy kolejnej fetaszy wywalanie wszystkiego, wykopywanie nogami na drogę ciuchów, koszyków, pomidorów, garnków (wygląda to jak spontanicznie i chaotycznie rozłożony bazar przydrożny)(RK, s. 27–28) |
||
Wszystkie domy podpatrują się teraz nawzajem, podglądają się, węszą.(RK, s. 10) |
Na podstawie trzech wybranych przez siebie cytatów wyjaśnij, na czym polega paraboliczność Cesarza.
Rozszyfruj mowę ezopową w poniższych fragmentach i zapisz swoją interpretację wypowiedzi.
CesarzPan nasz, będąc najwyższą i ponad prawem stojącą osobistością w cesarstwie - gdyż sam stanowiąc jedyne źródło prawa nie podlegał jego normom i postanowieniom - był najwyższym we wszystkim, co istniało [...].
CesarzLubił samochody, najwyżej cenił sobie rolls‑royce’y z powodu ich poważnej i dostojnej linii, ale dla odmiany korzystał też z mercedesów i lincoln‑continentalów.
Cesarz[...] godzina nominacji wprawiała w drżenie cały pałac! Dla jednych było to drżenie radości i głęboko zmysłowej rozkoszy, dla drugich, cóż, drżenie strachu i katastrofy [...] radość i strach jednocześnie wypełniały serca każdego wezwanego do Sali Audiencji, ponieważ nie wiedział on, co go mianowicie czeka.
CesarzTron na bezludnej pustyni to kompromitacja.
CesarzNa szczytach nigdy nie jest ciepło. Wieją lodowate wichry, każdy stoi skulony i musi pilnować się, żeby sąsiad nie strącił go w przepaść.
Na motto rozdziału zatytułowanego Idzie, idzie Ryszard Kapuściński wybrał cytat pochodzący z książki Zbigniewa Osińskiego i Włodzimierza Starosty Łyżwiarstwo szybkie i figurowe. Zapoznaj się z poniższym fragmentem, zastanów się i napisz, co twoim zdaniem autor Cesarza chciał przekazać czytelnikowi, sięgając po te zdania.
CesarzWśród ludzi często obserwuje się lęk przed upadkiem. A przecież upadki zdarzają się nawet najlepszym zawodnikom łyżwiarstwa figurowego; spotykamy się z nimi także w życiu codziennym. Upaść bezboleśnie trzeba umieć. Na czym polega bezbolesny upadek? Jest to upadek kierowany, tzn. po znacznym zachwianiu równowagi kierujemy ciało w tę stronę, na której będzie on najmniej złośliwy. Upadając rozluźniamy mięśnie i kulimy się, chowając głowę. Upadek według opisanych wskazówek nie jest groźny. Natomiast unikanie go za wszelką cenę jest często przyczyną upadków bolesnych, wykonywanych w ostatniej chwili, bez przygotowania.