Sprawdź się
Wskaż, które stwierdzenie nie pasuje do charakterystyki systemu prezydenckiego.
- w odrębnych wyborach zostaje powołany prezydent oraz legislatywa
- zakaz łączenia funkcji deputowanego i członka gabinetu
- prezydent powołuje ministrów kierujących poszczególnymi resortami
- kierujący poszczególnymi resortami nie ponoszą przed prezydentem odpowiedzialności politycznej
Wskaż stwierdzenia charakteryzujące reżim parlamentarno‑gabinetowy.
- parlament jest wyłoniony w drodze powszechnych i rywalizacyjnych wyborów
- gabinet ponosi odpowiedzialność przed parlamentem (instytucja wotum zaufania)
- układ sił politycznych w parlamencie ma decydujący wpływ na proces tworzenia gabinetu
- członkowie rządu nie ponoszą odpowiedzialności konstytucyjnej
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Jedna z pierwszych demokratycznych konstytucji w Europie to konstytucja brytyjska z 1830 r. | □ | □ |
| W systemie prezydenckim prezydent pełni jednocześnie funkcję głowy państwa i szefa gabinetu. | □ | □ |
| W systemie rządów zgromadzenia parlament ma niewiele uprawnień w stosunku do innych wykonawczych organów państwa, tworzących pion służby publicznej. | □ | □ |
| W systemie prezydenckim głowa państwa posiada inicjatywę ustawodawczą. | □ | □ |
Zapoznaj się ze schematem, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.
(…)Konstytucja z 1958 r. odrzuciła koncepcję wynikającą z (…) tradycji politycznej, afirmującą nadrzędność parlamentu, wysunęła na pierwszy plan organy władzy wykonawczej, a wśród nich prezydenta Republiki. Świadczy o tym choćby konstytucyjny porządek podstawowych organów państwowych, który otwiera w kolejności rozdziałów konstytucji prezydent Republiki, za nim znajduje się rząd i dopiero na trzecim miejscu – a nie na pierwszym, jak to było w konstytucji z 1946 r. parlament.
Źródło: Bożena Dziemidok, (…), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1995/96, t. II/III, s. 12.
Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.
System polityczny Szwajcarii – uwarunkowania i główne instytucjeBardzo charakterystyczne jest także to, iż konkurencyjność polityczną zachowuje się jedynie w fazie wyborów, podlega ona natomiast zawieszeniu w sferze rządzenia. Jest to więc dość zdumiewający przypadek demokracji konsensualnej. Rząd, czyli siedmioosobowa Rada Federalna, nie jest tworzony na podstawie przetargów partyjnych. Powstaje z uwzględnieniem czterech zasad: politycznej (reprezentacja najważniejszych partii politycznych); kantonalnej, która zawsze zapewnia trzem największym kantonom (Zurych, Berno, Waadt) udział w rządzie; językowej – nakazuje ona, aby przynajmniej dwóch ministrów reprezentowało mniejszościowe języki, oraz religijnej, która każe zachować równowagę wyznaniową wśród ministrów.
Źródło: Mirosław Matyja, System polityczny Szwajcarii – uwarunkowania i główne instytucje, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2018, nr 1, t. XXV, s. 78.
Uzupełnij tabelę nazwami państw, uwzględniając faktyczną aktywność polityczną głowy państwa.
symboliczna pozycja głowy państwa, korygująca pozycja głowy państwa, Izrael, Grecja
| rodzaj pozycji głowy państwa | stanowisko objęte przez dziedziczenie | wybór przez parlament | wybór w głosowaniu powszechnym |
|---|---|---|---|
| symboliczna pozycja głowy państwa | |||
| korygująca pozycja głowy państwa | Izrael, Grecja |
Zapoznaj się ze źródłami, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Źródło I
Podziały i typologie systemów parlamentarnych: zagadnienia metodologiczneSama identyfikacja elementów składających się na „jądro” parlamentaryzmu nie rozwiązuje jeszcze praktycznych problemów związanych z klasyfikacją systemów rządów. Nawet jeśli przyjmiemy, że istotą ustroju parlamentarnego jest to, iż kompetencja formowania i dymisjonowania rządu przysługuje wyłącznie parlamentowi, to pozostaje kwestią otwartą, jaki stan uznamy za spełnienie tego wymogu. Czy chodzi tu tylko o posiadanie przez parlament odpowiednich kompetencji (władza potencjalna), czy też o faktyczne korzystanie z tych uprawnień (władza realna)?
Źródło: Michał Wallner, Podziały i typologie systemów parlamentarnych: zagadnienia metodologiczne, 2014, nr Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, t. XXI/2, s. 90.
Źródło II
